Tetanos şahıstan bireye bulaşmadığı için aşıyla önlenebilen öbür hastalıklardan farklıdır. Clostridium tetani, oksijensiz ortamda bilhassa nemli ve ılık topraklarda, tozlarda ve gübrelerde yıllarca canlı kalabilen, insan ve hayvanların sindirim sistemlerinde de yaşayabilen bir bakteridir.
İnsanlara kontamine nesnelerle (tırnak, iğne, çivi gibi) oluşmuş kesiklerden ya da toz, toprak, dışkı yahut tükürükle kirlenmiş yaralardan, yanık ve kazalarda meydana gelen meyyit dokulardan, yeni doğanlarda göbek kordonundan bulaşır.
Dünya Sıhhat Örgütünün 2002 yılında açıkladığı rapora nazaran tetanos nedeniyle dünya genelinde her yıl 213.000 mevt olmaktadır. Olayların birçoklarının hijyenik doğum yapmayan bayanlar olduğu bildirilmiştir. Maternal Neonatal Tetanos denilen bu durum, tetanosa karşı bağışıklanmamış bayanlara doğum sırasında mikrobun bulaşmasıyla oluşmaktadır.
TETANOZ NEDİR?
Tetanoz, bireyin hudut sistemini etkileyen, bilhassa de çene ve boyun kaslarında ağrılı kas kasılmalarına yol açan clostridium tetani ismi verilen bakteriyel bir toksinin neden olduğu önemli bir hastalıktır. Tetanoz bireyin teneffüs sistemine müdahale edebilir ve ölümcül bir tehdite yol açabilir.
Halk ortasında birebir vakitte kazıklı humma olarak isimlendirilen tetanoz belirti ve semptomları antik kaynaklarda da yazılı olan, bilinen en eski hastalıklardan bir adedidir.
Dünyanın gelişmiş bölgelerinde nizamlı uygulanabilen tetanoz aşısı sayesinde tetanoz olayı çok ender görülürken, aşısını güncellememiş bireyler ve gelişmekte olan ülkeler için hala bir tehdit olarak varlığını sürdürmektedir. Tetanozun aşı ile alınan tedbir haricinde direkt bir tedavisi yoktur. Bu sebeple yapılan tıbbi müdahaleler tetanoz toksinin tesirleri ortadan kalkana kadar komplikasyonları yönetmeye odaklanır.
TETANOZ CİNSLERİ NELERDİR?
Tetanoz temel olarak dört tip halinde gözlenir. Bunlara sırasıyla yaygın, yani jeneralize tetanoz, yenidoğan yani neonatal tetanoz, tek bir kas kümesini etkileyen, yani lokal tetanoz ve yüz sonlarını etkileyen yani sefalik tetanoz ismi verilmektedir.Neonatal tetanoz bilhassa steril olmayan uygulamalar ile göbek bağı kesilen bebeklerde gözlemlenir. Lokal tetanoz vakit içerisinde ağırlaşarak jeneralize tetanoz halini alabilir. Sefalik tetanoz ise jeneralize tetanoz çeşidinin bir alt tipidir ve çoklukla baş travması sonrasında görülür.
TETANOZ İLE ORTAYA ÇIKABİLECEK KOMPLİKASYONLAR NELERDİR?
Tetanoz hayli önemli sonuçlara yol açabilecek bir hastalık cinsidir. Tetanoz toksini bir deva bedende hudut uçlarına yapıştıysa, bunları temizlemek imkansızdır. Tetanoz enfeksiyonunun tam uygunlaşması süreci yeni hudut uçlarının büyümesini gerektirir ki, bu bir kaç aylık bir vakit dilimini alabilir.
Tetanoz enfeksiyonu sonucu ortaya çıkabilecek komplikasyonlar ortasında öncelikle kemik kırılmaları bulunur. Tetanoz kaynaklı spazmların şiddeti omurganın yahut öbür kemiklerin kırılmasına neden olabilir.
Akciğer arterinin tıkanması yani pulmoner emboli de tetanozun bir öteki komplikasyonudur. Bireyin bedeninin diğer yerlerinden seyahat eden bir kan pıhtısı, akciğer içinde bulunan damarlarda tıkanmaya neden olabilir.
Şiddetli tetanusa bağlı yani tetanik kas spazmları bireyin teneffüs sistemini etkileyebilir, zorlaştırabilir yahut bütünüyle durdurabilir. Tetanoza bağlı teneffüs yetmezliği en yaygın mevt nedenidir. Nefes alma zorluğu münasebetiyle ortaya çıkan oksijen eksikliği ayrıyeten kalp durmasına ve vefata neden olabilir. Zatürre de öbür bir vefat nedenidir.
TETANOZ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Tetanozun belirtileri ve semptomları, tetanoz bakterilerinin bireyin bedenine ekseriyetle bir yara yoluyla girmesinden birkaç gün ila birkaç hafta sonrasında ortaya çıkar. Tetanoz bakterilerinin ortalama kuluçka mühleti yedi ila 10 gündür. Bu süreçte ortaya çıkan en yaygın tetanoz belirtileri ortasında bireyin trismus ismi verilen çene kaslarında kasılmalar, spazmlar ve sertlik hissi, boyun kaslarında kasılma ve sertlik hissi, karın kaslarında sertlik, ve yutma zorluğu bulunur. Bunların yanı sıra tipik olarak bir rüzgar ya da yüksek ses, fizikî temas ya da parlak ışık üzere durumlar tarafından tetiklenen ve birkaç dakika süren ağrılı beden spazmları da tetanoz semptomları ortasındadır.
Tetanozun daha ender olarak görülen belirti ve bulguları ortasında ateş, terleme, yüksek tansiyon ve hızlanan nabız vardır. Derin ve kirlenen bir yaralanmaya maruz kalan bireyler, bilhassa geçen beş yıllık süreç zarfında TETANOZ aşısı ya da tetanoz pekiştirme aşısı olmadılarsa doktora başvurmalıdır. Son pekiştirme aşısını ne vakit yaptığından emin olmayan bireyler, kesinlikle bu aşıyı yaptırmalıdır.
