Denizleri ve deniz kaynaklarını müdafaa; ekolojik istikrara ve sürdürülebilirliğe dayanak olma amacıyla ‘Dünya bizim gelecek bizim’ yaklaşımını benimseyen Türkiye İş Bankası, Türk Deniz Araştırmaları Vakfı (TÜDAV) işbirliğiyle deniz çayırlarını müdafaayı amaçlıyor. ‘Denizlerin Geleceği: Deniz Çayırları’ projesiyle, Marmara Denizi’nin sıhhati için kritik değere sahip son deniz çayırlarının haritalanması, üzerindeki atıklardan temizlenmesi ve korunması amaçlanıyor. Projeye ait düzenlenen basın toplantısında değerlendirmede bulunan İş Bankası Genel Müdür Yardımcısı ve Sürdürülebilirlik Başkanı Gamze Yalçın, deniz çayırlarına yönelik farkındalığın artırılması gerektiğine dikkat çekti.
FARKINDALIĞIN ARTMASI ÖNEMLİ
Yalçın, toplantıda yaptığı konuşmada, TÜDAV’ın 26 yıldır denizlerin korunması için bilimsel bir ağ oluşturarak, ekolojik durumun izlenmesi, problemlerin tespiti ve tahlil tekliflerine uzanan pek çok bedelli projeye ve çalışmaya imza attığını belirterek, “Şimdi biz de denizlerimizin geleceği için deniz çayırlarının korunması özelinde beraberce çok kıymetli bir seyahate çıktık. Denizlerimizin oksijen deposu olan deniz çayırları kirlilik ve bahisle ilgili farkındalık eksikliği nedeniyle günümüzde epey azalmış durumda. Nasıl ki gezegenimizin akciğerleri olan ormanlarımızı korumak gelecek kuşaklara daha düzgün bir dünya bırakmak için değerliyse deniz çayırlarını yaşatmak da tıpkı ölçüde kritik. Deniz çayırları, oksijen üretim kapasitesine sahip oldukları için denizlerin akciğerleri pozisyonunda bulunuyor ve denizsel organizmaya ömür ortamı sağlıyor. Bu bahiste yürütülecek çalışmalarda projenin kendisi kadar toplumda deniz çayırlarına yönelik farkındalığın ve şuurun artırılması da kıymet taşıyor” dedi.
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİYLE MÜCADELE
TÜDAV Lideri Prof. Dr. Bayram Öztürk ise deniz çayırlarının ekosisteme sağladığı ekonomik yarar ile ilgili yapılan çalışmalara nazaran bu tıbbın katkısının ziraî alanların sağladığı yarardan daha fazla olduğuna işaret etti. Prof. Dr. Öztürk, deniz çayırlarının ekosistemdeki yerine ait, “Ömrünü tamamlayan Posidonia yaprakları akıntı ve dalgalarla kıyıda banketler oluşturur. Bu yapılar kıyı çizgisini korur, erozyonu önler pek çok deniz canlısının hayatını sürdürmesini sağlar. Posidonia oceanica ayrıyeten, deniz tabanında sık çayırlar oluşturarak birçok canlıyı üzerinde barındırır ve otla beslenen canlıların besin kaynağını oluşturur. Tüm bunlara ek olarak barınma, korunma, yumurtlama ve üreme noktasında da birçok canlıya mesken sahipliği yapar. Karbon tutma özellikleri sayesinde ise iklim değişikliği ile uğraş eder” değerlendirmesini yaptı.
‘DENİZLERİMİZ İÇİN SORUMLULUK ALMAYA DEVAM EDECEĞİZ’
Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları’na katkı sağlamak için iş planlarında sürdürülebilirliğe stratejik ehemmiyet verdiklerini belirten Yalçın, kelamlarına şöyle devam etti: “TÜDAV tarafından 3. kere düzenlenen Marmara Denizi 2022 Sempozyumu’na konut sahipliği yaptık. Savaş Karakaş yapımcılığında evvel müsilajın bölgedeki canlı hayatına tesirlerinin anlatıldığı ve tahlil tekliflerinin sunulduğu ‘Bir Umut Marmara’ belgeselini, birinci kısmı kısa mühlet evvel yayımlanan ‘Sudaki İzler Masmavi’ belgeselini hayata geçirdik. Deniz kirliliğini azaltacak yatırımlara finansman sağlamak üzere, ‘Denizleri Koruyalım Kredisi’ni hazırlayarak, denizlerimiz için kıymetli kirlilik kaynağı olan atıkların önlenmesine katkıda bulunduk. Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) bünyesindeki Deniz Bilimleri Enstitüsü’yle işbirliği yaparak Türkiye’de birinci defa kullanılan insansız su altı planörü glider aygıtı Deniz Kâşifi’ni kendilerinin kullanımlarına sunduk. Önümüzdeki devirde de denizlerimizin ve biyoçeşitliliğin korunmasıyla ilgili sorumluluk almaya devam edeceğiz.”
OKULLARDA FARKINDALIK EĞİTİMİ
Prof. Dr. Öztürk, deniz çayırlarının evsel ve endüstriyel atıklar, ağır taban tarayıcı formüllerle avcılık, gemilerin ve teknelerin attıkları çıpalar, yetiştiricilik faaliyetleri, turizm ve günlük turistik faaliyetler nedeniyle önemli bir tehditle karşı karşıya olduğunun altını çizdi. Projeyle, Erdek, Paşalimanı Adası’nda deniz çayırlarının bulunduğu alanın hudutlarının belirleneceğini ve haritalanacağını aktaran Prof. Dr. Öztürk, deniz çayırlarının bulunduğu alanların tanınması ve fark edilmesi emeliyle şamandıralama ve mapa için fizibilite çalışmalarının gerçekleştirileceğini belirterek, “İlk ve orta öğretim düzeyinde 30 okulda farkındalık eğitimleri vereceğiz. Marmara’da kalan son deniz çayırlarını korumak gelecek jenerasyonlara karşı bir sorumluluğumuz ve bunu yapmak için gayret gösteriyoruz” dedi.
