Borsa İstanbul’daki yerli yatırımcı sayısı haziran ayından bu yana birinci kere geriledi.
Merkezi Kayıt Kuruluşu’nun (MKK) bilgilerine nazaran borsadaki yerli yatırımcı sayısı Kasım 2023’te aylık bazda yaklaşık 350 bin kişi azalarak 8.1 milyona indi. Böylelikle, seçimlerden sonra borsada yerli tarafındaki birinci sert düşüş yaşanmış oldu.
Bu yatırımlara portföy dilimi olarak bakıldığında ise yerli yatırımcı tarafındaki en fazla düşüşün, 1.001 TL ila 5 bin TL aralığındaki küçük yatırımlarda yaşanması dikkat çekti.
BİR AYDA 528 BİN KİŞİYİ AŞKIN DÜŞÜŞ
bu çıkışın nedenlerini araştırdı. Sorularımızı yanıtlayan uzmanlar, borsada düşük bakiyeli yatırım yapan yerlilerin düşüşünde halka arz dışında özel bir neden olmadığına işaret ediyor. Son devirde borsaya giren yerli yatırımcıların birçoklarının halka arzlar nedeniyle geldiğini anımsatan uzmanlar, ‘sadece halka arzlara girmek için gelenlerin ibreyi oynatmayan paralar kazandıklarını, bu nedenle ufak sayılardan kaynaklı hayal kırıklığına uğrayıp çıkış yaptıklarını’ düşünüyor.
Küçük yatırımcıların borsadaki yerine bakıldığında ise şöyle ayrıntılar karşımıza çıkıyor:
Halka arz yatırımcısı olarak da tabir edilen 1001 TL ila 5 bin TL dilimindeki yatırımcıların sayısı ekimde 2.9 milyon kişi iken ve toplam yerli yatırımcılar içindeki hisseleri yüzde 34.7 iken; kasım ayında borsada bu küçük yatırımcıların sayısı 528 bin 805 kişi birden azaldı ve 2.4 milyona geriledi. Yerli yatırımcılar içindeki oranları da yüzde 29.7’ye indi. Misal bir düşüş 5001-10 bin TL aralığında yatırımı olan yerli yatırımcılarda da görüldü. Bu dilimde yatırımı olan yerlilerin sayısı kasımda bir evvelki aya kıyasla 15 bin 228 kişi azalarak 846 bin 237 bireye geriledi.
BÜYÜKLERDE ARTIŞ
Küçük dengeli yatırımları olan yerli taraftaki düşüş sürerken, 100 bin liranın üzerinde yatırıma sahip yerli yatırımcı sayısının ise arttığı görüldü. Buna nazaran, 100 bin 1 TL-250 bin TL dilimindeki yerli yatırımcı sayısı kasımda bir evvelki aya nazaran 10 bin 839 kişi; 250 bin 1 TL-500 bin TL dilimindekilerin sayısı 5 bin 836 ve 500 bin liranın üzerinde yatırımı olanların sayısı da 5 bin 961 kişi arttı. 1 milyon liranın üzerinde yatırımı olanların sayısı da kasımda aylık 7 bin 804 kişi yükseldi.
‘HALKA ARZ İÇİN GELEN, GİTTİ’
Konuyla ilgili Hürriyet’e değerlendirmelerde bulunan Cet Yatırım Araştırma Genel Müdür Yardımcısı Cemal Demirtaş, “Bu düşüşü yalnızca halka arza girmek amaçlı yeni giren yerli ferdî yatırımcıların çıkmasından kaynaklanmıştır diye kestirim ediyoruz. Açıklanan datalar birebir vakitte, yalnızca halka arzlara girmek üzere kısa vadeli yatırım yapan kişi sayısının azaldığını işaret ediyor” değerlendirmesinde bulundu.
Dinamik Yatırım Menkul Pahalar Araştırma Uzmanı Ceyhun Yavaş da, MKK datalarına nazaran halka arzlara olan ilgiyle birlikte geçmiş aylarda yatırımcı sayısında önemli bir artış kaydedildiğini anımsattı. Yavaş “Bunun düşük bakiyeli ve yalnızca halka arz paylarıyla ilgili olduğu kanısındayız. Düzelme eğilimine giren ülke iktisadının tesiriyle rasyonel hareketler görmeye başladığımız Borsa İstanbul’da, halka arzlara olan ilginin artık yerini yavaş yavaş kurumsal ve nitelikli yatırımcılara bıraktığını görüyoruz” diye konuştu.
MEVDUAT FAİZİ ETKİSİ
İnfo Yatırım Stratejisti Çağlar Toros ise, borsadaki yerli yatırımcı çıkışlarında iki nedenin altını çizdi. “Mevduat faizleri üst taraflı gittiği için borsada geçen yılki alternatifsizlik öyküsü bitti” diyen Toros, “Önümüzdeki sene için resmi enflasyon beklentisi yüzde 36, şu süreçte siyaset faizi de yüzde 40. Gerçek getirinin müspet olması bekleniyor. Kasım ayında da ‘risksiz getiriler enflasyona yaklaşacak’ algısıyla birlikte, riskli varlık olarak görülen Borsa İstanbul tarafında çıkışlar hızlanıyor” dedi.
“Yani birinci ana neden, gelecek sene enflasyondaki geri çekilmeyle birlikte gerçek getirinin olumluya döneceği algısı. İkinci neden de, risksiz getirilerin enflasyon karşısında yavaş yavaş kâfi olması” diyen Toros, şöyle devam etti: “Çünkü TL mevduatlar yüzde 45’lere, borçlanma araçlarındaki faiz oranları da yüzde 50’ye kadar yükselmişken, yıllık enflasyon da 61’lerdeyken riskli varlıklara çok fazla kimse girmez. Bu yüzden de çıkış oluyor borsada.”
GENÇLERDE KRİPTOYA KAYIŞ OLABİLİR
Borsada sayıları azalan yatırımcılar ortasında en süratli düşüş ise genç yatırımcılar ortasında görüldü. MKK bilgilerine nazaran, 2023 Kasım’da borsadaki yatırımcı 349 bin 862 kişi azalırken bunun 101 bin 828’i 20-24 yaş ortası yatırımcılardan; 89 bin 88’i de 25-29 yaş ortası yatırımcılardan oluştu. Gençlerin borsadan çıkıp farklı yatırım araçlarına yönelmeye başladığına işaret eden İnfo Yatırım Stratejisti Çağlar Toros, “En çok kripto varlıklar tarafına kaymış olabileceklerini düşünüyorum. Kripto varlıklar gençlere daha cazip geliyor” dedi. Öte yandan dün Bitcoin fiyatları, 44 bin doları aşarak son 21 ayın tepe düzeyini yeniledi.
ALTINDA HAREKETLİLİK SÜRÜYOR
fiyatları, ABD’de Ekim 2023’e ilişkin açık iş sayısının Mart 2021’den bu yana en düşük düzeyine gerilemesinin tesiriyle tekrar yükselişe geçti. Evvelki günü 0.5 yükselişle kapatan spot altın fiyatları, dün 2 bin 35 doların üzerini test etti. Yurtiçinde ise dün 1.900 TL’nin altında kaldı. Bedeli ons altın ve dolar/TL’nin fiyatına nazaran hesaplanan altının gram fiyatı, ons altına paralel hareketini dün de sürdürdü. Gram altın, gün içinde 1870 – 1894 lira bant aralığında hareket ederken; çeyrek altın 3 bin 100 liradan, 12 bin 670 liradan satıldı.
