Ticaret Bakanlığı, elektrikli araç ithalatına yönelik yeni kurallar getirdi. Dün Resmi Gazete’de yayımlanan ‘Bazı Elektrikli Araçların İthaline Ait Tebliğ’, özetle “Çin’den bir elektrikli araç markası buldum, bunu getirip Türkiye’de satarım” devrini bitiriyor. Elektrikli araç ithal etmek isteyenlerin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca düzenlenen müsaade dokümanını alması gerekiyor. Bu belgeyi almak için de; Türkiye’de temsilci bulundurması, en az 40 kişinin çalıştığı davet merkezi hizmeti vermesi ve en kıymetlisi Türkiye’nin 7 bölgesinde ‘kendisine ait’ en az 20 servis kurması üzere katı kaideleri karşılaması gerekiyor. AB ülkeleri ve Türkiye’nin Özgür Ticaret Muahedesi imzaladığı 39 ülkenin ise bu türlü bir mecburiliği bulunmuyor. Böylelikle düzenlemenin daha çok Çinli markalara ve Çin’den ithal edilen elektrikli araçlara yönelik olduğu ortaya çıkıyor.
MEVCUT MARKALARA ‘EKSİĞİ GİDERİN’ UYARISI
Hürriyet’in sorularını yanıtlayan bakanlık yetkilileri, ‘7 coğrafik bölgede en az 20 servis’ kuralının Satış Sonrası Hizmetler Yönetmeliği’nde de bulunduğunu lakin bunun biraz kâğıt üzerinde kaldığını söylediler. Son periyotta tüketici şikâyetlerinin arttığını, Batman’da arızalanan bir elektrikli araç için İstanbul’dan servis yönlendirildiğini, kısa müddette giderilebilecek kolay arızalar için bile tüketicinin günlerce servis beklemek zorunda kaldığını, aracını kullanamadığını kaydeden yetkililer, yeni bildirimle firmalara şu bildirinin verilmek istendiğini anlattılar:
“Firmalar, 7 bölgede en az 20 adet kendi servis istasyonlarını kurmak zorunda kalacak. Tüketiciler için davet merkezi açmak zorunda olacak. Türkiye’de resmi makamlarca muhatap olacak temsilci bulundurmaları gerekecek. Yeni ithalatçılar bu kurallara uyacak ancak mevcutlara da ‘denetimi sıklaştıracağım, iletisi veriliyor. Yönetmelik 30 gün sonra yürürlüğe girecek. Bu müddet içinde mevcutlara ‘eksikliklerinizi sarfiyatın, aksi halde yapılacak kontroller sonrasında ithalat müsaadeniz de iptal olabilir’ denilmiş oluyor.”
10 ÇİNLİ MARKA VAR
Türkiye’de şu anda elektrikli araç satışı yapan yahut yapacağını duyuran 10 civarında Çinli otomotiv üreticisi bulunuyor. Bu markalar BYD, DFSK, Hongqi, Hozon Neta, Leapmotor, SAIC (MG, Maxus), Seres, Skywell, SWM ve Voyah halinde sıralanıyor. Öteki yandan, Avrupalı markaların da Çin’de üretip yani Çin menşeli olup ithal ettiği elektrikli araçlar da var. Örneğin, Dacia’nın uygun fiyatlı elektrikli modeli Spring, Volvo’nun yakında Türkiye’ye getireceği EX30 üzere modelleri bulunuyor. Bu modellerin de Çin menşeli kabul edildiği için düzenleme kapsamına girmesi bekleniyor.
‘TÜRKİYE MARKA ÇÖPLÜĞÜNE DÖNECEKTİ’
-Konuyla ilgili sorularımızı yanıtlayan Otomotiv Satış Sonrası Eser ve Hizmetleri Derneği (OSS) İdare Şurası Lideri Ali Özçete, düzenlemenin tüketicileri muhafaza açısından çok olumlu tarafta atılmış bir adım olduğunu söyledi. Özçete,“Son vakitlerde trafikte ismini sanını daha evvel hiç duymadığımız markalara ilişkin araçları görmeye başladık. Bugün Türkiye’ye gelmiş yahut gelmeye hazırlanan 84 adet yeterlilik standartlarını sağlamış araç markası var. Kelam konusu 84 markanın en az 40 adedinin önümüzdeki yıllarda ayakta kalabileceğine dair kaygılar bulunuyor. Haliyle bu markaların satış sonrası servis, yedek kesim, müşteri temsilcisi bulundurmadan gelip Türkiye’de satış yapması önemli bir risk. Münasebetiyle biz bu düzenlemeyi, bundan sonra gelecek markalara yönelik yapılmış bir aksiyon olarak görüyoruz. Aksi halde Türkiye bir marka çöplüğüne dönüşecek ve çok önemli tüketici mağduriyetleri oluşacaktı. Artık sürdürülebilirliğine inanan Uzakdoğulu markalar yatırımlarına devam edecek, kuşkusu olan ‘ben satışa başlayayım gerisi gelir’ diyenler tahminen de bu işten vazgeçecek” yorumunda bulundu.
‘SERVİS KONUSU BELİRGİNLEŞMELİ’
Bazı gri alanların giderilmesi gerektiğini de belirten OSS Lideri Ali Özçete, “20 tane servisi kendisi şahsen mı kuracak yoksa bayilikle mi bunu gerçekleştirecek. Burası gri bir nokta. Zira, bugün servis sayısı 60-70’i bulan Avrupalılar var, tekrar servis sayısını arttıran Çinliler de var fakat bunların sayısı ‘franchising’ sistemiyle artıyor. Firmalar çoklukla kendi yatırımını yapmıyor. Hasebiyle buranın netlik kazanması çok önemli” tabirlerini kullandı.
BU ŞARTLARI KARŞILAMAYAN SATAMAYACAK
– İthalat öncesinde üretici firmanın Türkiye’de yerleşik yetkili temsilci bulundurması gerekecek.
– İthalatı yapılacak her bir marka için Türkiye`de kurulmuş en az 40 çalışana sahip Türkçe davet merkezi kurulacak.
– Elektrikli araçların batarya sistemlerinin izlenmesi, denetimi ve kontrolünün yapılacağını dair yazılı taahhütname verilecek.
– Firmalar, elektrikli araçların satış sonrası montaj, bakım ve tamiratı için 7 coğrafik bölgede “kendisine ait” en az 20 servis istasyonu kurmak zorunda olacak. Öbür servis istasyonları yahut tertiplerinden hizmet satın alamayacak.
– Halihazırda Türkiye’ye elektrikli araç ithal eden markalar bu kuralları karşılamak üzere süratle hazırlık yapması gerekecek. Yapılacak kontrollerde eksikliler görülürse ithalat müsaadeleri iptal edilebilecek.
