İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu için 2024 kuvvetli bir başlangıçtı.
1 Ocak Pazartesi günü İsrail Yüksek Mahkemesi, Netanyahu hükümetinin 2023 yılında çıkardığı, yüksek mahkemenin birtakım yetkilerini kısıtlayan ve ülke çapında yaygın protestolara yol açan tartışmalı maddeyi bozdu.
Ardından Beyrut’taki bir apartmana düzenlenen taarruzda üst seviye Hamas yetkilileri öldürüldü. Son olarak İsrail Dışişleri Bakanı Katz, Hizbullah’ın Radwan kumandanına düzenlenen suikastın gerisinde Tel Aviv’in olduğunu doğruladı.
ABD basınında yer alan haberlere nazaran, Biden idaresi Netanyahu’nun Hizbullah’la çatışmayı iktidarda kalmak için kullanmasından kaygı duyuyor.
‘ABD, Denetimi Kaybeden İsrailli Bir Başkanla Karşı Karşıya’ başlığı ile okurlarının karşısına çıkan Politico ise ‘İsrail önderi misyonda kalmaya ve yolsuzluk suçlamaları nedeniyle mahpustan kaçmaya çalışıyor’ yorumu Netanyahu’nun gayretini özetler nitelikte.
Ancak İsrail’in tarihi Netanyahu’nun iktidarda kalmasının pek de kolay olmadığını gözler önüne seriyor.
Mısır ve Suriye’nin IDF’yi gafil avladığı Yom Kippur Savaşı’nın başlangıcı olan 6 Ekim 1973’te İsrail’in başına gelenler ile 7 Ekim 2023’te yaşananlar ortasındaki benzerlikler epey dikkat cazip.
50 yıl ortayla gerçekleşen iki sürpriz atak da Ekim ayı başında, Yahudi bayramlarında gerçekleşti. Her iki hücum da İsrail’in çok güvendiği savunma sınırlarının son derece zayıf olduğunu gözler önüne serdi.
İsrail istihbaratının bu derecede başarısız olduğu ve bu kadar çok kayıp verdiği son sefer, neredeyse 50 yıl evvel, Mısır ve Suriye’nin Yom Kippur’da İsrail’i işgal ettiği gündü. Yom Kippur Savaşı’nın akabinde İsrail liderliğine duyulan yakıcı öfke, Personel Partisi’nin hegemonyasının çöküşüne yol açtı
Görünen o ki 7 Ekim saldırısı, tıpkı yarım yüzyıl evvel 6 Ekim’de yaşananlar üzere, İsrail’in güvenlik doktrinini değerli ölçüde değiştirecek, ordu içinde esaslı değişikliklere yol açacak ve siyasi bir zelzelesi tetikleyecek.
Yom Kippur Savaşı’nın ülke siyaseti üzerindeki en büyük tesiri Personel Partisi’nin İsrail’deki 25 yıllık hegemonyasının sona ermesi olmuştu.
50 yıl evvelki savaş Personel Partisi egemenliğinin sonunun başlangıcı oldu ve Menachem Begin’in yükselişinin ve Likud’un 1977 seçimlerindeki çarpıcı zaferinin yolunu açtı.
Cepheden dönen yedek askerler, siyasi görüntüyü değiştiren ve siyasi bir tekrar düzenlemeye yol açan bir harekete öncülük ettiler ve bu, birkaç kısa duraklamayla da olsa, neredeyse yarım yüzyıl boyunca devam etti.
Yom Kippur Savaşı öncesindeki son seçim olan 1969 Knesset seçimlerinde Likud, Emekçi Partisi’nin 56 sandalyesine karşılık 26 sandalye kazanmıştı.
Savaştan yalnızca iki ay sonra, Aralık 1973’te yapılan seçimlerde parti sandalye sayısını 39’a yükseltti.
İsrail halkı fiyaskodan mevcut siyasi nizamı sorumlu tutmuş ve yeni yüzlere yönelerek İsrail tarihinde bir devrin kapanmasına neden olmuştu.
Netanyahu, siyaset hayatında neredeyse kazandığı seçim sayısı kadar lakap kazandı. Bunlardan bir tanesi de hezimetin kaçınılmaz olduğu düşünülen anlarda dahi zafer kazanma yeteneği sayesinde ona layık görülen ‘sihirbaz’ yakıştırmasıydı. Netanyahu’nun bir öbür lakabı ise ‘Bay Güvenlik’. Fakat görünen o ki Netanyahu bu lakabını Hamas saldırısını önleyemeyerek kaybetti.
Şu anda kitleler, 1973’te olduğu üzere yeni seçimler yahut hükümetin istifası için sokaklara çıkmıyor, bunun temel nedeni savaşın hâlâ devam ediyor olması.
Yüzbinlerce yedek askerin hâlâ üniformalı ve silah altında olmasıyla hem sağdan hem de soldan halkın büyük bir kısmının önderlere, bilhassa de Netanyahu’ya yönelik öfkesi şimdi tam manasıyla gün yüzüne çıkmadı.
Muhalefetin ‘Netanyahu 2024’te konutuna dönecek’ söylemi de 2024’ün İsrail önderinin siyasi hayatı için bir savaş vereceği bir yıl olacağını gözler önüne seriyor.
