Yılın son çeyreğine Ortadoğu’daki savaşın gölgesinde giren emtia piyasaları, tırmanışını sürdürüyor.
Borç krizi yaşayan dev gayrimenkul şirketlerinin tesiriyle iki yıldır emlak krizinin yaşandığı Çin’de, bu kesimin artık ivme kazandığına yönelik iyimserliğin artması, demir cevheri fiyatlarında tepe getirdi. Evvelki gün 140 doları aşan demir cevheri böylelikle, son 1.5 yılın en yüksek düzeyine yükselmiş oldu. Geçen hafta da ton başına 4 bin 334 dolara yükselen kakao tepe tazelemiş; bu yükselişte kakao arzına ait tasaların tesirli olduğu belirtilmişti.
Genel olarak da hem İsrail-Filistin savaşının tesiriyle hem de başta ABD Merkez Bankası (Fed) olmak üzere dünya genelinde gelecek yıl faiz indirimlerinin başlayacağına yönelik beklentiler, emtia fiyatlarını artırmaya devam ediyor.
GÜMÜŞTE 2 AYDA YÜZDE 20 GETİRİ
Konuyla ilgili Hürriyet’e bilgi veren uzmanlar, 2024’teki çatışmalarda bilhassa Ortadoğu’daki ülkelerin savaşa katılabileceğine yönelik beklentilerin global piyasalarda risk iştahını kısa periyodik kestiğini, emtia kümesinde yükselişler yaşandığını anlattı. Emtia uzmanlarının aktardığına nazaran, bu müddet zarfında 1800’lü düzeylerden 2000’in üzerine yükseldi ve yaklaşık yüzde 11’in üzerinde bir getiri sağladı. Bu durum gümüşte yüzde 20, petrolde yüzde 13 ve doğalgazda yaklaşık yüzde 9 bedel kazanımı halinde gözlemlendi.
Filistin-İsrail ortasındaki çatışmaların başladığı Ekim 2023’te çatışmaların genişleyeceği tasası inançlı liman olarak nitelenen altına talebi artırmıştı. Böylelikle altın fiyatları ekim ayında yüzde 7.3; kasım ayında ise yüzde 2.7 getiri sağlamıştı. Bu ay da endeksindeki düşüş ons altını desteklemeye devam ediyor.
HUSİLER’İN SALDIRISI PETROLE YARADI
Dünya genelinde faiz artırımlarının son bulacağına ait beklentilerin fiyatlanması da geçen hafta (18-22 Aralık haftasında) hammaddelere yeni çıkarlar getirmişti. Buna nazaran, kelam konusu devirde doğalgaz yüzde 3.5, gümüş yüzde 2.6, altın yüzde 1.7 ve bakır yüzde 1.4 paha kazanmıştı. ABD’nin haftalık doğalgaz stoklarının beklenenden daha fazla azalmasıyla gaz fiyatları yükselirken; tekrar ABD’de, güçlü mal siparişlerinin kasımda aylık bazda yüzde 5.4 ile piyasa beklentilerinin üzerinde artmasının gümüş fiyatlarındaki yükselişte tesirli olduğu belirtiliyor. Brent petrol ise geçen haftayı yüzde 3.7 artışla kapatmış; Ortadoğu’da artan tansiyonlar ve Kızıldeniz’de Husiler’in gemi nakliyeciliğine yönelik hücumları petroldeki bu artışla tesirli olmuştu. Brent petrol bu hafta ise yüzde 2.5 yükseldikten sonra varil başına 81 dolar civarında süreç görüyor.
KAKAODA ZİRVE
Tarım emtialarında ise karışık bir seyir hakim. Finans ve emtia piyasalarına ve borsalarına sahip olan ve bunları işleten bir Amerikan şirketi olan Intercontinental Exchange’te süreç gören pamuk geçen hafta yüzde 0.1, kahve yüzde 2.1, kakao yüzde 1.1 yükseliş kaydederken, şekerde yüzde 7.5 kayıp görüldü. Geçen ay Fildişi Kıyısı ve Gana’daki düşük üretimden takviye alan kakao fiyatları, kasımda yüzde 12’yi aşkın getiri sağlamıştı. Geçen hafta ise ton başına 4 bin 334 dolara yükselen kakao rekor tazelemiş oldu. Bu emtia bu hafta da 4 bin 283 dolar bandında seyrediyor.
Öte yandan, kahve fiyatlarının Brezilya’da devam eden kuraklığın arzı olumsuz etkileyeceği telaşlarının tesiriyle yükseldiği tabir edilirken; Hindistan’da şeker üretimine yönelik teşvikler olacağına ait haberlerin şekerdeki düşüşünü sürdürdüğü belirtiliyor. 11-15 Aralık haftasında ise, birebir borsada süreç gören kakao yüzde 0.4 bedel kaybederken, kahve fiyatları yüzde 7’yi aşkın getiri sağlamıştı.
FAİZDE İNDİRİM BEKLENTİSİ HIZLANDIRDI
Dinamik Yatırım Menkul Bedeller Araştırma Uzmanı Ceyhun Yavaş, İsrail-Filistin savaşının tesirlerinin kısa müddetli, Fed’in faiz indirimi beklentilerinin ise süratli bir halde piyasalarda fiyatlandığını söyledi. Yavaş, “Özellikle yılın son günlerine yanlışsız Fed’in noktasal grafiklerde 2024 yılı için faiz indirimlerinin sayısını 2’den 3’e çekmesi dolar endeksi ve tahvil getirilerinde zayıflamayı işaret ederken emtia kümesi üzerinde katalist tesir yani esaslı bir değişikliği hızlandıran bir tesir yarattı” dedi.
Konuya ait başka bir gelişmenin de Rusya’nın BRICS ülkeleriyle birlikte ABD dolarının egemenliğinden kurtulmak ismine alternatiflere yönelmesi ve bu bahsin ana gündem hususlarından birinin de altın olduğunu vurgulayan Yavaş, şöyle devam etti: “Konu her ne kadar siyasi olarak görülse de fiziki altın alımına yönelik işbirliği yapılmış olması ve stratejilerin bu istikamette oluşmasının altın fiyatları üzerinde olumlu bir tesir yaratabileceğini kıymetlendiriyoruz.”
