Elektronik sigaralar uzun bir müddettir olağan sigarayı bırakma sistemi olarak pazarlansa da uzmanlar ısrarla elektronik sigaraların uzun devirli tesirlerinin şimdi tam olarak bilinmediği ikazında bulunuyor. Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) son devirde popülerliği giderek artan elektronik sigaralarla ilgili yayınladığı son raporda elektronik sigaraların tütün kullanımını bırakmada tesirli olmadığını, bunun yerine farklı bir bağımlılık geliştirdiğini vurguladı.
Açıklamada, bilhassa gençlerin ilgisine sunulan elektronik sigaraların, toplumsal medya yoluyla yaş sonu olmaksızın çocuk ve gençlere satıldığı tabir edildi. Yetkililere acil aksiyon davetinde bulunan DSÖ, “E-sigaraların açık piyasada bulunmasına müsaade verildi ve gençlere agresif bir halde pazarlandı. 34 ülke e-sigara satışını yasaklıyor, 88 ülkede e-sigara satın alınabilecek en az yaş hududu yok ve 74 ülkede bu ziyanlı eserlerle ilgili rastgele bir düzenleme bulunmuyor” dedi.
ABD’deki Johns Hopkins Üniversitesi’nin araştırmasına nazaran elektronik sigaralarla kronik akciğer hastalıkları ve astım ortasında ilişki bulunuyor.
“OLDUKÇA BAĞIMLILIK YAPAN VE SIHHATE ZARARLI”
DSÖ Genel Yöneticisi Tedros Adhanom Ghebreyesus, çocukların erken yaşta tuzağa düşürülerek elektronik sigaraya başladığını söz ederek, “Ülkeleri vatandaşlarını korumak maksadıyla sigara alımını önlemek için sıkı tedbirler uygulamaya davet ediyorum. Bilhassa çocukları ve gençleri” dedi.
DSÖ elektronik sigaraların kalp ve akciğer hastalıklarına sebebiyet verdiğinin altını çizerek, “Nikotinli e-sigaralar hayli bağımlılık yapıcıdır ve sıhhate ziyanlıdır. Uzun vadeli sıhhat tesirleri tam olarak anlaşılmamakla birlikte, kimilerinin kansere neden olduğu, kimilerinin ise kalp ve akciğer rahatsızlıkları riskini artırdığı bilinen toksik hususlar ürettikleri tespit edilmiştir.
E-sigara kullanımı birebir vakitte beyin gelişimini de etkileyerek gençlerde öğrenme bozukluklarına neden olabiliyor. Fetüsün e-sigaraya maruz kalması, gebe bayanlarda fetüsün gelişimini olumsuz tarafta etkileyebilir. E-sigaralardan kaynaklanan emisyonlara maruz kalmak da etraftakiler için risk oluşturur” sözlerini kullandı.
“MEDYA ARACILIĞI İLE ÇOCUKLARI MAKSAT ALIYOR, 16 BİN AROMA VAR”
Elektronik sigaralar (vape), lityum pillerle çalışıyor ve nikotin, yapay tatlandırıcı ve birtakım başka kimyasalları barındıran sıvı kartuşlar kullanılıyor.
DSÖ yöneticilerinden Dr. Ruediger Krech, çocukların elektronik sigara kullanımının artışı ile ilgili, “E-sigaralar en az 16 bin aromayla toplumsal medya aracılığıyla çocukları gaye alıyor. Eserlerde çizgi sinema karakterleri kullanıldığı ve şık dizaynlara sahip olduğu için genç jenerasyonun ilgisini çekiyor. Çocuklar ve gençler ortasında e-sigara kullanımında, birçok ülkede yetişkinlerin kullanımını aşan oranlarda kaygı verici bir artış var” dedi. Ülkelere nazaran çocukların elektronik sigara kullanımına ait açıklamada şu sözler yer aldı:
“13-15 yaş ortası çocuklar, tüm DSÖ bölgelerinde yetişkinlere nazaran daha yüksek oranlarda e-sigara kullanıyor. Kanada’da 16-19 yaş ortası gençler ortasında e-sigara kullanım oranları 2017-2022 ortasında iki katına çıktı ve İngiltere’de genç kullanıcı sayısı son üç yılda üç katına çıktı. Toplumsal medyada e-sigara içeriğine kısa periyodik maruz kalmak bile bu eserleri kullanma niyetinin artmasıyla ve e-sigaraya karşı daha olumlu tavırlarla ilişkilendirilebilir. Araştırmalar daima olarak e-sigara kullanan gençlerin ilerleyen yaşlarda sigara kullanma mümkünlüğünün neredeyse üç kat daha fazla olduğunu gösteriyor. Ulusal şartlar ışığında, e-sigara kullanımını önlemek ve nikotin bağımlılığıyla uğraş etmek için tütün denetimine kapsamlı bir yaklaşımın yanı sıra acil tedbirler alınması gerekmektedir.”
Avustralyalı bilim insanları elektronik sigaralarda kullanılan sıvılardaki kimyasalların akciğer sıhhatini etkilediği uyarısı yapıyor.
AVUSTRALYA İTHALATINI YASAKLAMIŞTI
Avustralya geçtiğimiz haftalarda aldığı kararla nikotin bağımlılığıyla gayret kapsamında, tek kullanımlık elektronik sigaraların ülkeye girişini 1 Ocak’tan itibaren yasaklayacağını duyurdu.
İthalat yasağının yanında, tek kullanımlık sigaraların üretimi ve reklamına yönelik de yeni kurallar getirilecek. Ülkede keyif gayeli elektronik sigara kullanımına büsbütün son verilmesi hedefleniyor.
Ülkede 2021’den bu yana, nikotin içeren elektronik sigaralar fakat reçeteyle alınabiliyor. Lakin bu kısıtlamalara karşın bağımlılık seviyesinin çok arttığı bildiriliyor. Sydney Üniversitesi’nin bu yıl başında yaptığı araştırmaya nazaran 14-17 yaş ortası gençlerin dörtte birinden fazlası elektronik sigara kullandı. Avustralya Kanser Kurulu isimli yardım vakfının araştırmasına nazaran de tıpkı yaş kümesindeki her 10 gençten 9’u nikotin içeren elektronik sigaralara erişimin kolay olduğunu söylüyor.
Daha evvel Singapur ve Tayland üzere birtakım ülkeler elektronik sigaraları yasaklamıştı.
