Berat Albayrak’ın Güç ve Olağan Kaynaklar Bakanlığı periyodunda; Karadeniz, Doğu Akdeniz ve Ege bölgelerinde doğal gaz ve petrol arama çalışmalarını sürat kazanmış, satın alınan sondaj gemileriyle Türkiye, Karadeniz’de ve Akdeniz’de değerli doğal gaz keşifleri gerçekleştirmişti. Tıpkı periyotta, Türkiye’nin Doğu Akdeniz’de denklem dışında kalmaması ismine sondaj faaliyetleri sürdürülmüştü. İsrail ile de Avrupa’ya gazın Türkiye üzerinden taşınması konusunda müzakereler yapılmış fakat bu süreç çeşitli sebeplerle kesintiye uğramıştı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Körfez Ülkeleri ziyareti dönüşünde, İsrail ile yapılan görüşmelerin tekrar gündeme geleceğini belirterek, bu adımların daha evvel Berat Albayrak’ın bakanlığı devrinde atıldığını vurguladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın işaret ettiği periyodu Berat Albayrak, ‘Burası Çok Önemli’ isimli kitabında ayrıntılarıyla anlattı. İşte Albayrak’ın kaleminden İsrail ile yapılan görüşme ve ulusal güç atılımının ayrıntıları…
3 KRİTER ÜZERİNDE DURULDU
Albayrak, ‘Burası Çok Önemli’ isimli kitabında yer alan ‘Enerji ve Maden Diplomasisi’ başlıklı kısımda Türkiye’nin bölgedeki en uzun siyasi istikrara sahip ülke olduğuna vurgu yaparak, “Türkiye, Akdeniz’den Karadeniz’e, Ortadoğu’dan Orta Asya’ya dünyada hidrokarbon rezervlerinin yarısından fazlasının bulunduğu bir coğrafyanın merkezindeki pozisyonuyla, güçlü enerji altyapısıyla, 7 doğalgaz ve 2 petrol milletlerarası boru çizgisi, LNG, FSRU ve Gaz Depolama kapasitesiyle, doğal kaynakların tüketim noktalarına ve pazar ülkelere yakınlığıyla, dünyadaki en kıymetli ve en emniyetli iş ortağı pozisyonunda bulunuyor.” sözlerini kullanıyor.
Albayrak, diplomasi yürütürken 3 kriter üzerinde durduklarını belirterek, o kriterleri şöyle sıraladı:
– Güç Arz Güvenliği’ne yarar sağlamalı
– İki ülkenin menfaatine olmalı
– Bölgesel barışa katkı sunmalı
KAZAN KAZAN STRATEJİSİ
Albayrak, o periyot gerçekleştirdikleri tüm görüşmelerde kolay bir yol izlediklerini belirterek, tahlilin ‘kazan-kazan’ stratejisinden geçtiğini belirtiyor. Albayrak, “Ülkemize ve başka paydaşlara yarar sağlamayacak hiçbir işbirliği ve proje içinde olmadık.” diyor.
“TÜRKİYE’SİZ BİR FORMÜLÜN YAŞAMA TALİHİ YOK”
“Avrupa’nın ve bölgenin güç arz güvenliği Türkiye’den başlar.” diyen Albayrak, Doğu Akdeniz’deki hidrokarbon faaliyetlerinde Türkiye’nin denklem dışında bırakılmasını reddettiklerini belirtiyor. Albayrak, Türkiye’siz bir formülün yaşama bahtı olmadığını kitabında şu tabirler ile net biçimde ortaya koyuyor:
Türkiye sadece bir coğrafik bölge değil, tıpkı vakitte Doğu ve Batı’yı birbirine bağlamanın ötesinde çok daha büyük bir misyona ve vizyona sahip.
Türkiye, bölgedeki siyasi istikrarın da temel ögesidir. Hasebiyle, başka her bahiste olduğu üzere güç konusunda da ülkemizi dışarıda tutmaya çalışan, ülkemize yan roller biçen hiçbir denklem ve paradigma hem siyasi açıdan hem de ticari açıdan uzun vadede hayatta kalma bahtına sahip değildir.
“TÜRKİYE, DOĞU VE BATI ORTASINDA DOĞAL BİR GÜÇ KÖPRÜSÜDÜR”
Albayrak, Doğu ve Batı ortasında Türkiye’nin pozisyonundan daha güçlü bir pozisyon olmadığını aktararak, “Türkiye, Doğu ve Batı ortasında doğal bir güç köprüsüdür. Diğer ülkeler kısa ve orta vadede farklı alternatifler ve farklı denklemler üzerinde çalışsalar da dönüp gelecekleri noktanın burası olduğunu çok net bir biçimde biliyorlar.” formunda çarpıcı sözler kullanıyor.
“ENERJİ DİPLOMASİSİNİN TEMELİ: BARIŞ VE İSTİKRAR”
Albayrak, bölgedeki istikrarsızlığa dikkat çekiyor. Güç çalışmalarının istikrarsızlığı daha fazla körükleyeceği fikrine karşı çıkarak, aslında barış ve istikrar için bir temel oluşturulmasının hedeflenmesi gerektiğini söylüyor.
Albayrak, ‘Burası Çok Önemli’ isimli kitabında bu hususa şöyle bir parantez açıyor:
Bölgemizde doğal kaynaklar açısından güçlü lakin siyasi olarak istikrarsız ülkeler var. Bu ülkelerdeki çatışmaları körüklemek ya da izlemek yerine tahlil odaklı işbirliğini ön planda tutan yaklaşımlar geliştirilmelidir.
Türkiye bu manada barışı ve istikrarın tesisini mümkün kılan yapılar inşa edilmesi için gayret sarf etmiştir.
Sonuç olarak yeniden birebir şeyi söylemek istiyorum: Yürüttüğümüz güç diplomasisinin temelinde güç kaynaklarının ihtilaf ve çatışmaların kaynağı değil, bilakis barış ve istikrarın kaynağı olabileceği paradigması vardı.
