Cumhuriyetçi Donald Trump’ın yargı ile bitmek bilmeyen savaşları seçimi nasıl tesirler? Göç krizi, ABD’nin dünyanın birçok yerinde çatışmalara taraf olması oylarda belirleyici olur mu? İşte seçim sürecinde ABD’nin konuştuğu 5 başlık.
1-BAŞKAN BIDEN’IN YAŞI
Dünya başkanlarının isimlerini karıştıran, ölmüş şahısları yaşıyor zanneden, boşlukla tokalaşan, tekraren istikrarını kaybedip düşen 81 yaşındaki ABD Lideri Joe Biden’ın ilerleyen yaşı, uzunca bir müddettir seçmenlerin endişelenmesine sebep olurken; Özel Yetkili Savcı Robert Hur’un 8 Şubat’ta yayımlanan soruşturma raporu, yangını daha da alevlendirdi.
Raporunda Biden için “iyi niyetli, hafızası zayıf, yaşlı biri” diyen Hur, liderin tıpkı vakitte aklının gidip geldiğini ve hafızasının bulanık olduğunu argüman etti. Birebir gün rapora meydan okumak için ulusa sesleniş konuşması yapan Biden, konuşma sırasında Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah El Sisi’ye Meksika devlet lideri deyince tartışmalar daha da büyüdü. Bu hafta yayımlanan ABC News/Ipsos anketine nazaran halkın yüzde 86’sı, Biden’ın başkanlık vazifesini yerine getirmek için çok yaşlı olduğunu düşünüyor.
Demokrat Parti’ye yakın New York Times, CNN, MSNBC üzere ana akım medya kuruluşlarının da her gün Biden’ın yaşını tartışmaya başlaması deneyimli siyasetçinin 5 Kasım seçimleri için adaylığını tehlikeye atıyor.
2-YARGI TRUMP’I PÜRÜZLER Mİ
ABD’nin 45’inci Lideri ve 2024 Cumhuriyetçi Parti aday adayı Donald Trump, partisinin adaylığını kazanmaya çok yakın lakin başı yargı ile sıkıntıda. 4 farklı dava ile boğuşan Trump, 700 yıldan fazla mahpus istemiyle yargılanıyor.
Colorado ve Maine eyaletlerinin kendisini seçime katılmaktan men etmesinden sonra kararları ABD Yüksek Mahkemesi’ne taşıyan eski liderin seçimlerde eşit kurallarda yarışabilmesi için mukadderatı, 9 yargıcın elinde. Geçen yıl hakkında hazırlanan dört farklı iddianameden sonra süratle oylarını yükselten Trump, mitinglerinde seçmenlerine bunun bir “cadı avı” ve “herhangi bir siyasi rakibe yönelik tarihte daha evvel görülmemiş bir zulüm” olduğunu söylüyor. Trump, bu 4 davadan rastgele birinde karar giyse dahi Lider adaylığı tehlikeye girmeyecek. 77 yaşındaki siyasetçi mahpusa girse dahi lider seçilme ihtimali bulunuyor.
3-GÖÇ KRİZİ SEÇMENİ TESİRLER Mİ
Demokrat Partili Biden’ı ankette en çok zorlayan mevzulardan biri ABD’nin güneyindeki Meksika hududundaki mülteci akını. Son üç yılda kaçak yollarla ülkeye giriş yapan 6 milyondan fazla mülteci, Biden idaresinin tekrar seçilme bahtını önemli manada azaltıyor. Geçen ay yapılan Harvard/Harris ve bu ay yapılan ABC/Ipsos anketlerine nazaran göç, seçmenlerin en muzdarip olduğu husus olurken bu meselelerin tahlili için Trump’a daha çok güveniliyor.
4-ABD’NİN BİTMEYEN SAVAŞLARI
ABD Lideri Joe Biden’ı seçimlere giderken zorlayan bahislerden biri de ABD’nin Ukrayna, Gazze, Suriye, Irak ve Yemen’deki savaşların bir biçimde etkin olarak kesimi olması. İki yıldır devam eden Ukrayna savaşına 75 milyar dolardan fazla para ayıran Biden’ın daha fazla bütçe talebi, Kongre’ye takılmışken halkın Ukrayna savaşına dayanağı de giderek azalıyor. Öte yandan Gazze’deki katliam da toplumu ikiye bölmüş durumda. Anket sonuçlarına nazaran kendi tabanı Biden’ın Binyamin Netanyahu hükümetine kayıtsız kuralsız dayanağını onaylamıyorken ABD bu vakte kadar İsrail’den takviyesini çekmiş değil.
Buna ek olarak Suriye, Irak ve Ürdün’deki ABD üslerine İran takviyeli milisler tarafından 17 Ekim’den bu yana yapılan 200’e yakın hücum, 3 ABD askerinin vefatına sebep oldu. ABD ayrıyeten Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere taarruzlarına da karşılık vermekle meşgul. Bunların hepsi 5 Kasım seçimlerine kısa bir mühlet kala seçmene ABD’yi Ortadoğu’da bir bataklıkta gösteriyor.
5-BIDEN ÇEKİLİRSE NE OLUR?
ABD’de en çok konuşulan hususlardan biri de Biden’a bir şey olması ya da Biden’ın yarıştan kendi isteğiyle çekilmesi durumunda yerine gelebilecekler. ABD Lider Yardımcısı Kamala Harris, doğal alternatif pozisyonunda lakin kendisine yönelik anket sonuçları, popülaritesinin Biden’dan da düşük olduğunu gösteriyor. California Valisi Gavin Newsom ve Ulaştırma Bakanı Pete Buttigieg de Demokrat Parti’nin yıldızlarından. Fakat en sansasyonel alternatif isim, eski ABD Lideri Barack Obama’nın eşi Michelle Obama. Cumhuriyetçi Parti’den birtakım isimler, Demokrat Parti tarafından Biden’a düzenlenecek bir darbe ile Michelle Obama’nın adaylığa getirileceğini sav etmeye devam ediyor.
