Arap Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) üyelerinden oluşan ve ortalarında Türkiye’nin de bulunduğu 6 ülkeli Gazze temas kümesinin cuma günü Washington’da düzenlediği basın toplantısı sırasında diplomasi tarihinde gibisi görülmemiş bir olay yaşandı ve Filistin Dışişleri Bakanı Riyad el-Maliki’nin ABD tarafından verilen vizesinde konuşma yasağı olduğu belirtildi.
TEK SÖZ EDEMEDİ
Filistin ile ilgili bir soru yöneltilen Bakan el-Maliki tek söz edemezken ortaya Suudi Dışişleri Bakanı Faysal bin Ferhan el-Suud girdi ve salondaki gazetecilerin şaşkınlık içinde birbirine bakmasına sebep olan şu açıklamayı yaptı: “Ekselanslarının vize koşullarına nazaran sorunuza cevap vermesine müsaade verilmiyor. Yani, ABD hükümeti Ekselanslarına medyanın sorularına yanıt vermesine yahut medyayla etkileşime girmesine müsaade vermeyen kısıtlamalar getirdi.”
Bu noktada şok içinde şu soruyu sordum: “Peki karşılık verirse ne olur?” Suudi Bakan bin Ferhan, tarihe geçecek bir karşılık verdi: “Net yasal sonuçları olacağına inanıyorum.”
ABD: ‘YASAK KOYMADIK’
Haberin Hürriyet ve CNN TÜRK aracılığıyla Türkiye ve dünya kamuoyuna duyurulmasıyla birlikte ABD’ye, “konuşma özgürlüğünü” ihlal eden bu yasağından dolayı toplumsal medyada büyük yansılar gelirken; ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, rastgele bir kısıtlama getirmediklerini tez etti. “Vize kayıtları saklıdır lakin ABD göçmen kanunu bireylerin basınla konuşmasını yasaklayan rastgele bir karar içermemektedir ve biz de rastgele bir kısıtlama getirmedik” diyen Miller’ın açıklaması kuşku uyandırdı.
Miller’ın açıklamasına nazaran şu iki seçenekten öbür bir seçenek teknik olarak mümkün değil: Ya Suudi ve Filistin dışişleri bakanları palavra söyledi ya da ABD Dışişleri Bakanlığı.
FİDAN’IN DİPLOMASİ TURU
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da temas kümesi üyelerinin ortasındaydı. Washington’daki basın toplantısı sırasında Hürriyet’in sorusunu yanıtlandıran Fidan, ateşkes olsa dahi iki devletli tahlile ulaşılmadığı takdirde Gazze’de savaşların bitmeyeceğini öne sürdü. Türkiye’nin garantörlük düzeneği teklifini tekrar dillendiren Fidan, Gazze’de savaş sonrası tertibi sağlamak için Türk güvenlik güçleri teklif edip etmedikleri sorumuza ise “her türlü katkıyı yapmaya hazırız” dedi.
Günün ilerleyen saatlerinde Fidan, ABD Dışişleri Bakanı Blinken ile ikili bir görüşme yaptı. ABD’den gelen açıklamaya nazaran şunlar konuşuldu: “Bakan Blinken ve Dışişleri Bakanı Fidan, İsrail-Hamas çatışmasını ele alırken, çatışmanın bölgenin öbür yerlerine yayılmaması için gösterilen gayretler, kalan rehinelerin özgür bırakılmasının gerekliliği ve insani yardım sağlanması üzerinde ağırlaştı. Bakan, İsveç’in NATO üyeliğinin gecikmeden onaylanmasının ehemmiyetini vurguladı.”
GAZZE İÇİN 6+1 GÖRÜŞMESİ
Filistin Dışişleri Bakanı el-Maliki’nin “sus yasağı” gölgesi altında ABD Dışişleri Bakanlığı binasına giden Gazze temas kümesi, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile toplu bir görüşme yaptı.
ABD Dışişleri’nin açıklamasına nazaran Blinken şu noktalara dikkat çekti: “Blinken, İsrail’in Hamas’ın 7 Ekim hücumlarını bir daha asla tekrarlamamasını sağlama hakkına verdiği dayanağın yanı sıra Gazze’deki gereksinimlerin karşılanması, Filistinli sivillerin ziyan görmemesi, yerinden edilmenin önlenmesi ve çatışmanın daha da yayılmasının denetim altına alınmasının aciliyetine verdiği takviyesi yineledi.”
Temas kümesi ABD’den sonra Kanada Başbakanı Justin Trudeau ve Dışişleri Bakanı Melania Joly ile görüşmek üzere Kanada’ya geçti.
