Cumhuriyet tarihinin önde gelen hocalarından Prof. Dr. Zafer Toprak hayatını kaybetti. En değerli Atatürk biyografilerinden birine de imza atan Zafer Toprak, 77 yaşındaydı.
Toprak’ın vefat haberini Prof. Dr. Mehmet Ö. Alkan, toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımla duyurdu.
Alkan paylaşımında, “Sizlere üzücü bir haber vermek zorundayım. Zafer Toprak hocamızı kaybettik. Çok üzgünüm. Çok bedelli bir hoca, dost ve yoldaştı. İnandığı üzere bir öbür dünyası olsun” tabirlerini kullandı.
Zafer Toprak kimdir?
1946 yılında İstanbul’da doğan Zafer Toprak, Türk tarihçileri ortasında önde gelen bir isimdi. Muharrir ve akademisyen olan Zafer Toprak, Saint Joseph Fransız Lisesi’ni bitirdi ve 1969’da Ankara Üniversitesi Memleketler arası İlgiler Kısmı’ndan mezun oldu. Yüksek lisansını Londra Üniversitesi’nde, doktorasını da İstanbul İktisat Fakültesi’nde yaptı. Akademik çalışmaları, 19. ve 20. yüzyıl Türk tarihi üzerineydi. 20’den fazla kitabı ve 250’den fazla makalesi bulunan Zafer Toprak’ın yapıtlarının bir kısmı İngilizce, Fransızca, Almanca ve İtalyanca olarak da yayınlandı.
İstanbul Menkul Değerler Borsası, Sümerbank, Akbank, Yapı Kredi Bankası, Ulusal Reasürans, Anadolu Sigorta ve Borusan üzere kuruluşlar için kurumsal tarih kitaplarını hazırladı. Toplum ve Bilim mecmuası ve Yurt Yayınları’nın kurucuları ortasında yer aldı.
11 ciltlik Yurt Ansiklopedisi’nin ve 8 ciltlik Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi’nin genel koordinatörlüklerini üstlendi. Tarih ve Toplum ve Toplumsal Tarih, İstanbul Mecmuası üzere yayınlar ile Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi ve Yurt Yayınları yayın şuralarında vazife aldı. Tarih Vakfı’ın kurucuları ortasında yer aldı. Avrupa Bilim Vakfı projelerinde yöneticilik yaptı ve birçok milletlerarası sempozyum düzenledi.
Türkiye İş Bankası Finans Müzesi’ni ve Asım Kocabıyık Borusan Müzesi’ni kurdu. Yapı Kredi Bankası, Garanti Bankası ve Türkiye İş Bankası’nın stantlarında küratörlük yaptı. Lozan Antlaşması’nın 90. yıldönümü nedeniyle hazırladığı “Lozan’dan Cumhuriyet’e İsmet İnönü” standı Türkiye’nin değişik kentlerini dolaştı.
Son standı “Entelektüel Tarihimizde Kırılma Noktası: Nâzım Hikmet’in Açlık Grevi” Boğaziçi Üniversitesi’nde açıldı. Boğaziçi Üniversitesi Prof. Dr. Aptullah Kuran Üstün Hizmet Ödülü’nü, İttihat-Terakki ve Cihan Harbi isimli kitabıyla Osmanlı Bankası-Garanti Bankası Bankacılık ve Finans Tarihi Ödülü’nü, Darwin’den Dersim’e Cumhuriyet ve Antropoloji isimli yapıtıyla de Türkiye Gazeteciler Cemiyeti Sedat Simavi Ödülü’nü kazandı.
1972’de Londra Üniversitesi’nde öğretim vazifelisi olarak çalıştı. 1977’de Boğaziçi Üniversitesi Beşeri Bilimler Kısmı’na katıldı. Minnesota ve Paris üniversitelerinde konuk öğretim üyesi olarak bulundu. Uzun yıllar St. Olaf Üniversitesi’nin Orta Doğu programı İstanbul yöneticiliğini yürüttü ve bu hizmetinden ötürü kendisine fahri doktora verildi. 1992-2013 yılları ortası Boğaziçi Üniversitesi’nin doktora programlarının yer aldığı Atatürk Enstitüsü’nün başında bulundu. Bilim Akademisi’nin asli üyesiydi.
