Olaf Scholz’un koalisyon ortakları ile Salı gecesi geç saatlere kadar yaptığı görüşmede de ilerleme sağlanamazken, siyasette tansiyon yükseliyor.
Scholz’un partisi Toplumsal Demokrat Parti (SPD), bütçe planındaki 17 milyar euroluk açığı kapatmak için, zenginlerden daha fazla vergi alınmasını ya da tekrar borçlanmaya gidilmesini öneriyor.
Koalisyonun küçük ortağı liberal Hür Demokrat Parti (FDP) ise vergilerin artırılmasına şiddetle karşı çıkarken, açığın kapatılması için öbür bütçe kalemlerinde tasarrufa gidilmesini, toplumsal yardımlarda, işsizlik ödemelerinde kesinti yapılmasını öneriyor.
Liberallerin bu teklifleri ise koalisyonun bir öbür ortağı Yeşiller tarafından reddediliyor. Yeşiller Partisi, yenilenebilir güç için ayrılan kaynaklarda tasarrufa gidilmesini de kabul etmiyor.
DEVLET KRİZİ UYARISI
2024 yılı bütçesinin, yeni yıla birkaç hafta kalmasına karşın katılaşmamış olması, kurumlarda ve iktisat dünyasında büyük belirsizliğe yol açıyor ve kamuoyunda reaksiyonları artırıyor.
Yeşiller Partisi’nin eş lideri Ricarda Lang, maksatlarının mevzunun bir ‘devlet krizine’ dönüşmeden çözülmesi olduğunu belirterek, görüşmelerin sürdüğünü söyledi.
BR radyosuna konuşan Lang, 2024 yılı bütçesi üzerinde bugün bir mutabakat çıkmasını beklemediğini, lakin siyasi uzlaşmanın önümüzdeki günler içinde sağlanmasını umut ettiğini lisana getirdi.
Koalisyon ortakları daha evvel yaptıkları açıklamalarda, uyuşmazlığı Çarşamba günkü Kabine Toplantısı’na kadar çözeceklerini ve 2024 yılı bütçe planını Meclis’e sevk edeceklerini söylemişlerdi.
PLANLAR ALTÜST OLDU
Almanya’da süren bütçe krizinin gerisinde, Almanya Anayasa Mahkemesi’nin geçen ay aldığı karar yatıyor.
Yüksek Mahkeme, Scholz hükümetinin, koronavirüs periyodunda kullanılmayan milyarlarca euroluk kaynağı, iklim fonuna aktarmasını Anayasa’ya karşıt bulmuştu.
Bu karar sonrasında oluşan açığı kapatmaya, bunu yaparken yeni yasal sıkıntılarla karşılaşmamaya efor gösteren hükümet, çıkış yolu bulmakta zorlanıyor.
Yaşanan kriz, Almanya’nın Ukrayna’ya yardımlarını, planlanan silah alımlarını ve güç alanında kelam verilen harcamaları da direkt etkilediği için, milletlerarası alanda da yakından izleniyor.
Yeşiller Partisi’nden Başbakan Yardımcısı ve İktisat Bakanı Robert Habeck, bütçe krizi nedeniyle sıkıntı günler geçirirken, kendisi açısından büyük kıymet taşıyan Dubai’deki Birleşmiş Milletler İklim Doruğu’na (COP 28)katılımını da iptal etmek zorunda kaldı.
Koalisyon hükümeti içinde ahenkin bozulmasına neden olan ve siyasi tartışmaların alevlenmesini beraberinde getiren bütçe krizi, “borç freni” tartışmasında düğümleniyor.
BORÇ FRENİ
Almanya’da Anayasa’ya da giren “borç freni” kuralı, hükümetin borçlanmasına yasal sınırlamalar getiriyor.
Buna nazaran, hükümetin bütçe açığının, nominal gayrisafi yurt içi hasılanın yüzde 0,35’ini geçmemesi gerekiyor.
Borç freni uygulamasında, lakin koronavirüs salgını, Ukrayna savaşı nedeniyle güç fiyatlarının tırmanması üzere kriz durumlarında istisnaya gidilebiliyor.
SPD ve Yeşiller, şu andaki krizin aşılması emeliyle, 2024 yılı için de kriz durumu ilan edilmesini ve istisnai olarak daha yüksek borçlanmaya gidilmesini istiyor.
Ancak FDP’li Maliye Bakanı Christian Lindner, yüksek faiz ortamında bunun gerçek olmayacağını savunuyor, borçlanma yerine öteki bütçe kalemlerinde tasarrufa gidilmesinde ısrar ediyor.
ANLAŞMA OLMAZSA NE OLACAK?
Almanya Hükümet Sözcüsü Steffen Hebestreit, Çarşamba günü olağan basın toplantısında gazetecilerin ısrarlı soruları üzerine yaptığı açıklamada, ağır görüşmelerin sürdüğünü belirterek, kabinenin ay sonundan evvel 2024 bütçesi üzerinde bir karara varmayı hedeflediğini söyledi.
Koalisyon ortaklarının 2024 yılı bütçesi üzerinde birkaç gün içinde mutabakat sağlayamamaları durumunda, Parlamento onayının Ocak ayı sonrasına kalabileceği belirtiliyor.
Böyle bir durumda süreksiz bütçe uygulamasının devreye sokulması planlanıyor.
Bu durumda ise zarurî olmayan yeni harcamaların dondurulması gerekeceği kaydediliyor.
