Türkiye’nin taleplerini yerini getirmediği için NATO vizesi alaman İsveç üyelik için Ankara’daydı.
Türkiye, Finlandiya, İsveç ve NATO heyetlerinin yer aldığı 3’lü mutabakat uyarınca tesis edilen ‘Daimi Ortak Sistem’in 4’üncü toplantısı, Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Büyükelçi Akif Çağatay Kılıç’ın konut sahipliğinde Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde gerçekleştirildi.
Toplantıya NATO heyeti lideri olarak NATO Genel Sekreter Kabine Şefi Stian Jenssen, İsveç heyeti lideri olarak İsveç Dışişleri Bakanlığı Devlet Sekreteri Büyükelçi Jan Knutsson ve Finlandiya heyet lideri olarak da Finlandiya Dışişleri Bakanlığı Daimi Devlet Sekreteri Jukka Salovaara katıldı.
İsveç’in NATO Üyeliğinden Sorumlu Başmüzakereci Oscar Stenström’ün açıklamaları İsveç’in gündemine birinci sıradan giriş yaptı.
Stenström, ‘Yeterince şey yaptığımızı düşünüyorum’ dedi fakat Ankara’nın sorularına daha fazla karşılığa muhtaçlığı olduğunu savundu.
‘Türkiye NATO’ya katılmamıza karar vermeye hazır değil’ diyen Başmüzakereci açıklamasında şu tabirlere yer verdi;
‘Benim işim, meslektaşlarımı gereğince şey yaptığımıza ikna etmek. Yaptığımıza inanıyorum. Lakin Türkiye şimdi bir karar vermeye hazır değil ve aklındaki sorulara öbür karşılıklara muhtaçlığı olduğuna inanıyor.’
Stenstrom, müzakerelerin tekrar başlaması için belli bir tarih belirlenmediğini söyledi.
Söz konusu yasa ile ağırlaştırıcı nedenler olması halinde en az 2, en fazla 8 yıl mahpus cezasının önü açıldı. Ayrıyeten yasa ile terör örgütlerini finanse eden yahut destekleyen şahısları gözaltına alma ve yargılama konusunda da yetkileri genişledi.
Bu açıklamalar İsveç’te soğuk duş tesiri yarattı. Çünkü Stockholm görüşmeden evvel savlı açıklamalarda bulunmuştu.
İsveç’in bilakis Türkiye’nin taleplerini yerine getiren Finlandiya NATO’ya üye olurken İsveç’in bu tavrı değişmeye başlamıştı.
İsveç sonunda terör örgütü destekçilerine mahpus cezası öngören yasaya onay vermiş, 1 Haziran’da yürürlüğe giren yasa ile terör örgütünün faaliyetlerini teşvik eden, güçlendiren yahut destekleyenlere en fazla 4 yıl mahpus cezası verilmenin önü açılmıştı.
İSVEÇLİ BAKAN ‘SON ADIM’ DEMİŞTİ
İsveç Dışişleri Bakanı Billström, yeni terör yasasının yürürlüğe girmesinin Türkiye ile geçen yıl imzalanan muahedenin son adımı olduğunun altını çizmişti.
Billström, ‘Bu toplantının akabinde onay gerçekleşecek’ diyerek argümanlı bir açıklamaya imza atmıştı.
ERDOĞAN’IN KELAMLARI DÜNYADA BİRİNCİ MANŞET
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın İsveç’in üyelik sürecine ait açıklaması ise dünya basınında geniş yer buldu.
‘Erdoğan, İsveç’in NATO umutlarını önemsemedi’ başlığını atan Politico şu değerlendirmede bulundu;
‘Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Çarşamba günü yaptığı açıklamada, İsveç’in önümüzdeki ay Vilnius’ta yapılacak askeri ittifak tepesi öncesinde Türkiye’nin NATO’ya katılma dayanağını hâlâ kazanamadığını söyledi ve bir mutabakatın yakın olabileceğine dair yükselen umutlara soğuk su döktü.’
Bloomberg ‘Erdoğan, İsveç Terörle Gayret Yasasının NATO Amacı İçin Kâfi Olmadığını Söyledi’ dedi.
İsveç, 2022’de “terörle çabada güvenlik güçlerinin alanını daha da açmak için” anayasada değişikliğe gitmişti. 1 Ocak 2023’de yürürlüğe giren anayasa değişikliklerinin akabinde “terörle çabayı ilgilendiren” birçok maddede da ahenk çalışması yapılmıştı.
Al Jazeera ise ‘Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan, İsveç’in NATO başvurusu üzerindeki baskılara meydan okuyor’ başlığı ile okurlarının karşısına çıktı.
Haberde ‘Türk cumhurbaşkanı, İskandinav ülkesinin güvenlik tasalarını tam olarak ele almadığını söyledi’ sözüne yer verildi.
Wion bu gelişme ‘Erdoğan: Türkiye tersi protestolar durdurulmadıkça Türkiye, İsveç’in NATO amacını desteklemeyecek’ başlığı ile okurlarına sundu.
Middle East Eye ise ‘Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsveç’in gelecek ay Vilnius’ta yapılacak dorukta NATO’ya katılmasına kapıyı kapatarak , geçtiğimiz günlerde PKK destekçilerinin şov yapmasına müsaade verdiği için Stockholm’ün kelamlarını yerine getirmek için gereğince şey yapmadığını söyledi’ değerlendirmesinde bulundu.
