Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, seçimleri kazanmak için ekonomik göstergeleri görülmemiş biçimde bozma kıymetine vaatlerde bulundu. Her alanla ilgili peş peşe “müjde” veren Erdoğan, Zonguldak Filyos’ta Karadeniz gazını devreye alma merasiminde yaptığı konuşmada, konutlarda 24 Nisan-31 Mayıs ortasındaki tüketimin tamamının ve gelecek yıl mayıs ayına kadar da 25 metreküplük kısmının “bedelsiz” verileceğini duyurdu.
Birbirine eklenen müjdelerde birinci hayal kırıklığı doğalgazda da yaşandı. Parasız olanın gazı, seçimin üzerinden 24 saat geçmeden kaçtı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), doğalgazın bir ay fiyatsız verilmesi nedeniyle mayıs ayında TÜFE hesabında “sıfır fiyat” metodunun uygulanacağını açıkladı.
2023 Haziran ve 2024 Mayıs ortasındaki TÜFE hesaplamasında da 25 metreküpe kadar doğalgaz tüketimi için yapılacak indirim dikkate alınacak. Bu çerçevede TÜFE’de, 25 metreküp üstündeki doğal gaz için ödenen fiyat hesaplamaya dahil edilecek.
TÜİK, bu değişikliğin mayıs ayı enflasyonunu kuvvetli bir formda indireceğini, lakin doğal gaz tüketiminin artacağı yıl sonuna gerçek enflasyonu artıracağını vurguladı.
DOĞAL GAZ MALİYETİ MAAŞLARA BİNDİRİLECEK
Ekonomist, Prof. Dr. Hakan Kara, TÜİK’in açıklaması üzerine Twitter hesabından, “Mayıs’ta TÜİK sıfır yahut hafif negatif enflasyon açıklayabilir. Nedeni fiyatsız doğalgaz uygulaması nedeniyle doğalgazda ‘sıfır fiyat’ sisteminin uygulanacak olması. Tahminen aylık enflasyonu yaklaşık 2,4 puan aşağı çeker” paylaşımında bulundu.
Memur ve emekli maaşları, ocak ve temmuz olmak üzere her yıl 2 defa 6 aylık enflasyon oranı kadar zamlanıyor. Temmuz ayından geçerli olmak üzere de artırımlı maaşlar ödeniyor.
TÜİK’in bu mevzudaki tartışmalı kararı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın seçime giderken görkemli merasimle açıkladığı parasız doğalgazın maliyetinin emekliye, memura ve bu bölümünün ailelerine kesilmesine yol açtı. Milyonlarca memur ve emekli, enflasyondan daha düşük maaş artışıyla karşı karşıya kalacak. Maaşlarıyla seçim öncesinde “bedava” olacağı ilan edilen, Türkiye genelinde reklamı yapılan “yerli” gazı finanse edecekler.
GAZ FİYATI DÜŞÜYOR
TÜİK’in tartışma yaratan kararı sonrasında gözler BOTAŞ’a çevrildi. BOTAŞ’ın, doğal gaz alım maliyetleri düşmeye devam ediyor.
Sektörü yakından takip eden uzmanlara nazaran, BOTAŞ’ın birinci 5 ayda her bin metreküp doğal gaz alım maliyeti ortalama 595 dolar seviyesinde bulunuyor.
Peki, bu fiyat geçen yıl ne kadardı? Uzmanlara nazaran geçen yıl tıpkı devirde her bin metreküp gazın ortalama alım maliyeti 730 dolardı.
Önemli bir not daha düşelim. Karadeniz’de üretilen gaz şimdi sisteme verilmedi. Merak edenler EPİAŞ’ın Şeffaflık Platformu’ndan Filyos’tan gaz girişine bakabilir (mayıs ayı boyunca giriş sıfır).
İktidar, doğal gaz fiyatları düşürken aldığı bu kararla izleyen günlerde iktisatta geniş bölümleri ilgilendirecek şokların birinci işaretini de verdi.
Hayaldi, gerçek oldu.
