* Türkiye’de 15 yılda geldiğiniz pozisyonu ve yarattığınız kıymeti nasıl tanımlarsınız?
Dünyanın en esaslı güç şirketleri ortasında yer alan SOCAR’ın, 2008 yılında Özelleştirme İdaresi’nden Petkim’in yüzde 51 payını satın almasıyla Türkiye’de faaliyete başladık. O günden bu yana yatırımlarımıza ve üretimimize sürat kesmeden devam ediyor. Türkiye’nin güçteki cari açığının azaltılmasına katkı sağlıyoruz. Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi olarak Türkiye pazarına girdiğimiz 15 yıldan bugüne kadar paydaşlarımızla birlikte gerçekleştirdiğimiz 18 milyar doları aşan meblağdaki yatırımımızla Türkiye’nin en büyük direkt dış yatırımcısı ve birebir vakitte Türkiye’nin en büyük entegre sanayi grubuyuz. Geçen müddet içinde Türkiye’ye sağladığımız ekonomik yararın yanı sıra istihdama ve topluma katkı manasında da değerli işler gerçekleştirdik. Yaklaşık 5 bin 400 çalışanımız var. Ekosistemimizle birlikte 100 bini aşan şahsa dokunuyoruz. Yarattığımız istihdam ve sağladığımız yarar ile Türkiye’nin ayrılmaz bir bütünü olarak çalışıyoruz.
STRATEJİK YATIRIM
* Bu süreçte küme olarak birçok yatırıma da imza attınız. Bu yatırımlara kısaca hatırlatır mısınız?
SOCAR Türkiye’de holding bünyemizde; Rafineri ve Petrokimya İş Ünitesi, Doğal Gaz İş Ünitesi ve ana iş alanımız rafineri, petrokimya ve doğalgaz faaliyetlerimiz dışında kalan faaliyetlerimiz var. Rafineri ve Petrokimya İş Ünitesi bünyesinde; Petkim, STAR Rafineri, SOCAR Depolama, SOCAR Ticaret şirketlerimiz yer alıyor. Türkiye iktisadı için stratejik ehemmiyete sahip, Türkiye’nin birinci ve tek entegre petrokimya tesisi olan küme şirketimiz Petkim’de, 2 milyar 40 milyon özelleştirme fiyatına ek olarak bu vakte kadar 1.6 milyar dolarlık düzgünleştirme yatırımları yaptık. 2018 yılında açılışını yaptığımız ve 6.7 milyar dolar yatırım fiyatıyla, Petkim’e entegre biçimde inşa edilen STAR Rafineri ile petrokimya-rafineri entegrasyonunun Türkiye’deki tek örneğini hayata geçirdik. Yılda 11 milyon ton ham petrol sürece hacmiyle STAR Rafineri, Türkiye’nin işlenmiş petrol eserleri gereksiniminin yaklaşık yüzde 19.5’ini karşılıyor.
PAZARIN GÜÇLÜ OYUNCUSU
Toptan ve perakende akaryakıt, ham petrol, hava ve deniz taşıtı yakıtları satışı alanlarında faaliyet gösteren SOCAR Ticaret’te ise kelam konusu faaliyetler; akaryakıt dağıtım kesiminde SOCAR ve Hazar, deniz yakıtları pazarında SOCAR MARINE, havacılık yakıtları pazarında ise SOCAR AVIATION markaları altında yürütüyor. Türkiye pazarının en güçlü oyuncularından SOCAR MARINE 2022’de 640 bin ton satış hacmine ulaşarak yüzde 24 pazar hissesi ile Türkiye denizcilik yakıtlarında dal ikincisi oldu.
İş ünitemizde yer alan 150 milyon dolar yatırımla hayata geçirilen SOCAR Depolama ise Ege Bölgesi’nin en büyük depolama tesisi. Petkim bünyesinde ayrıyeten, 51 megawatt kapasiteli rüzgar güç santrali Petkim RES faaliyet gösteriyor.
TANAP ADIMI
Bir öteki iş ünitemiz, doğalgaz alanındaki faaliyetlerimizi yönettiğimiz, bünyesinde Bursagaz, Kayserigaz, Enervis, SOCAR Güç Ticaret üzere küme şirketlerimizi kapsayan “Doğal Gaz İş Birimi”. 2019’da bünyemize aldığımız Kayserigaz ve Bursagaz şirketleriyle birlikte, Türkiye’nin değerli iki sanayi kentinde doğal gaz dağıtımı alanında faaliyete başladık. Bugün toplam 1.7 milyonun üzerinde aboneye kesintisiz doğal gaz hizmeti sunuyoruz. Doğalgaz faaliyetlerimizin bir kısmını de büyük ortağı olduğumuz TANAP oluşturuyor. Azerbaycan gazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya ulaştıran TANAP, Azerbaycan ve Türkiye`nin bugüne kadar süregelen başarılı iş birliğinin güç alanındaki en büyük ve değerli adımlarından biri.
Ana iş alanımız olan rafineri, petrokimya ve doğalgaz faaliyetlerimiz dışında kalan faaliyetlerimizin yer aldığı, 420 milyon dolar yatırımla hayata geçirilen Ege Bölgesi’nin en büyük terminali SOCAR Terminal, gayrimenkul faaliyetlerimizi sürdürdüğümüz SOCAR Gayrimenkul, TANAP boyunca geçtiğimiz yerlerde sınır döşediğimiz SOCAR Fiber ve telekomünikasyon şirketimiz Millenicom var. Son periyotlarda de bilhassa varlıklarımızın verimliliğinin artırılması, sürdürülebilir karlılığın sağlanması ve dijital dönüşüm alanlarına odaklanmış bulunuyoruz.
ENERJİ ÜSSÜ HEDEFİ
* Azerbaycan ve Türkiye’nin stratejik iştiraki ve Türkiye’nin güç üssü olarak konumlanmasında SOCAR’ın rolü ve yeri nedir?
Azerbaycan ve Türkiye her alanda stratejik işbirliği yapan, bilhassa de gücün geleceği için eşgüdümlü halde hareket eden iki kardeş ülkedir. Türkiye’nin güç üssü olma yolunda ilerlemesini memnuniyetle takip ederken, güç arzı ve güvenliği noktasında omuz omuza hareket ediyoruz. Türkiye’nin güç sınırları üzerinde bir köprü oluşturması da çok değerli. Türkiye’de, doğalgaz arz çeşitliliğinin artırılması, LNG terminalleri, yeni gaz boru sınırları ve yeni gaz depoları inşa edilmesi üzere güç alanında değerli işlere imza atılıyor. Azerbaycan ve Türkiye’nin ortak stratejik çıkarları, iki ülkenin birlikte kalkınması ve gelişmesine katkı sağlamak en değerli önceliklerimiz ortasında yer alıyor. SOCAR Türkiye ve küme şirketlerinde yaratılan bedel ve hayata geçirilen yatırımların ortak gayesi bu öncelikleri sağlamak ve sürdürülebilir kılmak. Son devirde dünyada yaşanan kasvetler gösterdi ki; güç alanında yapılan yatırımlar ve atılan adımlar yalnızca bugünleri değil geleceği şekillendiriyor. Biz de Türkiye’de bu alanda üzerimize düşen sorumlulukları yerine getirmeye devam edeceğiz.
‘SOSYAL ÖNCELİKLERİMİZ VAR’
* Sağladığınız ekonomik yararın yanı sıra toplumsal sorumluluk manasında neler yapıyorsunuz?
İçinde bulunduğumuz topluma sağladığımız ekonomik yararın yanı sıra toplumsal alanlarda da katkı sağlamak bizim önceliklerimizden. Bunu yaparken hem operasyonel faaliyetlerimizi yürüttüğümüz bölgelerdeki paydaşlarımızın gereksinim ve beklentilerini hem de sürdürülebilir kalkınma maksatlarını göz önünde bulunduruyoruz. Bu gayelere uyumlu olarak, toplumsal sorumluluk projelerimizi bilhassa eğitim, etraf, toplumsal cinsiyet eşitliği ve spor odağında önceliklendiriyoruz.
‘GÖNÜLLERE DOKUNUYORUZ’
Toplumsal kalkınma, fırsat eşitliği ve sürdürülebilir kıymet yaratmak için hayata geçirdiğimiz bu toplumsal sorumluluk projelerine ek olarak, 500’ün üzerinde çalışma arkadaşımızdan oluşan “SOCAR Türkiye Gönüllüleri” ile toplumsal gereksinimlere dokunuyoruz. Eğitimin yanı sıra sağlıktan etrafa ve spora topluma yarar sağlayan projeler ile gönüllere dokunuyoruz. Gönüllülerimiz sokak hayvanlarına el uzatıyor, afetlerde yaraların sarılmasına dayanak oluyor, etraf paklığı yapıyor, ağaç dikiyor, dezavantajlı kümelere yönelik dayanaklar sağlıyorlar. Şirketimiz de gönüllülerimize maddi manevi
destek oluyor.
Bunların yanı sıra, Galatasaray’ın Avrupa maçlarındaki sponsorluğumuza ek olarak uzun yıllardır Boccia Ulusal Takımı’nın da resmi sponsorluğunu yürütüyoruz. En ağır engelli bireylerin oynayabildiği tek spor branşı olan boccia ile toplumda dezavantajlı olan bireylerin ve ailelerinin yanında oluyoruz.
10 BİN ÖĞRENCİYE EĞİTİM DESTEĞİ
* Eğitim çok değerli. Bu alanda SOCAR’ın ne çeşit katkıları oluyor?
Eğitim alanında SOCAR Türkiye ve küme şirketleri olarak İzmir, Adana, Kars, Ankara ve Kocaeli vilayetlerinde yaptırdığımız 10 okulda 10 bine yakın öğrenciye eğitim takviyesi sağlıyoruz. Faaliyet gösterdiğimiz bölgelerde devlet üniversiteleriyle iş birliği yaparak öğrencilerin teorik bilgilerini pratikte de değerlendirebilmeleri için iş simülasyonu projeleri ile yüzlerce öğrenciyi iş hayatına hazırlıyoruz. Üretim tesislerimizde istihdam edilen bayan çalışan sayısını artırmak için de bayan öğrencilere staj fırsatı sağlıyoruz. Eğitim alanında gönüllülerimizle birlikte kendi alanında uzman derneklerle iş birliğiyle hayata geçirdiğimiz projelerden kimilerine da değinmek isterim: Azerbaycan’daki otizmli çocuklarımıza eğitim vermek üzere eğitmenlerin yetiştirilmesi, zelzeleden ziyan görmüş kız öğrencilerin eğitimine takviye verilmesi, kız öğrencilerin barınması ve eğitimine dayanak verilmesi, bayan mühendislerin yetişmesini desteklemek hedefiyle üniversitede tahsil gören bayanlara staj ve mentorluk üzere takviye verilmesi, köy okullarında okuyan gereksinim sahibi çocuklarımıza yönelik gönüllülerimizden oluşan eğitmenlerle farklı alanlarda eğitimler verilmesi, dezavantajlı çocuklara ve ebeveynlerine yönelik sürdürülebilirlik atölyeleri düzenlenmesi, Aliağa’da çeşitli branşlarda spor okullarımızın sunduğu hizmet bunlardan yalnızca birkaçı.
