Gayrimenkul bölümünün önde gelen dernekleri ve kesim temsilcileri ‘11. Gayrimenkulde Başkanlar Zirvesi’nde bir ortaya geldi. Bu yıl ‘Konuta Erişebilirlik’ temasıyla düzenlenen tepede, ulaşılabilir fiyatlı konut üretimi için yeni modeller ve kentsel dönüşüm gereksinimi öne çıkan başlıklar oldu.
Management Plus Danışmanlık ve Eğitim tarafından düzenlenen tepede konuşan İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ali Hepşen, son iki yılın en değerli gündem unsurunun konuta erişim sorunu olduğunu söyledi. Yüksek enflasyon ortamında konutun yatırım aracı olması, demografik yapının değişmesi, iç ve dış göç, öğrenci hareketliliği ve kentsel dönüşüm üzere etkenlerle fiyatlarda ve kiralarda önemli artışlar olduğunu bilgilerle ortaya koyan Hepşen, “Sorun kar topu üzere büyümeden harekete geçilmeli” dedi.
DEĞİŞİM ZAMANI
Sektörde çoklu bir değişime gereksinim olduğuna vurgu yapan Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Lideri Neşecan Alımlı, “Bugün rekabeti değil işbirliğini konuşmalıyız. Devlete yük olmadan, ayakları yere sağma basan yeni modeller oluşturduk ve kamu ile üzerinde çalışıyoruz” dedi. Gayrimenkul Pazarlama ve Satış Profesyonelleri Derneği (GAPAS) Lideri İsmail Özcan ise dünyada örnekleri olan ‘konutta kullanım hakkı satışı’ metodunu önerdi.
TEMEL SORUN ARSA
Uygun fiyatlı konut üretimi için en büyük mahzurun arsa maliyetleri olduğunu lisana getiren İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Lideri Engin Keçeli, “Erişilebilir konut için tahlili devlet ortaya koymalı. Orman, mera, sit alanı dışında kalan topraklar alt gelirliye üretim için kullanılmalı. Başka yandan İstanbul’da 1.5 milyon riskli konut var. Bu alanda da özel dal tesirli olmalı” dedi. Kentsel Dönüşüm ve Şehircilik Vakfı (Kentsev) Lideri Haluk Sur ise tekliflerini şöyle özetledi: “Devletin yerlerinde özel kesimin iş kabiliyeti kullanılarak üretim yapılabilir. Vatandaş evvel konutu alır, sora uzun vadelerle arsa bedelini öder. Maliyet ikiye bölünür. Ya da modüllü mülkiyet uygulanabilir. Meskenin yüzde 100’ünü alamayan yüzde 50’sini alır, kalanı için kira öder.”
“Piyasada arsa oranları yüzde 50 olduğu sürece konut fiyatı düşmez” diyen Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Lideri Ramadan Kumova, “Dünyada arsa oranı yüzde 8-25 ortasında. Türkiye’de de devlete ilişkin yerlerde bu oran yüzde 15’e çekilir ve özel dala ucuz konut yapma kaidesiyle verilirse sorun çözülebilir” dedi.
FİNANSAL ÇEŞİTLİLİKTE ARTIŞ BEKLENİYOR
-EGE Yapı İdare Heyeti Lideri İnanç Kabadayı, ‘Gayrimenkul Bölümünde Yenilikçi Çözümler’ oturumunda yaptığı konuşmada, yeni enstrümanlara muhtaçlık olduğunu belirterek şunları söyledi: “Sektör SPK’nın çalıştığı ‘proje gayrimenkul yatırım fonları’ düzenlemesini bekliyor. Bu yolla konut üretiminde önemli kaynak oluşacak. Gayrimenkul sertifikasının yine piyasaya kazandırılması da gündemde. Şimdi hayatımızda olmasa da önümüzdeki yıllarda yeşil finansmanı da konuşacağız.”
Hürriyet Müellifi Noyan Doğan’ın yönettiği oturumda kelam alan Artaş Holding İdare Şurası Lider Vekili Serhan Çetinsaya ise sarsıntı gerçeğine dikkat çekti. Çetinsaya, “Görmezden geldiğimiz büyük risk ile yüzleşmeli ve İstanbul’daki riskli yapıları 5-6 yılda yenilemeliyiz” halinde konuştu. Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Lideri Dr. Avukat Ali Yüksel ise kentsel dönüşümün finansman noktasında tıkandığını anlattı.
