Batı ekim ayından bu yana Kızıldeniz’de kargo gemilerine saldıran Husiler’e karşı harekete geçti. İngiliz kabinesi gece yarısı toplandı, bakanlara “Husilerin vurulacağı” söylendi, İngiliz Typhoon jetleri Güney Kıbrıs’tan havalandı. İngiltere ve ABD orduları, Yemen’in Husi denetimindeki bölgelerini vurmaya başladı. İlerleyen saatlerde ABD Lideri Joe Biden, akın buyruğunu “Husilerin Kızıldeniz’deki memleketler arası deniz gemilerine yönelik gibisi görülmemiş hücumlarına direkt reaksiyon olarak” verdiğini açıkladı.
100’DEN FAZLA FÜZE
ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM), “Kızıldeniz’de 55’den fazla ülkeyi etkileyen Husi hücumlarına karşı, lokal saatle (dün) 02.30’da İngiltere ile koordineli olarak Husi maksatlarını vurduğunu” duyurdu. Avustralya, Bahreyn, Kanada ve Hollanda’nın da takviye verdiği operasyonda Yemen’de Husi denetimindeki bölgelerde radar tesisleri, depolama alanları ve füze rampaları gaye alındı. Tanesi 1 milyon dolarlık Amerikan Tomahawk füzeleri de dahil 100’den fazla hassas güdümlü füze, savaş gemileri, uçak ve denizaltılarından ateşlendi.
HUSİLER: DURMAYACAĞIZ
Beyaz Saray yetkilileri, operasyonla “grubun önderlerini öldürmeyi değil, Kızıldeniz’deki hücum kabiliyetini engellemeyi amaçladıklarını” belirtti. Husi askeri sözcüsü Yahya Sarea, toplam 73 atağın Yemen’in başşehri Sana ve öteki dört bölgeyi gaye aldığını, en az beş savaşçının öldüğünü ve altı kişinin de yaralandığını açıkladı. Görgü şahitleri Sana ve Taiz havaalanlarının yakınlarındaki askeri üslerin yanı sıra Hudeyde ve Hacca vilayetindeki üslerin gaye alındığını aktardı. Husiler, karşılık vereceklerini ve “Kızıldeniz’deki İsrail gemilerini amaç almayı sürdüreceklerini” bildirdi.
‘KOLEKTİF MÜDAFAA’
ABD ve İngiltere’nin yanı sıra, Almanya, Hollanda, Güney Kore dahil 10 ülkeden gelen ortak açıklamada, atakların “bireysel ve kolektif yasal müdafaa hakkı uyarınca” gerçekleştirildiği belirtildi. BM Güvenlik Kurulu, çarşamba günü Husilerin akınlarını kınayan kararı onaylamıştı. ABD başkanı Biden, “Kızıldeniz ataklarının sürmesi halinde bir sefer daha harekete geçmekte tereddüt etmeyeceği” ikazında bulundu. İsrail’in Gazze taarruzlarına karşılık olarak 17 Ekim’den beri süren Husi akınlarına karşı Kızıldeniz’de 20’den fazla ülkenin iştirakiyle “Refah Muhafızı Operasyonu” sürdürülüyor. ABD, USS Dwight D.Eisenhower uçakgemisi filosu ve Tomahawk füzesi taşıyan USS Florida denizaltısını bölgeye sevketmişti.
İNGİLİZ JETLERİ GÜNEY KIBRIS’TAN KALKTI
İngiltere, Husi operasyonuna Kıbrıs’taki Ağrotur hava üssünden kalkan 4 Typhoon tipi savaş uçağıyla katıldı. İngiltere Savunma Bakanı Grant Shapps, “Kraliyet Hava Kuvvetleri’ne bağlı savaş uçakları Husi militanlarının 2 gayesini ABD ile ortak düzenlenen operasyonla başarılı bir biçimde vurdu” diye açıklama yaptı.
TANKER UÇAKLA İKMAL
Savunma Bakanlığı açıklamasında Kıbrıs’taki Ağrotur hava üssünden kalkan uçakların görüntüsü da eklendi. Açıklamada ayrıyeten İngiliz savaş uçaklarının Yemen’de Husilerin kontrolündeki başşehir Sana etrafındaki gayeleri vurduğu belirtildi. Tanker uçakla havada yakıt ikmali yapan İngiliz savaş uçaklarının Sana’nın kuzey doğusundaki Bani bölgesinde dron akınlarında kullanılan bir merkez ile Kızıldeniz’e seyir füzesi ve dron ataklarında kullandığı Abs hava üssünü maksat aldığı kaydedildi. (Ömer BİLGE / LEFKOŞA)
DÜNYA TİCARETİNE GAZZE MİSİLLEMESİ
– İsrail’in Gazzelilere yönelik akınları üzerine değerli bir ticaret yolu olan Kızıldeniz’de Husiler, İsrail bandralı ve İsrail’e giden, gelen gemileri gaye alacaklarını açıkladılar.
– Kasım ayından bu yana Husiler, Kızıldeniz ve Aden Körfezi’nde yaklaşık 30 dron ve füze saldırısı düzenledi. Son olarak evvelki gün bir ticari geminin yakınlarına füzenin düşmesi üzerine ABD harekete geçti.
– Hücumların artması üzerine ABD, İngiltere ve müttefikleri ‘taşımacılık özgürlüğünün’ müdafaası üzerine ‘Rehaf Muhafızları’ ismini verdikleri askeri bir misyon gücü oluşturdu.
– Kızıldeniz ve Süveyş Kanalı, doğu-batı ekseninde değerli bir ticaret yolu. Husi taarruzları nedeniyle ticaret gemilerinin Kızıldeniz yerine Afrika’nın etrafından dönerek gitmeye başlaması hem maliyeti hem de süreyi arttırmıştı. Dünya ticaretinin yüzde 12’si Kızıldeniz’den geçiyor.
KİMDİR BU HUSİLER
– Son yıllarda Yemen’in değerli bir kısmını ele geçiren Husiler, Yemen’deki Şii azınlığı Zeydiler’den oluşan silahlı bir küme.
– Küme, 1990’lı yıllarda yolsuzluğa bulaştığı söylenen devrin Devlet Lideri Ali Abdullah Salih’e karşı kurulmuştu. İsimlerini dini ve siyasi başkanları Hüseyin Bedreddin el Husi’den alıyorlar.
İRAN DİRENİŞ EKSENİ
– Yemen’de artan Suudi Arabistan tesirine karşı da ayaklanan Husiler, giderek ABD ve İsrail aykırısı İran takviyeli bir harekete dönüştüler. Hamas ve Hizbullah ile birlikte kendilerini İran’ın ‘direniş ekseni’nin bir modülü olarak görüyorlar.
– Hüseyin el Husi’nin 2004’teki isyanda Yemen güçleri tarafından öldürülmesinin akabinde örgüte kardeşi ‘Ebu Cibril’ diye anılan Abdülmelik el Husi liderlik ediyor.
BAŞKENTİ ELE GEÇİRDİLER
– Husiler, 2014’te de periyodun Devlet Lideri Abdrabbuh Mansur Hadi’ye karşı isyan başlattıklarında Yemen’de giderek güç kazanmaya başladılar.
– Eski düşmanları Ali Abdullah Salih’i yine iktidara getirmeyi hedefleyen Husiler, 2015’te ülkenin kuzeyinde Saada bölgesini ve başşehir Sana’yı da alarak Hadi’yi kaçmaya zorladılar.
– Yemen’deki karışıklık üzerine Suudi Arabistan Husilere askeri müdahalede bulunarak Hadi’yi vazifeye getirmeye çalışırken başta Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn de takviye verdi.
– Lakin Husiler, İran’ın da takviyesiyle ülkenin geniş kısımlarını ellerinde tutmayı başardı. Ayrıyeten tekrar taraf değiştirmeye kalkan Ali Abdullah Salih’i de 2017’de öldürdüler.
– Suudi Arabistan’ın Yemenli Husilerle uzlaşmaya hazırlandığı bir periyotta ise Hamas’ın İsrail’e yönelik 7 Ekim 2023 atakları geldi.
