Berat Kandili tarihi ile İslam aleminde milyonlarca Müslüman bu mübarek geceyi namazlar ve ibadetlerle idrak edecek. Recep, şaban ve ramazanı kapsayan mübarek üç aylarda idrak edilen Berat Kandili Kameri aya nazaran Şaban ayının 14’ünü 15’ine bağlayan gece, dua, namaz ve ibadetler ile ifa edilecek. Bu mübarek gecenin sevabı ile oruç ibadetlerini yerine getirecek olan Müslümanlar, Berat Kandili’nde ne vakit kaç gün oruç tutulur? sorusunun karşılığına odaklandı. Dini kaynaklarda yer alan bilgiye nazaran bu kandil gecelerinin gündüzlerinde mümkün olduğunca oruç tutulmalı. İşte, o husus hakkında bilgiler.
BERAT KANDİLİ’NDE ORUÇ TUTULUR MU?
Diyanet kaynaklarında şu bilgiler yer alıyor;
Hz. Peygamber (s.a.s.), “Şaban’ın on beşinci gecesi (yani Berat Gecesi) olduğunda o gece ibadet ediniz, gündüzünde de oruç tutunuz. Allah o gece güneşin batmasıyla dünya semasına (rahmeti ile) tecelli eder ve fecir doğana kadar şöyle buyurur: ‘Yok mu benden af isteyen onu affedeyim, yok mu benden rızık isteyen ona rızık vereyim, yok mu bir musibete uğrayan ona afiyet vereyim, yok mu isteyen…” (İbn Mâce, İkâmetü’s-salavât, 191 [1388]; bkz. Tirmizî, Savm, 39 [739]). Öteki taraftan Hz. Peygamber (s.a.s.), Zilhiccenin birinci dokuz günü (Ebû Dâvûd, Savm, 61 [2437]; Nesâî, Sıyâm, 70 [2372]), pazartesi ve perşembe günleri, âşûrâ ve arefe günü oruç fiyat (Müslim, Sıyâm, 196-197 [1162]; Nesâî, Sıyâm, 70 [2372]; İbn Mâce, Sıyâm, 41-42 [1733, 1739-1740]), pazartesi orucunu soranlara; “Bugün benim doğduğum ve Peygamber olarak gönderildiğim -veya Kur’ân’ın bana vahyedildiği- gündür.” (Müslim, Sıyâm, 197-198 [1162]) diye karşılık verirdi.
Bu ve gibisi rivâyetlere dayanarak birtakım İslâm âlimleri dinî açıdan faziletli sayılan öbür gün ve gecelerin ibadetle ihyasının müstehap olduğunu söylemişlerdir.
BERAT KANDİLİ ORUCU NE VAKİT TUTULUR?
Berat Kandili orucu hakkında Hz.Ali (R.A.) tan rivayet edilen bir hadis-i şerifte Peygamber Efendimiz;
“Şaban ayının yarı gecesinde yani (Berat Gecesi) olduğunda, gündüzünde oruç tutun, gecesini de ibadetle geçirin.”Çünkü Ulu Allah (c.c), o gece rahmetiyle gökyüzüne iner ve şöyle buyurur; “Günahının affını isteyen yok mu? Affedeyim, rızkının artmasını isteyen yok mu? Bol rızık vereyim, bir kedere düçar olan yok mu? Afiyet vereyim. Yok mu şunu isteyen, yok mu bunu isteyen diye bu ilahi ses tan yeri ağarıncaya kadar devam eder, buyurmuştur.
BERAT KANDİLİ’NDE ORUCA NASIL NİYET EDİLİR?
Niyet etmek orucun kurallarındandır. Niyetsiz oruç sahih değildir. Kalben niyet etmek kâfi ise de niyeti lisan ile tabir etmek menduptur. Oruç için sahura kalkılması da niyet sayılır.
Ramazan orucu, muhakkak günlerde tutulmak üzere adanan oruçlar ile beyhude oruçlar için niyet etme vakti, güneşin batması ile sonraki gün zirve noktasına gelmesi öncesine kadarki müddettir Fakat imsaktan sonra yapılacak niyetin geçerli olması için bu vakitten itibaren bir şey yenilip içilmemiş, oruca muhalif bir iş yapılmamış olması gerekir. Aksi takdirde gündüz niyet caiz olmaz (Kâsânî, Bedâî’, II, 85). Bu oruçlar için, “yarınki orucu tutmaya” biçiminde mutlak niyet kafidir. Bununla birlikte geceden niyet edilmesi ve “yarınki Ramazan orucuna” formunda orucun belirlenmesi daha faziletlidir. Ramazanın her günü için başka niyet edilmesi gerekir (Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 397, 400).
Kaza, keffaret ve bir vakte bağlı olmaksızın adanan oruçlar için gün batımından itibaren en geç imsak vaktine kadar niyet edilmiş olmalıdır. Bu tıp oruçlara niyet edilirken, “falanca kaza, keffaret yahut adak orucuna” halinde belirtilmesi gerekir.
Şafiî mezhebine nazaran ise beyhude dışındaki tüm oruçlara geceden niyet edilmelidir. İmsak vaktine kadar niyet edilmemişse o günün orucu geçerli olmaz. Beyhude oruçlara ise güneş zirve noktasına gelmeden öncesine kadar niyet edilebilir (Şirâzî, el-Mühezzeb, I, 331-332).
