CUMHURBAŞKANI Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Enflasyonla gayretimizi sürdürürken, hayat pahalılığının yol açtığı zorlukları telafi edecek gerekli siyasetleri da uygulamaktan vazgeçmiyoruz. Daha evvel de başardığımız üzere, itimat ve istikrar ortamında, akılcı adımlarla enflasyonu yine tek haneye indirecek ve halkımızın alım gücünü arttıracağız” dedi.
2024 Yılı Merkezi İdare Bütçe Kanun Teklifi basın bilgilendirme toplantısında konuşan Yılmaz’ın kıymetli husus başlıkları şöyle oldu:
VATANDAŞIN PAHALILIK SIKINTISINI ÇÖZECEĞİZ
Bu periyotta temel önceliğimiz zelzeleyle yıkılan kentlerimizi daha uygun halde yine ayağa kaldırmak, geleceğe dönük afet risklerini azaltmak. Bir başka temel önceliğimiz mali disiplini temel alan, maliye ve para siyasetleri uyumunu güçlendiren bir anlayış içerisinde makro finansal ve fiyat istikrarını sağlama maksadına katkıda bulunmak. Gerçekçi ve ayakları yere basan politikalarımızla, tüm dünya ile birlikte ülkemizi de olumsuz etkileyen hayat pahalılığı sorunun da üstesinden geleceğiz. Kıymetlerimize sahip çıkarak aile kurumumuzu sağlamlaştıracak, ziyanlı akımlara karşı ulusal bünyemizi perçinleyeceğiz.
2024’TE BÜYÜME BEKLENTİSİ YÜZDE 4
Küresel iktisadi faaliyetlerdeki yavaşlamanın ve şubat ayında yaşadığımız zelzele felaketinin tesirlerine karşın 2023 yılının genelinde ekonomik büyümemizin yüzde 4.4 olarak gerçekleşmesini öngörüyoruz. 2024 yılı için ekonomimizin daha istikrarlı bir talep kompozisyonuyla yüzde 4 oranında büyümesini ve enflasyondaki düşüşün de teminiyle öbür ülkelerden olumlu istikamette ayrışmasını bekliyoruz.
İŞSİZLİK YÜZDE 10.3 DÜZEYİNDE OLACAK
Yılın birinci yarısında, emekliliğe hak kazanma şartlarına yönelik düzenlemelerin sonucu istihdamdan ayrılanlar ve sarsıntının olumsuz tesirlerine karşın net 220 bin istihdam artışı sağlanmıştır. 2023 yılı genelinde iktisattaki canlılığın sürmesiyle yılsonu prestijiyle istihdamdaki yıllık artışın yaklaşık 900 bin kişi olması, işsizlik oranının yüzde 10.1’e gerilemesi, 2024 yılında ise mali sıkılaştırma şartlarının tesiriyle işsizlik oranının hafif bir yükselişle yüzde 10.3 düzeyinde gerçekleşmesi beklenmekte.
İHRACATTA 267 MİLYAR DOLARLIK HEDEF
Yıllıklandırılmış ihracatımız eylül ayı prestijiyle 253 milyar doları aşmış, global mal ticaretinde ülkemizin aldığı hisse yüzde 1’in üzerinde gerçekleşmiştir. 2023 yılı genelinde 255 milyar doların üzerinde ihracat ile bir evvelki yılın üzerinde bir ihracat performansı yakalamayı, 2024 yılı için de 267 milyar dolarlık ihracat sayısına ulaşmayı amaçlıyoruz. Bu doğrultuda, ihracat dayanaklarımızı arttırarak devam ettirecek, ihracat pazarlarını çeşitlendirme tarafında adımlar atacak, global ticaretteki yeni eğilimlerle uyumlu olarak çalışmalarımızı faal bir halde sürdüreceğiz. Turizm kesimimizin olumlu performansı ile seyahat gelirlerimizin 2023 yılı sonunda 49 milyar dolara, 2024 yılında kelam konusu üst taraflı ivmenin sürmesiyle 52.5 milyar dolara ulaşarak yeni rekorlar kaydetmesini bekliyoruz.
ALIM GÜCÜNÜ ARTIRACAĞIZ
Küresel ölçekte enflasyon sorunu pek çok gelişmiş ve gelişmekte olan ülkede devam ederken, enflasyonla gayrete yönelik şeffaf ve muteber siyaset adımlarını yerinde ve vaktinde hayata geçirmekte, bu duruşumuzu düşük tek haneli enflasyon düzeylerine kalıcı formda ulaşıncaya kadar sürdürmekte kararlıyız. Enflasyonla uğraşımızı sürdürürken, hayat pahalılığının yol açtığı zorlukları telafi edecek gerekli siyasetleri da uygulamaktan vazgeçmiyoruz. Daha evvel de başardığımız üzere, inanç ve istikrar ortamında, akılcı adımlarla enflasyonu yine tek haneye indirecek ve halkımızın alım gücünü arttıracağız.
BÜTÇE AÇIĞI YÜZDE 6.4
2024 yılı merkezi idare bütçesinde bütçe masraflarının 11 trilyon 89 milyar lira, bütçe gelirlerinin ise 8 trilyon 437 milyar lira olacağı kestirim edilmektedir. Bütçe açığının Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’ya oranının ise yüzde 6.4 olarak gerçekleşeceği öngörülmektedir.
DEPREM BÜTÇESİ 1 TRİLYON LİRA
2024 yılı bütçemizde ise zelzelelerinin yol açtığı hasarların hızla giderilmesi ve sarsıntı bölgesinde yaşayan vatandaşlarımızın muhtaçlıkları için 1 trilyon 28 milyar lira kaynak ayırıyoruz. Bu fiyatın GSYH’ye oranının ise yüzde 2.5 civarında. Ulusal Eğitim bütçesini 2024 yılında 1 trilyon 90.2 milyar liraya yükselttik. Yükseköğretimi de dahil ettiğimizde eğitim bütçemizi 2024 yılında 1 trilyon 615.2 milyar liraya yükseltiyoruz. Böylelikle merkezi idare bütçesinden yüzde 14.6 oranı ile en büyük hissesi tekrar eğitime ayırıyoruz.
ELEKTRİK VE DOĞALGAZ İÇİN 509 MİLYAR
Vatandaşlarımızın daha ucuz elektrik ve doğalgaz kullanabilmeleri için 2024 yılı bütçesinde 508.6 milyar lira kaynak öngörüyoruz. Sakarya Gaz Sahası’nın devreye alınmasıyla birlikte mayıs ayının sonuna kadar vatandaşlarımıza fiyatsız doğalgaz sağladık. Sonraki 11 aylık periyot için ise vatandaşlarımızın 25 metreküpe kadar olan kullanımlarını fiyatsız hale getirdik. Bu kapsamda 19 milyar lira ödenek öngörüyoruz. 2022 yılı Ocak ayı prestijiyle minimum fiyatı vergi dışı tuttuk. Bu kapsamda 2024 yılında 595.1 milyar lira vergi istisnası öngörüyoruz.
YATIRIMLARA AYRILAN KAYNAK ARTIRILDI
Savunma Sanayi Destekleme Fonu için ayrılan kaynak da dâhil edildiğinde savunma ve güvenlik kesimi için 2024 yılında 1 trilyon 133,5 milyar lira ödenek tahsis ediyoruz. 2024 yılı bütçemizde yatırımlara ayırdığımız kaynağı 1 trilyon 592.9 milyar liraya yükseltiyoruz. Bu meblağ 2024 yılı bütçemizin yüzde 14.4’üne denk gelmektedir. Bunun içinde zelzele için yaptığımız yatırımlar da yer alıyor.
2024 MERKEZİ İDARE BÜTÇESİ (milyar TL)
- Bütçe masrafları 11.089,0
- Bütçe gelirleri 8.437,1
- Bütçe istikrarı (%) – 6.4
FAİZE 1.2 TRİLYON
Deprem harcamaları hariç 2024 bütçe ödeneklerinin dağılımı şöyle: (milyar TL)
- Personel masrafları 2.865,9
- Mal ve hizmet alım masrafları 669,8
- Cari transferler 4.052,8
- Sermaye masrafları 636,5
- Sermaye transferleri 68,1
- Borç verme sarfiyatları 298,2
- Yedek ödenekler 215,3
- Faiz sarfiyatları 1.254
SOSYAL YARDIMLAR 497 MİLYAR
– Ödeme gücü olmayan vatandaşların sıhhat primi masrafları: 100.5 milyar lira
– 65 yaş üstü yaşlı, engelli vatandaşlara bağlanan aylıklar: 64.1 milyar lira
– Engelli vatandaşlara meskende bakım takviyesi: 56.2 milyar lira
– Aile dayanak programı: 32 milyar lira
– Toplumsal konut finansmanının dayanağı: 16 milyar lira Toplumsal ve ekonomik takviye ödemeleri: 12.5 milyar lira
– Elektrik tüketim takviyesi: 8.6 milyar lira
– Engelli eğitim taşıma sarfiyatları: 6.4 milyar lira
SAVUNMA VE GÜVENLİK 1 TRİLYON 133.5 MİLYAR LİRA
– Savunma ve güvenlik kurumları: 970.9 milyar lira
– Savunma Sanayi Destekleme Fonu: 162.6 milyar lira
