Beyindeki bilgileri işleyen nöronlardan oluşan dokuya gri cevher ya da başka ismiyle gri husus denmektedir. Araştırmalar sonucu koronavirüs nedeniyle gri unsur (gri cevher) ‘in küçülüyor olması bu unsur hakkında sorgulamaları beraberinde getirdi. Pekala, beyindeki gri husus nedir, ne işe fayda? İşte gri maddeyi azaltan ve artıran şeyler…
Gri husus (gri cevher) nedir?
Gri unsur (gri cevher), kılcal damarlardan oluşan merkezi hudut sisteminin kıymetli bir bileşenidir . Gri husus, çok sayıda hücre gövdesi ve nispeten az sayıda miyelinli akson içermesiyle beyaz unsurdan ayırt edilirken, beyaz unsur nispeten az hücre gövdesi içerir ve temel olarak uzun menzilli miyelinli aksonlardan oluşur. Canlı dokuda, gri husus aslında kılcal kan damarlarından ve nöronal hücre gövdelerinden gelen sarımsı yahut pembemsi tonlarla çok açık gri bir renge sahiptir.
Gri unsur (gri cevher) ne işe fayda?
Gri husus, beynin nöronal hücre gövdelerinin birçoklarını içerir. Gri husus, beynin kas denetimi ile ilgili bölgelerini ve görme ve duyma, hafıza, hisler, konuşma, karar verme ve kendi kendini denetim etme üzere duyusal algıları içerir.
Gri unsur (gri cevher) ne vakit artar, nasıl azalır?
Gri unsur, çocukluk ve ergenlik boyunca gelişme ve büyüme geçirir. Kesitsel nörogörüntülemeyi kullanan son çalışmalar, 8 yaş civarında gri unsur hacminin azalmaya başladığını göstermiştir. Bununla birlikte, çocuklarda erken yetişkinliğe geçerken gri hususun yoğunluğunun arttığı görülmektedir. Erkekler, bayanlardan daha yüksek hacimli lakin daha düşük yoğunluklu gri unsur sergileme eğilimindedir.
Gri husus (gri cevher) nasıl artar, nasıl azalır?
Yüksek alkol tüketimi , gri unsur hacminde değerli azalmalar ile ilişkilendirilmiştir.
Meditasyonun gri husus yapısını değiştirdiği gösterilmiştir.
Aksiyon görüntü oyunlarının alışılmış biçimde oynanmasının hipokampusta gri unsurun azalmasını teşvik ettiği, 3D platform oyunlarının ise hipokampustaki gri maddeyi arttırdığı gözlemlenmiştir.
Eşdeğer IQ düzeylerine sahip bayanlar ve erkekler, zeka ile alakalı kortikal beyin bölgelerinde farklı oranlarda gri ila beyaz hususa sahiptir.
Hamilelik, beyin yapısında değerli değişikliklere neden olur, bilhassa toplumsal bilişe hizmet eden bölgelerde gri unsur hacmindeki azalmaları tetikleyebilir. Gri husus azalmaları hamilelikten sonra en az 2 yıl kadar sürebilir. Beyin değişikliklerinin profili, hormonal olarak misal bir hayat geçiş devri olan ergenlik periyodunda meydana gelenle karşılaştırılabilir.
