Avrupa Birliği, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun ateşkes davetlerine kulak asmadığı ve artan memleketler arası baskıya karşın bildiğini okumaya devam ettiği bir ortamda, yaşayabilir bir barış süreci ve iki devletli tahlil için uğraşlarını ağırlaştırıyor. Bugün Brüksel’de bir ortaya gelecek ve İsrail, Filistin, Mısır, Ürdün, Suudi Arabistan dışişleri bakanlarının yanı sıra Arap Birliği Genel Sekreteri’yle de görüşecek olan AB dışişleri bakanlarının en değerli gündem unsurlarından biri kalıcı barış gayretleri için momentum oluşturmak olacak.
DEĞİŞİM ÇABASI
İsrail’in şu kademede iki devletli tahlil ya da barış yerine savaşı öne çıkaran yaklaşımda ısrar etmesi AB’nin önündeki en kıymetli zorluklardan biri. Buna karşın AB mevcut çatışma ortamının ötesine bakmakta kararlı. Şu ana kadar AB’nin iki taraf ortasında barış sağlama ya da iki devletli tahlil konusunda elle tutulur bir tesir sağladığını söylemek sıkıntı. Bununla birlikte gelinen aşamda mevcut dinamikleri değiştirme uğraşı net biçimde hissediliyor. Netanyahu iki devletli tahlili hiçbir vakit bir opsiyon olarak görmedi, yeni olan ise bu mevzuda giderek artan bir milletlerarası baskının bulunması.
TEK ÇIKIŞ YOLU
AB, iki devletli tahlilin tek çıkış yolu olduğu görüşünde. AB Dışişleri ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell geçtiğimiz günlerde, “İsrail reddetmekte ısrar etse de milletlerarası toplum tarafından yapılacak baskılarla iki devletli tahlilin barış getireceğine inanıyoruz” dedi. Fransa Dışişleri Bakanı Stephane Sejourne, “Filistinlilerin egemenliğe ve devlet kurmaya hakkı var. Fransa, bu amaca ulaşmak için verdiği taahhüde sadık kalacak” derken İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, iki devletin barış için tek tahlil olduğunun altını çizdi. İsrail’e baskı konusunda ihtiyatı elden bırakmayan Almanya da iki devletli tahlilden yana.
Josep Borrell
Baskı yalnızca AB’yle hudutlu değil. İsrail’in en büyük destekçisi ABD iki devletli tahlilin uzun vadeli istikrar için hayati olduğu görüşünde. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres de evvelki gün yaptığı açıklamada, “İsrailliler ve Filistinliler için iki devletli tahlilin kabul edilmemesi ve Filistin halkının devlet olma hakkının reddedilmesinin kabul edilemez olduğunu” söyledi. Davos Ekonomik Forumu’nda da iki devletli tahlil neredeyse tüm siyasi önderler tarafından tekrarlandı.
ON UNSURLUK PLAN
Borrell, İsrail-Filistin çatışmasına kapsamlı bir tahlil için on unsurluk bir plan hazırladı. Yan yana yaşayan bağımsız bir Filistin ve İsrail planın odağında yer alıyor. Tarafların güçlü bir memleketler arası müdahale olmaksızın yakın vakitte direkt barış müzakerelerine başlamalarının gerçekçi olmadığının vurgulandığı evrakta, “Barış Hazırlık Konferansı” öneriliyor. Buna nazaran, AB, ABD, BM ve Mısır, Ürdün, Suudi Arabistan ve Arap Ligi’nin katılacağı konferansın bir yıl içinde barış planının çerçvesini tasarlaması ve muhtemel barış görüşmelerinin temelini oluşturması tavsiye ediliyor. Barış Destekleme Paketi hazırlanması da güvenlik teminatlarının değerine dikkat çekilen planın öne çıkan ögeleri ortasında yer alıyor.
ABD İSTİHBARATI: İSRAİL, GAYELERİNİN ÇOK GERİSİNDE KALDI
– İsrail’in Gazze Şeridi’ne yönelik taarruzları sonucu hayatını kaybedenlerin sayısı 25 bin 105’e, yaralı sayısı 62 bin 681’e çıkarken, ABD istihbaratının varsayımına nazaran İsrail ordusunun Hamas’ı yok etme maksadının çok uzağında kaldığı tez edildi. Amerikan Wall Street Journal gazetesinin ABD istihbarat kaynaklarına dayandırdığı habere nazaran, İsrail güçlerinin savaşın başladığı 7 Ekim’den bu yana Hamas savaşçılarının yüzde 20 ila 30’unu öldürdüğü varsayım ediliyor. Haberde, kelam konusu sayının, İsrail’in Hamas’ı yok etme maksadının şu ana kadar altında kaldığını ve Gazze Şeridi’nin büyük bir kısmını harabeye çeviren aylar süren savaştan sonra dayanıklılığını gösterdiği tabir edildi. Askeri uzmanlar Hamas üyelerinin mevcut duruma ‘adapte olduğuna’ dikkat çekerken, hareketin hâlâ İsrail’i ve Gazze’deki İsrail güçlerini aylarca gaye almaya devam edecek kâfi mühimmata sahip olduğu belirtildi.
NETANYAHU: HAMAS’IN TEKLİFİNİ REDDETTİK
– İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Hamas’ın 16 sayfalık bir rapor yayınlamasının akabinde yaptığı açıklamada, “Rehinelerimizin özgür bırakılması karşılığında Hamas, savaşın sona ermesini, güçlerimizin Gazze’den çekilmesini, tüm katillerin özgür bırakılmasını talep ediyor. Bunu kabul edersek, askerlerimiz boşuna ölmüş olacak. Bunu kabul edersek, vatandaşlarımızın güvenliğini garanti edemeyiz” biçiminde açıklama yaptı.
