Kamu yetkililerinin son aylarda lisana getirdiği ‘Konutu yatırım aracı olmaktan çıkaracağız’ telaffuzunda birinci somut adım atıldı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Konseyi (BDDK), ikinci meskenini alacaklar için konut kredilerini sonlandırdı. Evvelki gün açıklanan kararda; “Konut kredilerinde kredi bedel oranı tüketicinin kendisinin, eşinin yahut 18 yaş altındaki çocuklarının en az bir konutu varsa yüzde 75 azaltılarak uygulanacak” denildi.
Bir örnekle anlatmak gerekirse; Geçmişte, 3 milyon liralık konut alan kişi, kaç mülkü olursa olsun konutun kıymetinin yüzde 90’ı kadar kredi talebinde bulunabiliyordu. Artık, bir konutu varsa yüzde 75 kısıtlama ile kullanabileceği kredi, meskenin bedelinin yüzde 22.5’ine düşmüş oldu. Bu durumda alıcı 3 milyonluk meskende 2 milyon 700 bin lira değil, 675 bin lira kredi çekebilecek. Peşinat olarak da 300 bin lira değil 2 milyon 325 lira ödemesi gerekecek.
Alınan yeni karar birinci kere konut alacakları etkilemeyecek. Onlar, meskenin kıymetine ve güç sınıfına nazaran değişmekle birlikte yüzde 90’a kadar kredi kullanabilecek.
İŞTE BEKLENTİLER
Kararın hedefleri ve konut kesimi ile tüketicilere muhtemel tesirleri şöyle sıralanabilir:
Kredi imkânının gerçek gereksinim sahibine dönmesi ile konut sahipliği oranının artması hedefleniyor.
Talepteki düşüşle fiyat artışının dengelenmesi planlanıyor.
Ancak sürecin uzun sürmesi durumunda satıştaki düşüşle üretimin azalması kelam konusu olabilir. Bu da arz-talep dengesizliğinin büyümesine yol açar.
Yatırım için konut alanların azalması, kiralık konut sayısının düşmesine neden olabilir.
Düzenleme en çok yazlık piyasasını tesirler. Kredi sınırlaması nedeniyle, ikinci konut pozisyonunda olan yazlıkların satışında değerli düşüşler yaşanabilir.
KREDİLİ SATIŞIN HİSSESİ NE KADAR?
Kredilere gelen sınırlama akıllara ‘Türkiye’de toplam konut satışında kredili satışın hissesi ne kadar?’ sorusunu da getiriyor. Karşılık verelim; banka kredili satışın hissesi son bir yılda yüzde 10.5 ile yüzde 25.4 ortasında değişti. TÜİK temmuz datalarına nazaran ise kredili satışın hissesi yüzde 13.3 ile son 7 ayın en düşük düzeyini gördü. Tüketiciler, faizdeki artış nedeniyle yüklü olarak peşin ve senetle alımı seçti. Kamu bankalarının sitesinde yer alan bilgiye nazaran aylık faiz yüzde 2.39-2.59 bandına kadar çıktı. Özel bankalarda ise çoğunlukla yüzde 3’ün üzerinde.
İLK KONUTUNU ALACAKLAR İÇİN KREDİ TUTARI
İKİNCİ VE SONRASINDAKİ ALIMLAR İÇİN KREDİ TUTARI
İLK MESKENE KAMPANYA BEKLENİYOR
İKİNCİ konutunu alacaklar için sınırlama devreye girerken artık gözler yeni kampanyaya çevrildi. Birinci defa konut alacaklara yapılması beklenen kampanyada ayrıntılar şimdi açıklanmadı. Beklenti ise kredi faizinin yüzde 1.20’ye kadar düşmesi, vadenin ise 15 yıla çıkması.
