2024 yılı fitre bedeli Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından açıklandı. Yapılan açıklamada belirlenen ölçünün nakdi olarak verilebileceği üzere besin ve gibisi unsurlardan birebir olarak da verilebileceği söz edildi. Öteki taraftan da Ramazan ayında ibadetlerini yerine getirecek olanlar fitre ve zekâtın ne vakit verileceğine odaklandı. Pekala fitre bedeli bu sene ne kadar? Fitre ne vakit, kimlere verilir? İşte bahis hakkında bilgiler…
2024 FİTRE NE KADAR?
Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Şurası, 2024 yılı fitre ölçüsünün 130 TL olarak belirlendiğini duyurdu.
Prof. Dr. Abdurrahman Haçkalı başkanlığında yapılan toplantıda 2024 yılı Ramazan ayı için fitre ölçüsünün belirlenmesi konusunun görüşüldüğü belirtildi. Toplantı sonrası alınan kararların yer aldığı açıklama şu halde:
“Konuyla ilgili hadis-i şerifler, mevcut sosyo-ekonomik hayat kuralları ve bir kişinin günlük besin muhtaçlığı göz önünde bulundurularak ülkemizde fitre ölçüsü 2024 yılı Ramazan ayı için 130 TL olarak belirlenmiştir.
Belirtilen meblağ nakdi olarak verilebileceği üzere besin ve gibisi hususlardan tıpkı olarak da verilebilir.
Belirlenen bu meblağ, tıpkı vakitte günlük oruç fidye bedelidir.
Bunun yanında her bir mükellef, günlük besin harcamalarına denk düşecek bir meblağı fitre olarak verebilir.”
FİTRE NE VAKİT VERİLİR?
Halk ortasında fitre diye bilinen fıtır sadakası (sadaka-i fıtır); insan olarak yaratılmanın ve Ramazan orucunu tutup bayrama ulaşmanın bir şükrü olarak; dinen varlıklı olup Ramazan ayının sonuna yetişen müslümanın, makul kimselere vermesi vacip olan bir sadakadır (Nevevî, el-Mecmû’, VI, 103-105). Vacip oluşu, sünnetle sabittir (Buhârî, Zekât, 70-78; Müslim, Zekât, 12-16; Ebû Dâvûd, Zekât, 18; İbn Mâce, Zekât, 21).
Fıtır sadakasının vacip olma vakti Ramazan Bayramının birinci günü olmakla birlikte, bayramdan evvel de verilebilir. Hatta bu daha faziletlidir. Gerçekten bayram namazından evvel verilmesi müstehap kabul edilmiştir. Bununla birlikte, bayram günü yahut daha sonra da verilebilir. Fakat bayramdan sonraya bırakılması mekruhtur.
Şâfiî mezhebinde ise; fitreyi, legal bir mazeret bulunmadıkça bayramın birinci gününün gün batımından sonraya bırakmak haramdır. Fitreyi Ramazan’ın birinci günlerinde vermek de caizdir.
FİTRE KİMLERE VERİLİR, KİMLERE VERİLMEZ?
Fıtır sadakası, kişinin bakmakla yükümlü olmadığı fakir müslümanlara verilir. Fıtır sadakası ve oruç fidyesini vermek durumunda olan kimsenin bunlardan direkt ya da dolaylı olarak yararlanmaması temeldir. Zekât için de tıpkı kural geçerlidir. Bu sebeple bir kimse zekâtını, fıtır sadakasını ve fidyesini kendi yordam ve fürûuna veremez. (Usûl, bir kimsenin anası, babası, dede ve nineleri; fürûu ise; çocukları, torunları ve onların çocuklarıdır.) Ayrıyeten eşler de birbirlerine zekât, fitre ve fidye veremez.
Hanefilere nazaran aşağıda sayılanlara fitre verilmez:
a) Ana, baba, büyük ana ve büyük babalara,
b) Oğul, oğlun çocukları, kız, kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklara,
c) Eşine,
d) Zengine yani aslî muhtaçlıkları dışında nisap ölçüsü mala sahip olan şahsa,
e) Babası güçlü olan ergen olmamış çocuğa (Merğinânî, el-Hidâye, II, 223-228).
Şâfiîlere ve Ebu Yusuf’a nazaran fitre, Müslüman olmayana da verilemez (Mâverdî, el-Hâvî, III, 387; X, 519; Merğinânî, el-Hidâye, II, 223).
Bunların dışındaki kardeş, teyze, dayı, amca, hala ve onların çocukları, gelin, damat, kayınpeder ve kayınvalide üzere akrabalar varlıklı değillerse kendilerine zekât, fitre ve fidye verilebilir (Zeylaî, Tebyîn, I, 301).
