Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki, TBMM Plan ve Bütçe Kurulu’nda Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 2024 yılı bütçe sunumunu yaptı. Özhaseki, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ü vefatının 85’inci yılı nedeniyle rahmet ve minnetle andığını söyledi. Bakan Özhaseki, Türkiye’nin bir zelzele ülkesi olduğunu söyledi. Alpler’den Himalayalar’a hakikat uzanan sınır üzerinde zelzele riski taşıyan 5 ülkeden birinin Türkiye olduğunun altını çizen Özhaseki, “Bu gerçeklikten hareketle çalışmalarımızı da sürdürüyoruz. Topraklarımızın yüzde 66’sı, nüfusumuzun ise yüzde 71’i birinci ve ikinci dereceden zelzele riski altında. Son bir asırda denizlerimiz dahil olmak üzere 226 tane 6 ve üzeri sarsıntı meydana geldi. Karada meydana gelen sarsıntı sayısı ise 60’tan fazla ve bu sarsıntılar sonucunda 130 bin canımızı toprağa verdik” sözlerini kullandı.
‘2 MİLYON CİVARINDA YAPININ HASAR TESPİTİ YAPILDI’
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat sarsıntılarının, bin yılda yaşanılan en büyük felaket olarak kayıtlara geçtiğini aktaran Özhaseki, “Depremin birinci dakikasından itibaren devletimiz alandaydı, afet bölgesindeydi. Sarsıntı bölgesinde 6 milyondan fazla kısım içeren 2 milyon civarında yapının hasar tespiti yapılmıştır. 680 bin konut, 170 bin dükkan, depo, ahır üzere tek katlı bağımsız kısımların ağır hasar aldığı ve kullanılamaz hale geldiğini tespit ettik” diye konuştu.
‘YIL SONUNA KADAR 46 BİN KONUTUMUZU TESLİM EDECEĞİZ’
Özhaseki, afetten ziyan gören vilayetlerde Toplu Konut Yönetimi (TOKİ), Emlak Konut, Yapı İşleri Genel Müdürlüğü eliyle 200 bin konutun inşasına başladıklarını kaydetti. İnşaatların süratle devam ettiklerini belirten Özhaseki, “Yıl sonuna kadar 46 bin konutumuzu teslim edeceğiz. Bakanlık olarak bütün imkan ve kabiliyetlerimizle bölgedeyiz. Önceliğimiz sarsıntı bölgesi” dedi.
İller Bankası aracılığıyla sarsıntılardan etkilenen vilayetlerde, tekrar inşa faaliyetleri kapsamında altyapı çalışmaları için mahallî idarelere 40 milyar TL hibe dayanağı verdiklerini söz eden Özhaseki, “Hatay’a 11 milyar lira, Kahramanmaraş’a 8 milyar lira, Adıyaman’a 4,5 milyar lira, Gaziantep’e 3,7 milyar lira, Malatya’ya 3 milyar lira, Şanlıurfa’ya 2,3 milyar lira, Adana’ya 2,2 milyar lira, Diyarbakır ve Osmaniye’ye 2,1’er milyar lira, Mersin’e 1,1 milyar lira verdik” diye konuştu.
‘2,2 MİLYON BAĞIMSIZ KISMIN DÖNÜŞÜMÜNÜ TAMAMLADIK’
Kentsel dönüşüm çalışmaları hakkında da bilgi veren Bakan Özhaseki, Türkiye genelinde yaklaşık 6 milyon bağımsız kısmın risk altında olduğunu tabir etti. 2 milyon bağımsız kısmın acil dönüşmesi gerektiğini belirten Özhaseki, “2012’den bugüne kadar kentsel dönüşüm projeleriyle Türkiye genelinde 2 milyon 200 bin bağımsız kısmın dönüşümünü tamamladık. Şu anda Türkiye genelinde yaklaşık 400 bin bağımsız kısmın dönüşüm süreci devam ediyor. 2012’den bugüne kadar Türkiye genelinde kentsel dönüşüm projeleri kapsamında Bakanlığımızca 480 milyar TL bedelinde kaynak kullanıldı” diye konuştu.
İstanbul’da da 7,5 milyon bağımsız kısımdan 600 bin bağımsız kısmın acil dönüşmesi gerektiğini vurgulayan Özhaseki, “2012 yılından bu yana kentsel dönüşüm projeleriyle 800 bin bağımsız kısmın dönüşümünü sağladık. Şu anda İstanbul’da 170 bin 941 bağımsız kısmın dönüşüm süreci ise devam ediyor. 2012’den bugüne kadar kentsel dönüşüm projeleri kapsamında İstanbul’da 127 milyar 926 milyon TL kıymetinde yatırım gerçekleştirdik. İstanbul’da acil dönüşmesi gereken 600 bin konut başta olmak üzere riskli 1,5 milyon bağımsız kısmı 5 yıl içerisinde dönüştürüp afetlere karşı dirençli hale getireceğiz” dedi.
‘YARISI BİZDEN’E 1 MİLYON 233 BİN BAĞIMSIZ KISIM MÜRAACATI YAPILDI’
Yarısı Bizden kampanyasına da değinen Bakan Özhaseki, “Bugüne kadar toplam 1 milyon 233 bin bağımsız kısım için müracaat yapıldı. Yüzde yüz uzlaşma sağlanan bina sayısı ise 14 bindir. Bu da yaklaşık 72 bin bağımsız kısma denk geliyor. Yarısı Bizden’de yüzde 100 mutabakat sağlayan ve riskli yapılarda oturan vatandaşlarımız öncelikli olarak faydalanacaktır. En az 200 bin konutu dönüştüreceğiz” sözlerini kullandı.
‘BELEDİYELER DAHA FAAL ÇALIŞMALI’
Belediyelerin kentsel dönüşüm noktasında daha etkin çalışması gerektiğini vurgulayan Bakan Özhaseki, şöyle dedi:
“Kentsel dönüşümün 3 paydaşı var; Bakanlık, belediye, vatandaş. Çatı kuruluşumuz Bakanlığımız. Düzenlemeyi biz yapıyoruz, belediye ve vatandaş ile birlikte yürütüyoruz. Afet bölgesinin tekrar imar ve inşası da bu 3 sacayağı üzerinden ilerliyor. Biz her ne kadar büyük bir efor ile gece gündüz demeden çalışsak da maalesef lokal idareler, bilhassa birtakım belediyeler yeteri kadar emek sarf etmiyorlar. Durumun ciddiyetinden uzak bir biçimde hareket ediyorlar. Kolaycı bir kelam bulmuşlar; ‘Biz rantsal dönüşüm istemiyoruz.’ Ben de onlara dönüp her seferinde diyorum ki; ‘Allah’ınızı severseniz rantsal dönüşüm yapmayın; elinizde yasa var, imkan var. Kentsel dönüşüm yapmak için ortaya çıkın, gerçek program yapın, sonuna kadar dayanak.’ Lakin riskli bir iş, kolay değil. Düğünlere gitmek kolay, cenazelere gitmek kolay, sokaklarda gezmek kolay. Ne yazık ki kimi belediye lideri arkadaşlarımız zelzele kapısına geldiği halde kımıldamadan bir polemik hususuyla bu işi götürmekte de devam ediyor. Bu da işin en üzücü tarafı.”
Özhaseki, 2024 yılı bütçe teklifinde Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği bütçesinin, 271 milyar 741 milyon 383 bin TL olduğunu söyledi.
