“Hazırsanız üçe kadar sayıyorum: Bir… İki… Üç…”
“ÖLME!”
Aralık ayı ortalarıydı… ABD’nin Los Angeles kentinde bulunan Temescal Kanyonu Yolu’nda toplanmış 10-15 kişi, daima bir ağızdan “Ölme!” diye bağırıyordu.
Birazdan tabiat yürüyüşüne çıkacak olan takımdakilerin giydiği siyah tişörtlerde de büyük beyaz harflerle “ÖLME” yazıyordu.
38 yaşındaki Jamie Love’ın organize ettiği tabiat yürüyüşüne katılanların hedefleri ortaktı: Beslenme, uyku, idman rejimlerini değiştirip teknolojinin nimetlerinden faydalanarak ömürlerini uzatmak. Gruptakilerin bu gaye uğruna izledikleri yolu çizen kişi ise geçtiğimiz yıl bir anda internetin en çok konuşulan isimlerinden biri haline gelen multimilyoner teknoloji işvereni Bryan Johnson’dan oburu değildi.
Silikon Vadisi’nin Jeff Bezos, Mark Zuckerberg, Peter Thiel üzere tanınmış isimleri, ömürlerini olabildiğince uzatmak için ellerinden geleni yapıyor. Lakin Johnson halihazırda bu yarışta tüm zenginlerin en önünde koşuyor.
Üstelik Johnson, bu süreçte edindiği ünü, paraya çevirmeye de başladı. Johnson, artık kendisi kadar güçlü olmayan lakin tıpkı kendisi üzere uzun yaşamak isteyenlere hazır yemek paketleri, besin destekleri ve üstte bahsettiğimize misal ‘ÖLME buluşmaları’ satıyor.
ABD’nin Utah eyaletinde doğan Johnson iş hayatına bir kredi kartı sürece şirketinde başladı. Potansiyel müşterilere kendisine 3 dakika ayırmaları karşılığında 100 dolar teklif eden ve “Kabul etmezseniz para sizde kalabilir” diyen Johnson kısa mühlet içinde şirketin bir numaralı satış temsilcisi oldu. 2007’de kendi ödeme sürece şirketi Braintree’yi kurdu. Evvel Braintree, Venmo’yu satın aldı. Akabinde 2013’te eBay, 800 milyon dolar karşılığında Braintree’nin sahibi oldu.
Bu fotoğraf 2017’deki bir teknoloji etkinliğinden. Blueprint’ten evvel Johnson bu türlü görünüyordu
3 YEMEK, 1 SAAT SPOR, 111 HAP
Kendi anlatımına nazaran, Johnson, 2021 yılında bedenindeki tüm bedellerin ölçümü için yılda 2 milyon dolar harcamaya başladı. Lipit seviyelerinden idrar suratına ve beyin plaklarına kadar her şeyi tertipli olarak kayıt altına alan Johnson’ın maksadı, yaşlanma sürecini bilakis çevirmekti. Johnson, bu çalışmayı Blueprint Projesi olarak isimlendirdi.
Bu süreçte ömür şeklini da büsbütün değiştiren Johnson, her gün sabah 7 ile 11 saatleri ortasında üç vegan yemek yiyor. Bunlardan birincisi kuru yemişler, tohumlar, orman meyveleri ve nar suyundan oluşan “Nutty Pudding”, ikincisi üzerine brokoli ve karnabahar eklenmiş siyah mercimekten oluşan “Super Veggie”. Üçüncü yemek ise gününe nazaran değişmekle birlikte çeşitli zerzevatları ve yemişleri içeriyor. Her sabah 1 saat idman yapan Johnson ayrıyeten günde 111 adet hap yutuyor.
46 yaşındaki Johnson, internet sitesinde “protokol” ismini verdiği bu ömür üslubu sayesinde yaşlanma suratını düşürdüğünü, 37 yaşındaki bir erkeğin azamî kalp ritmine, 17 yaşındaki bir gencin diş eti inflamasyonuna ve 10 yaşındaki bir çocuğun kırışıklık seviyesine sahip olduğunu tez ediyor.
Dahası Johnson test sonuçlarını da tertipli olarak internet sitesi aracılığıyla kamuoyuyla paylaşıyor. Örneğin yakın vakitte yaptırdığı ve “epigenetik saat” ismi verilen bir DNA değişim testine nazaran Johnson’ın biyolojik yaşı 42,5. Bir öbür deyişle Johnson, 3 yıllık eforla bedenini 3,5 yıl kadar gençleştirdi.
Bryan Johnson, Kasım ayında yaptığı bir X paylaşımında kendi kanıyla babasının yaşlanma suratını düşürdüğünü öne sürdü. Johnson, kendi “süper kan” plazmasından babasına 1 litre nakledildiğini, bunun sonucunda 71 yaşında bir insan üzere yaşlanan babasının yaşlanma suratının, 6 ay içinde 46 yaşındaki birinin seviyesine gerilediğini belirtti. Öte yandan Johnson daha evvel yaptığı açıklamada, 17 yaşındaki oğlundan kendine plazma nakli yaptırmanın bir yararını göremediğini belirtmişti.
Bryan Johnson, Kasım ayında yaptığı bir X paylaşımında kendi kanıyla babasının yaşlanma suratını düşürdüğünü öne sürdü. Johnson, kendi “süper kan” plazmasından babasına 1 litre nakledildiğini, bunun sonucunda 71 yaşında bir insan üzere yaşlanan babasının yaşlanma suratının, 6 ay içinde 46 yaşındaki birinin seviyesine gerilediğini belirtti. Öte yandan Johnson daha evvel yaptığı açıklamada, 17 yaşındaki oğlundan kendine plazma nakli yaptırmanın bir yararını göremediğini belirtmişti.
“BENİ 25’İNCİ YÜZYILDAKİ İNSANLARIN NE DÜŞÜNECEĞİ İLGİLENDİRİYOR”
Blueprint Projesi’nin başlangıçtaki hedefi Johnson’ın sıhhat durumunu mükemmelleştirmek olsa da bugün insanlığı yapay zekânın hakimiyeti altındaki bir dünyada başarılı olmaya hazırlamaya evrildi. Bu da “ÖLME” sloganını beraberinde getirdi.
Johnson, geçtiğimiz günlerde The New York Times’a yaptığı açıklamada, şu an yaşayan insanların kendisi hakkında ne düşündüğünü önemsemediğini belirterek, “Beni asıl 25’inci yüzyıldaki insanların hakkımda ne düşüneceği ilgilendiriyor. Şu anki görüşlerin çoğunluğu geçmişi yansıtıyor” dedi.
Johnson son yıllarda sık sık manşetlerde kendine yer buluyor. Kurucusu olduğu Kernel şirketi tarafından geliştirilen beyin okuma kaskı, “insanlık tarihinin en fazla ölçülen şahsı olma” teşebbüsleri, 17 yaşındaki oğlundan kendine, kendinden de 70 yaşındaki babasına kan plazması nakli yaptırma kararı ve Honduras’ta aldığı deneysel gen terapisi, Johnson hakkındaki haberlerin hususlarından kimileri. Bunlara ek olarak, mecmualarda ve tabloid gazetelerde de Johnson’ın fiziğini ön plana çıkaran haberleri ve yarı çıplak fotoğrafları sık sık görüyoruz.
Johnson’ın X ve Instagram’daki toplam 700 bin takipçisine yönelik paylaşımları çok sayıda etkileşim alırken fotoğraflarında dikkat çeken tabirsiz hatta tekinsiz yüzü de ‘meme’lere husus oluyor.
Johnson her gün 1 saat spor yapıyor
2500 KİŞİLİK KONTENJAN 24 SAATTE DOLDU
Kendi üzerinde yaptığı denemeleri Blueprint’in 1’inci fazı olarak nitelendiren Johnson, artık 2’nci faza geçmeye ve elde edilen sonuçları diğerlerinde da tekrarlamaya hazır olduklarını belirtti.
Bu bağlamda Johnson’ın internet sitesinde evvel Blueprint markalı zeytinyağları akabinde da toz haline getirilmiş sebzeler ve hap biçimindeki besin destekleri satışa sunuldu. Johnson ayrıyeten bir “öz deney araştırması”nın da duyurusunu yaptı. Bu araştırma kapsamında iştirakçiler Blueprint eserlerini kullanıp kan bedellerini ve öbür ölçümlerini yapacak. Deneyin 2.500 kişilik kontenjanı 24 saat içinde doldu.
Johnson yeni eserlerine bir yazılım terimi olan “stack” ismini veriyor. Blueprint Stack’te, Nutty Pudding ve Muhteşem Veggie’nin toz versiyonları, kakao tozu, kuru yemişler ve yaban mersini bulunuyor. Pakette bir de “kan portakalı aromalı” bir içecek tozu var. Kreatin, ashwagandha üzere son periyodun tanınan besin desteklerini içeren bu toz, Johnson’ın 111 haplık programının kolaylaştırılmış bir versiyonu olarak tanım ediliyor. Johnson, zeytinyağını İngilizcede sıhhate yararı olmayan aldatmaca ilaçlar için kullanılan mecazi bir tabirden hareketle “Yılan Yağı” olarak yine isimlendirmeyi planlıyor. Şu an satışta olan temel paketin aylık fiyatı 333 dolar. Lakin bu pakette günlük 400 kalorilik besin var. Johnson bir kişinin gün içindeki tüm kalori muhtaçlığını karşılayacak paketleri ayda 1.000 doların altında bir fiyata piyasaya sürme planı yapıyor. (Yetişkinlerin yaş, fizik ve hareket durumlarına nazaran, günde 1.600 ila 3.000 kalori almaları gerekiyor.) Öte yandan Johnson’ın yemeklerinin tanımları internet sitesinde mevcut. İsteyen herkes bu yemekleri kendi kendine pişirmekte ya da pişirip diğerlerine satmakta özgür.
TAKİPÇİLERİNİN SIHHATİNİ TEHLİKEYE ATIYOR OLABİLİR Mİ?
Johnson’ın hayranları bu durumu heyecan verici bir fırsat olarak görse de herkes birebir fikirde değil. Teknoloji milyarderini popülerliğini paraya çevirmekle ve kelamda bilimsel datalarla insanların sıhhatini tehlikeye atmakla suçlayanlar da var.
Johnson ise eserlerin satışının büyük bir vizyonun küçük bir modülü olduğunu belirterek, “İnsan bedeninin algoritmasını tek gaye olan ölmemeye ayarlayabilirsek, birebir şeyi gezegenimize de yapabiliriz. İklim değişikliği bir sürate meselesidir. Benim bedenimin yerine Dünya gezegenini koyun” dedi.
Johnson’ın destekçileri iki ana kümeye ayrılıyor: Sağlıklı hayat meraklıları ve son devirde uzun yaşamaya tabiri caizse kafayı takan teknoloji bölümü çalışanları.
Los Angeles’taki üzere buluşmalara katılanların öncelikli gayesi ömür mühletinden çok sıhhat müddetini uzatmak. İştirakçilerin birçoğu geçmişte kendilerinin ya da sevdiklerinin sıhhat sıkıntılarının tesiriyle travma yaşamış bireyler.
Örneğin uzun ömür odaklı bir sıhhat kliniğinde çalışan 40 yaşındaki Sirish Pulusani, Johnson’ın planını öz denetim ve disiplin sayesinde iddia edilebilirlik sağladığı için beğendiğini belirtti.
36 yaşındaki Theresa Cowan ise “hücrelerimizde mevt yaratan” fast food yerine Johnson üzere doğal besinler yemek istediğini belirtti. 8 yaşındaki kızı Makayla ile birlikte Blueprint protokolünü benimsemeyi düşündüklerini de söyleyen Cowan, çocuklarına aşı yaptırmadığını ve antibiyotik vermediğini de kelamlarına ekledi.
Connecticut Üniversitesi Tıp Okulu’nda yaşlanma üzerine çalışan Prof. Dr. George Kuchel, 18 yaşından küçükler kelam konusu olduğunda bu çeşit programları uygulamakta bilhassa dikkatli olunması gerektiği tarafında ikazda bulundu.
Johnson, saat 7.00 ile 11.00 ortasında bunları yiyip günün geri kalanında yemek tüketmiyor
“BİLİMSEL BİR KATKISI VAR MI? HAYIR”
Öte yandan Johnson’ın protokolünün günden güne artan popülerliği, bilim topluluğunu endişelendiriyor.
Son yıllarda çok fazla yatırım alan uzun ömür araştırmaları alanında sıra dışı bir pozisyonda bulunan Johnson’ı birçok uzman, “pazarlamacı” olarak nitelendiriyor.
Örneğin New York’ta bulunan Albert Einstein Tıp Koleji’nde tıp ve genetik üzerine çalışmalar yürüten ve Amerikan Yaşlanma Araştırmaları Federasyonu’nun bilim yöneticisi vazifesini üstlenen Dr. Nir Barzilai, uzun yıllardır “süper yaşlılar” üzerine çalışıyor. İleri yaşlarına karşın sağlıklı olan bu yetişkinlerle yapılan araştırmalar, uzun ömürlü olmanın genetik şifrelerini çözmeyi hedefliyor.
Dr. Barzilai, Johnson’ın bu alana ilgiyi artırmasından dolayı şad olduğunu belirtirken, “Peki bilimsel bir katkısı var mı? Karşılık hayır” diye konuştu.
Öncelikle, Johnson’ın metodolojisinin (sadece kendi üzerinde deneyler yapmak) bilimsel olmadığına dikkat çeken Dr. Barzilai, “Onda işe yarasa bile ki yaradığını sanmıyorum, bu kişinin kendine has genetik özellikleri muhtemelen genellenebilir değildir” dedi.
Dr. Barzilai, Johnson’ın kendine tıpkı anda birden fazla müdahale yapmasının sebep-sonuç ilgilerini görmeye mahzur olduğunu ve olumsuz tesirler yaratabileceğini de kelamlarına ekledi.
Johnson’ın akciğer kapasitesi üzere kimi sıhhat kriterlerini yaşlanma kriteri olarak algıladığını da vurgulayan Dr. Barzilai, “Üzerine çalıştığı hususlarda daha güzel olması bedeninin geri kalanının daha genç olduğu manasına gelmiyor” diye konuştu.
Johnson’ın test sonuçlarının o kadar etkileyici olmadığını da tabir eden 68 yaşındaki Dr. Barzilai, “2023’te bir konferansta tanıştık. Birlikte kan testi yaptırdık ve emsal sonuçlar elde ettik. İkimiz de gerçek yaşımızdan 3 yaş daha genç çıktık” dedi.
BU KADAR DESTEĞİN YARARDAN ÇOK ZİYANI VAR
Southern California Üniversitesi’nde gerontoloji ve biyolojik bilimler alanında dersler veren Valter Longo, Johnson’ın yaptığı üzere çok sayıda destek almanın aksi tesirlere yol açabileceği konusunda uyardı. Longo, “Bazı destekler size gereksiniminiz olan besin eserlerini verebilir ancak yüksek dozlarda çok fazla destek almak olağan fizyolojiye müdahale manasına gelir ve yarardan çok ziyana yol açar” yorumunu yaptı.
Uzun ömür üzerine çalışan biyolog müellif Andrew Steele de Johnson’ın eserlerinin insanların uzun yaşamasını sağlayacağına dair bir ispat olmadığını tabir etti ve “Bu desteğin ya da katkının ömrü uzatacağına dair garanti veren bir insan verisi yok” dedi.
Buffalo Üniversitesi’nden diyetisyen Danielle Meyer ise Johnson’ın beslenme modelini bilhassa bayanların sürdürmesinin sıkıntı olduğuna dikkat çekerek, “Hayatımızın farklı periyotlarında farklı gereksinimlerimiz olur. Üreme çağında olmak, menopoz… Bütün bu faktörler durumu bayanlar için erkeklere kıyasla daha karmaşık hale getirir” diye konuştu.
Meyer, Blueprint programının uzun vadede sürdürülebilir olmadığına da dikkat çekti. (Johnson günlük kalori alımını 2.250 kaloriyle sonlu tutuyor. Lakin vücut kütlesi ve idman rejimi doğrultusunda 3.000 kalori alması gerekiyor.)
Johnson da uyguladığı protokoldeki değişkenleri ayırt etmenin sıkıntı olduğunu ve ölçüm yaptığı biyolojik göstergelerin yaşlanmayla münasebetinin kanıtlanmadığını kabul etti. Bununla birlikte kendisini eleştiren uzmanları “uzun ömür mafyası” olarak nitelendiren Johnson, “Bilimsel uzlaşıya ulaşmak vakit alır. O vakte kadar ölürsünüz” diye konuştu.
Johnson tertipli olarak kan testleri yaptırıyor ve sonuçların değişimini sitesinde paylaşıyor
3 AYLIK KLİNİK DENEMEDEN NE SONUÇ ÇIKACAK?
The New York Times’a yaptığı açıklamada, servetinin ölçüsü hakkında konuşmayı reddeden Johnson, odağının para kazanmaktan çok Blueprint’in tesir alanını genişletmek olduğunu söyledi. “Bu bir dolandırıcılık değil” diyen Johnson, şirketinin şu ana kadarki gelirinin birkaç milyon dolar olduğunu belirtti. Lakin bu tez bağımsız kaynaklarca doğrulanmış değil.
Öte yandan kendi üzerinde yapabileceği deneylerin sonuna yaklaştığını da söz eden Johnson, bu nedenle “klinik deneme” başlattıklarını ve Blueprint eserlerini 3 ay boyunca kullanacak şahıslar üzerinde gen testleri yapacaklarını söyledi. (Katılımcılar 800 ila 1.600 dolara mal olacak bu testlerin maliyetlerini de kendileri karşılayacak.)
Söz konusu testlerde bir denetim kümesi bulunmaması, 3 ayın çok kısa bir müddet olması, 67 terapinin birebir anda uygulanması ve iştirakçilerin beslenme süreçleri konusunda kendi kelamları dışında bir kontrol düzeneği olmaması, bilim insanlarını düşündüren ayrıntılar.
Steele, araştırmadan yararlı bir data çıkmasının mümkün olmadığını belirterek, “Gözlemlenen tesirlerinin ne kadarının gerçek ne kadarının plasebo tesiri olduğunu anlamak imkânsız olacak” dedi. Johnson da klinik denemenin dizaynını ana akım bilim topluluğunun kabul etmeyeceğini söyledi ve “Bu deneme saygınlık kazanacak mı? Göreceğiz” diye konuştu.
The New York Times’ın “The Göğüs King of Longevity Now Wants to Sell You Olive Oil” başlıklı haberinden derlenmiştir
