9’uncu Sürdürülebilir Finans Forumu’nda 6 Şubat zelzelesinin maliyetleri ve finans bölümünün dış kaynak temininde sürdürülebilir kalkınma odağı mevzuları ele alındı. Forumda konuşan Dünya Bankası Türkiye Ülke Yöneticisi Humberto Lopez, mevcut konutların güçlendirilmesi konusunda toplamda 500 milyar harcanması gerektiğini belirtti.
9’uncu Sürdürülebilir Finans Forumu Borsa İstanbul’da başladı. Forumun teması Finans bölümünün dış kaynak temininde sürdürülebilir kalkınma odağı ve 6 Şubat depremleri” oldu. Sarsıntıya dirençli ve yeşil kentleri oluşturmak ile afet bölgesinin kalkınması için sürdürülebilir kaynaklara erişim mevzuları işlendi. Forum, Borsa İstanbul Genel Müdürü Korkmaz Ergun, Dünya Bankası Türkiye Ülke Yöneticisi Humberto Lopez ve SKD Türkiye İdare Şurası Lideri Ebru Dildar Edin’in açılış konuşmalarıyla başladı. Zelzelenin Türkiye’ye oluşturduğu maliyetlere değinen konuşmacılar, zelzelenin iktisada yükünün 2023 yılının birinci yarısında ulusal gelirin yüzde 9’una denk geldiğini belirttiler. Ayrıyeten Türkiye ve Suriye’de yaşanan sarsıntının bu yılın birinci yarısında yaşanan ekonomik kaybın 2011 yılından beri yaşanan kayıpların ortasında en yükseği olduğu belirtildi.
“MEVCUT MESKENLERİ SAĞLAM HALE GETİRMEK İÇİN YARIM TRİLYON DOLAR HARCAMAK GEREKİYOR”
Türkiye’de bulunan mevcut konutların dayanıklaştırılması konusunu ele alan Dünya Bankası Türkiye Ülke Yöneticisi Humberto Lopez, “Türkiye’de bulunan mevcut konutları dirençli hale getirmek istesek maliyeti toplam 465 milyar dolar olur. Yaklaşık yarım trilyon dolar yani gayri safi ulusal hasılanın yüzde 50’sinden fazlasını bahsediyoruz. Tabi ki bunu finanse etmek nitekim güç. Doğal afetler dışında iklim değişikliğini maliyeti azaltma konusunda baktığımızda Türkiye’de 600 milyar doların üzerinde bir maliyet oluşuyor. 100 milyar dolar bir zelzele 500 milyar dolar mevcut konutların güçlü hale getirilmesi ve iklim değişikliğini azaltma konusunda da 500 milyar dolar yani toplamda maliyet 1 trilyon doların üzerine çıkmış oluyor. Bu durumda maliyetimiz gayri safi ulusal hasılanın tamamı demek oluyor.
“TÜRKİYE VE SURİYE’DE YAŞANAN SARSINTILAR 2023 YILININ BİRİNCİ YARISINDA TOPLAMDA 91 MİLYAR DOLARLIK EKONOMİK KAYIP OLUŞTURDU”
Doğal afetler sonrası ekonomik götürülerden bahseden İş Dünyası ve Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD) Türkiye İdare Heyeti Lideri Ebru Dildar Edin, “Doğal afetler sonrası ekonomik götürüleri gözle görülür derecede artıyor. Dünyada 2023 yılının birinci yarısında doğal afetlerden kaynaklı ekonomik kayıplar 194 milyar doları buldu. Ne yazık ki bunun 91 milyar doları da şubat ayında Türkiye ve Suriye’de yaşanan zelzeleler oluşturdu. Bu yılın birinci yarısındaki ekonomik kayıplar tüm vakitlerin en yüksek 5’inci 2011 den beri ise en yüksek kayıp olarak tarihe geçti. Kelam konusu maliyet şimdiden global çapta yıllık toplam ortalama maliyetin yüzde 60’ına denk geliyor” dedi.
“DEPREMİN YÜKÜ 2023 ULUSAL GELİRİN YÜZDE 9’UNA DENK”
Dildar Edin, “2023 Kahramanmaraş ve Hatay sarsıntılarının Türkiye iktisadı üzerinde toplam yükünün en değerli bileşeni konut hasarı oluşturuyor. Bunun oranı yüzde 54.9 yani 57 milyar dolara denk geliyor. İkinci yükteki hasar kaybı ise kamu alt yapı ve hizmet binalarındaki yıkım buda yaklaşık 13 milyar dolar. Konut haricinde özel kesim hasarı ise yaklaşık 12 milyar dolar. Hepsini topladığımızda yaklaşık 2023 ulusal gelirinin yüzde 9’una denk geliyor. Dünya bankası, Türkiye sarsıntı sonrası düzgünleşme ve yine imar projesi kapsamında 1 milyar dolarlık finansman takviyesi verdi. Dünya bankasının mevcut programına ilaveten yeni operasyonlar ile birlikte 35 milyar dolara finansman paketini sarsıntı bölgesinde rehabilitasyon yeşil dönüşüm başta olmak üzere gerçek kesimin yeni yatırımlarına kullanılması bekleniyor” biçiminde konuştu.
