Ülkeler iklim değişikliğinin tesirlerini önlemek için birinci sefer fosil yakıtlardan uzaklaşmayı kabul etti. Tepenin başkanlığını yürüten Sultan El Caber, 200 ülke tarafından onaylanan planı, “tarihi bir tedbir paketi” tabirleriyle duyurdu.
KADEMELİ SONA ERECEK
Plandaki “Küresel Stok Sayımı Anlaşması” hususuyla, birinci defa bu yıl “fosil yakıtların kullanımının azaltılmasına” direkt değinilmiş oldu. Metinde “fosil yakıtlardan sistemli ve hakkaniyetli bir biçimde uzaklaşılması, böylelikle 2050 yılına kadar net sıfıra ulaşılması” davetinde bulunuldu. Daha evvelki hiçbir iklim tepesinde ülkeler petrol, gaz ve kömürden uzaklaşma konusunda mutabakata varamamıştı. Muahede dünyanın fosil yakıtlardan vazgeçme dileğinde birleştiğine dair güçlü bir sinyal olarak nitelendirildi. Avrupa Komisyonu’nun İklim Kriziyle Gayretten Sorumlu Üyesi Wopke Hoekstra, “30 yıldır birinci sefer fosil yakıtların sonunun başlangıcına ulaşabiliriz” değerlendirmesinde bulundu.
MÜZAKERELER GÜÇLÜ GEÇTİ
İki hafta süren tepenin 12 Aralık’ta tamamlanması bekleniyordu, lakin taslak metni üzerinde yürütülen kuvvetli müzakereler sebebiyle muahede bir gün gecikmeyle duyuruldu. Metinde fosil yakıtlarla ilgili direkt taahhüt verilmeyerek sadece azaltma daveti yapılmasını kâfi bulmayanlar da oldu. Birtakım iklim uzmanları “çağrı” tabirinin “rica” manasına geldiğini belirterek muahedenin somut sonuçlar vermeyebileceğini belirtti.
AMAÇ GLOBAL ISINMAYI DENETİM ALTINA ALMAK
Anlaşmanın sağlandığını Birleşik Arap Emirlikleri’nden COP28 Lideri Sultan al-Jaber açıkladı. Jaber’in “İklim aksiyonunu hızlandıracak tarihi bir paket” diye sunduğu doküman, 2015 Paris mutabakatının global ısınmayı sanayi öncesi periyoda nazaran 1.5 santigrat dereceyle sonlandırma maksadını temel alarak, sera gazlarına yol açan fosil yakıt kullanımından kademeli olarak vazgeçilmesini öngörüyor. Dünya 1800’lerin ortalarından bu yana 1.2 derece ısındı. Global ısınmanın da iklim değişikliğinde değerli rol oynadığı belirtiliyor.
