Pandemide kripto para dalındaki ivmeyle yükselişe geçen NFT’ler (non-fungible/değiştirilemeyen token) son aylarda yatırımcıların en çok kaybettiği alanlardan biri haline geldi. Geçtiğimiz aylarda Twitter’ın Kurucusu Jack Dorsey’nin 2021 yılında 2.9 milyon dolara satılan birinci tweet’inin piyasa bedeli 3 doların altına kadar gerilemişti. NFT Scan ve CoinMarketCap bilgilerini inceleyen dappGambl tarafından hazırlanan yeni bir rapora nazaran ise 73.257 NFT koleksiyonundan 69.795’inin piyasa pahası 0 Ether olarak tanımlandı. Bu yatırımlara sahip olan kişi sayısı ise 23 milyon olarak açıklandı.
YÜZDE 1’İ 6 BİN DOLARIN ÜSTÜNDE
Hazırlanan raporda bu tipten aşağı istikametli değişimlerin, rastgele bir satın alma kararı almadan evvel dikkatle incelenmesi gerektiği belirtilirken; “Bir tarafta bir gecede elde edilen muvaffakiyet öyküleri yer alırken, pazarın tuzaklarla ve potansiyel kayıplarla dolu olduğu da unutulmamalı” denildi. Kelam konusu rapor, hayli değişken olan bu pazarda kâfi talebin olmaması nedeniyle NFT koleksiyonlarının yüzde 79’unun satışının gerçekleşmediğine dikkat çekti. Araştırmada toplam 8.850 NFT koleksiyonu incelendi. Bu en âlâ koleksiyonun yüzde 18’inin taban fiyatının bedelinin sıfır olduğu; en büyük koleksiyonların yüzde 41’inin ise fiyatının 5 ila 100 ortasında değiştiği kaydedildi. Koleksiyonların yüzde 1’inden azının ise 6 bin doların üzerinde kıymete sahip olduğu açıklandı.
SPEKÜLATİF VURGUSU
Araştırma birebir vakitte NFT üretiminde gereken güç ölçüsünü da ortaya koydu. Buna nazaran belirlenen 196.699 NFT koleksiyonu için gereken gücün 27.8 kilowatt saate karşılık geldiği ve yaklaşık 16.243 ton karbon emisyonuna yol açtığı tabir edildi. Bu karbon emisyonu kıymetinin ise 2.048 konutun ya da 3.531 otomobilin yıllık emisyonuna muadil olduğu tabir edildi. Rapor tıpkı vakitte sona eren bir projeyi yahut koleksiyonu anlatmak için kullanılan meyyit NFT’lerin sayısının da iddia edilenden yüksek olacağına dikkat çekti. “NFT pazarının büyük bir kısmının spekülatif ve umut veren fiyatlandırma stratejileriyle formlandığı açık” yorumu yapılan raporda, NFT’lerin tüm gelişmelere karşın gelecekte hala bir yeri olabileceği belirtildi.
‘DÜŞÜŞLER GELİŞİM GÖSTERGESİ’
DAPPRADAR’ın geçtiğimiz ağustos ayında yayınladığı rapora nazaran, NFT’lerde süreç hacmindeki düşüş devam etti. NFT süreç hacmi bir evvelki aya nazaran yüzde 29’luk düşüşle 632 milyon dolara geriledi. Toplam NFT satış sayısı da yüzde 23 düşüşle 3.7 milyon oldu. Raporda, süreç hacminde görülen düşüşün tam olarak NFT’lere olan ilginin azaldığı manasına gelmediği; bu durumun, sanayinin olgunlaşma ve gelişme evresinde olduğunun göstergesi olabileceği kaydedildi.
TÜRKİYE’DEN REFİK ANADOL ÖNE ÇIKIYOR
Türk sanatkarlar ortasında NFT satışlarında öne çıkan isimlerden biri olan REFİK ANADOL’un ‘Casa Batllo: Yaşayan Mimari’ isimli NFT yapıtı, 2022’de açık artırmayla 1 milyon 380 bin dolara satılmıştı. Anadol geçtiğimiz aylarda yaptığı bir açıklamada, “Son 2.5 yılda, yaklaşık 11.000 jeton olan NFT koleksiyonları oluşturdum ve 30 milyon dolardan fazla NFT sattım” dedi.
ŞİMDİYE KADAR SATILAN EN DEĞERLİ NFT’LER
TPunk #3442
10.5 milyon dolar
CryptoPunk #4156
10.26 milyon dolar
CryptoPunk #5577
7.7 milyon dolar
CryptoPunk #3100
7.58 milyon dolar
MERGE
91.8 milyon dolar
Everydays
The FIrst 5000 Days by Beeple
69.3 milyon dolar
Clock
52.7 milyon dolar
Human One
29 milyon dolar
CryptoPunk #5822
23.7 milyon dolar
CryptoPunk #7523
11.75 milyon dolar
