2019’un son aylarında hayatımıza giren Koronavirüs (Kovid-19) dünya genelinde milyonlarca hayata mal oldu.
Pek çok alışkanlığımızı geride bırakmamıza neden olan virüs tabiri caizse kabuk değiştirmeye devam ediyor.
Daha bulaşıcı fakat daha az öldürücü Omicron varyantından sonra pek çok ülke gevşeme kararı alırken Dünya DSÖ’nün açıklaması ile bir sefer daha alarma geçmiş durumda.
Covid varyantı Omicron’un alt varyantı JN.1, dünyada nüfus yoğunluğunun en yüksek olduğu ülkeler ortasında yer alan Hindistan, Çin ve ABD’de de görüldü.
DSÖ yetkilileri, kamu sıhhati için riskin şu anda düşük olduğunu ve mevcut aşıların muhafaza sağlamaya devam ettiğini söylüyor.
Ancak yetkililer bu kış, Covid hadiselerinin ve öteki enfeksiyonların artabileceği ikazında bulunuyor.
Grip, teneffüs sinsityal virüsü (RSV) ve çocukluk çağı pnömonisi üzere teneffüs yolu virüsleri de Kuzey Yarımküre’de yükselişte.
Covid’e neden olan virüs vakit içerisinde değişime uğruyor ve bu farklı varyantların ortaya çıkmasına yol açıyor.
Omicron bir müddettir dünya çapında baskın olan varyant pozisyonunda.
DSÖ, şu anda JN.1 de dahil olmak üzere Omicron ile ilişkili bir dizi “dikkate alınması gereken varyantı” takip ediyor, fakat bunların hiçbiri şimdi tasa verici görülmüyor.
JN.1, ABD Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezi’ne (CDC) nazaran şu anda ülkede en süratli yayılan varyant ve enfeksiyonların yüze 15 ila 29’unu oluşturuyor.
İngiltere Sıhhat Güvenliği Ajansı da, JN.1’in şu anda laboratuvarda tahlil edilen müspet Covid olaylarının yaklaşık yüzde 7’sini oluşturduğunu ve bu ve öteki varyantlarla ilgili tüm dataları izlemeye devam edeceğini söyledi.
JN.1’in süratle yayılmasının nedeni muhtemelen spike proteininde türediği BA.2.86 varyantınınkine ek bir mutasyona sahip olması.
DSÖ’nün risk değerlendirmesinde, “Bu varyantın, bilhassa kış mevsimine giren ülkelerde öteki viral ve bakteriyel enfeksiyonlardaki artışın yanı sıra koronavirüs olaylarında artışa neden olabileceği öngörülüyor” deniliyor.
DSÖ’ye nazaran, JN.1’in aşıların sunduğu bağışıklığı ne kadar aşabildiği konusunda hâlâ sonlu ispat bulunuyor.
Bu varyantın insanları evvelkilere nazaran daha fazla hasta ettiğine dair bir delil yok.
Ancak DSÖ yetkilileri, Covid’le hastaneye kabul edilen bireylerle ilgili bilgi raporlayan ülkelerin sayısının kıymetli ölçüde azalması nedeniyle, bu varyantın sıhhat üzerindeki tesirini belirlemek için daha fazla çalışmaya gereksinim olduğunu söylüyor.
Enfeksiyonları ve önemli hastalıkları önlemek için DSÖ şunları öneriyor:
- Kalabalık ve kapalı alanlarda maske takın
- Öksürdüğünüzde ve hapşırdığınızda ağzınızı kapatın
- Ellerinizi tertipli olarak temizleyin
- Özellikle riskli kategorideyseniz, aktüel Covid ve grip aşılarını yaptırın
- Covid belirtileriniz varsa test yaptırın
