Gayrimenkul bölümünde değişen istikrarlar yeni modellere gereksinim olduğunu ortaya koydu. Değişim hem alıcı hem üretici cephesinde yaşandı ve yaşanmaya devam ediyor. Türkiye’de birçok kesim için konut hâla en inançlı yatırım aracı olsa da erişim sorunu giderek büyüyor. Artan fiyatlar, yüksek faiz oranları ve kredi musluklarının kısılması hem gereksinimi olanları hem de yatırımcıları zorluyor. Gelelim üretici tarafına… Uzun yıllar ‘sat-yap’ sistemiyle çalışan firmalar, satışlarda yaşanan sakinlik nedeniyle bunu sürdüremiyor. Finansman sorunu, maliyet artışları ve öngörülemeyen piyasa kaideleri üretim iştahında düşüşe neden olurken, bu da arz meselesine yol açıyor.
İşte ortaya çıkan bu tablo kesimde yeni enstrümanlara gereksinim olduğunu gösteriyor. Bu enstrümanlardan birinin de ‘Proje Gayrimenkul Yatırım Fonları’ olması bekleniyor. Gayrimenkul Yatırım Fonları’ndan sonra proje fonlarının da ilgi göreceği öngörülüyor. Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) hazırlıklarını yaptığı yeni model kapsamında önümüzdeki yıl yeni fonların duyurulması planlanıyor.
‘SEKTÖR SIKIŞTI’
Arsa ve proje geliştirme ile milletlerarası gayrimenkul satışları konusunda hizmetler sunan Mars International’ın da gündemindeki en kıymetli başlık fonlar. CEO Hakan Bucak, hem kendi kuracakları fon için hazırlık yaptıklarını hem de bölümde proje fonu planlayan markalara takviye verdiklerini söyledi. “Türkiye’de her şeye karşın konuta talep var fakat bölüm sıkıştı. Fiyatlanan arz ile mevcut talep bir türlü buluşamıyor” diyen Bucak şöyle devam etti:
“Bunu çözmenin tek yolu halktan finansman. Yani Amerika’da 100 yıllardır yapılan fon mantığı. 2024’te Türkiye’de mevcut döngünün değişmeye başlayacağını bekliyorum. Yeni döngüde fonları göreceğiz. Keza Gayrimenkul Yatırım Fonları’na (GYF) olan talep aslında çok arttı. Fakat GYF’ler yoluyla iskanı alınmış gayrimenkullere yahut devlet garantisinde olan inşaat projelerine yatırım yapabiliyorsunuz. Bölüm Gayrimenkul Proje Finansman Fonu düzenlemesini bekliyor. Bu adımla arsa geliştirmenin ve inşaat halindeki projelere fon ile finansman toplamanın önü açılacak. Beklentimiz bu ay yeni modelin açıklanması.”
SPK İLE İTİMAT SAĞLANACAK
Yeni modelin ‘fiyat ve itimat disiplini’ oluşmasına katkı sağlayacağını belirten Bucak, sistemi şöyle özetledi: “Artık bir küme kişi yahut şirket sahipleri fon kurup, yatırımcılardan para toplayıp, inandığı projeye yahut yere yatırım yapabilecek. Toplu daire alımı yapabilecekler. Fakat yatırım yapılan her eser SPK değerlemesine tabi olacağından satın alma fiyatları değerlemenin birebiri ya da altında olmak zorunda olacak. Bu fiyat disiplinini sağlayabilir. İkinci olarak ise kesimde itimat ortamı oluşacak. 10 milyon parayı inandığınız projeye koydunuz diyelim. Şayet bu proje inşaat halinde ise SPK diyecek ki bu müteahhit bu inşaatı bitirebilir mi? Bunun garantisini almak zorundasın diyecek. Ya teminat mektubu ya inşaat bitirme sigortası ya da tapulara şerh koyma üzere bir garanti olmadan bir yatırım yapmanız mümkün olmayacak. Yani itimat gelecek. Ferdî yatırımcı da 10 milyon verip 1+1 alacağına, 100 bin lira verip 1 milyar liralık projenin ortağı olabilecek.”
Bucak, “Seneye çok fazla gayrimenkul proje finansman fonu kurulumunu duyacağız. Birçok geliştirici marka fon hazırlığında” tabirlerini kullandı.
SPK LİDERİ: KONUT ARZINA KATKI SUNACAK
SPK Lideri İbrahim Ömer Gönül de geçtiğimiz aylarda fonların devreye gireceğini açıklamış ve şu bilgileri vermişti: “Proje Gayrimenkul Yatırım Fonları’nın kuruluşuna müsaade veren düzenleme ile, çoğunluğu konut nitelikli bağımsız kısımlardan oluşacak gayrimenkul projelerini gerçekleştirmek üzere gayrimenkul yatırım fonlarının kurulmasına imkân tanınması planlanmaktadır. Bu fonlar, hem kendi mülkiyetlerindeki hem de kontrat imzaladıkları farklı şahıslara ilişkin emlak üzerinde projeler gerçekleştirebilecek. Fonların kurulmasına müsaade verilmesi ile konut arzının artırılmasına katkıda bulunulacak, yatırımcıların gayrimenkul projelerine yatırım yapabilmelerine imkan sağlanarak getiri imkânları artırılacak.” Gönül, gayrimenkul sertifikasını yine dala kazandırmak istediklerini de ekledi.
