İsrail’in 7 Ekim’den bu yana, Hamas’ın kanlı baskınına bir yanıt olarak sürdürdüğü Gazze’deki işgal harekâtı, yeni bir etaba yanlışsız evriliyor. Kasım ayındaki bir haftalık insani ortanın sona ermesinin akabinde İsrail üzerinde artan ateşkes baskısı ve Tel Aviv hükümetinin iç siyasetteki sıkışıklığı, ikinci bir ateşkes ve takas mutabakatının yakın olduğunu gösteriyor.
İDDİALAR YOĞUNLAŞIYOR
Washington Post’tan (WP) David Ignatius, Katar ile Mısır’ın aracılığında Hamas ve İsrail ortasında iki haftalık bir ateşkes ve rehine takası için görüşmelerin sürdüğünü söz etti. ABD’li haber sitesi Axios da İsrailli yetkililere dayandırdığı haberinde Hamas’ın elinde tuttuğu 40 rehinenin hür bırakılması karşılığında bir haftalık ateşkesin yakın olduğunu argüman etti.
HANİYE MISIR’A GİTTİ
Öte yandan Hamas başkanı İsmail Haniye, Katar’da İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Buyruk Abdullahiyan ile görüşmesinin akabinde ateşkes ve takas mutabakatının son ayrıntılarını görüşmek üzere dün Mısır’ın başşehri Kahire’ye gitti. Haniye, Mısır İstihbarat Lideri Abbas Kamil ile bir ortaya geldi. Haniye ile birlikte İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ziyad en-Nehale’nin de esir takasını görüşmek üzere Mısır’a hareket ettiği sav edildi.
KADINLAR VE 60 YAŞ ÜSTÜ ERKEKLER
Son bir haftada Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ve İsrail istihbarat teşkilatı Mossad’ın Lideri David Barnea Norveç’in başşehri Oslo ve Polonya’nın başşehri Varşova’da iki defa görüşmüş, Varşova’daki görüşmeye CIA Yöneticisi Bill Burns de katılmıştı. Argümana nazaran özgür bırakılacak rehinelerin bayanlar, 60 yaş üstü erkekler ve hasta ve yaralı başka rehineler olacak. Kaynaklar, mutabakat çerçevesinde İsrail hapishanelerinde tutulan yaşlı ve hasta Filistinli tutukluların da özgür bırakılabileceğini belirtti.
KUZEYDE İNANÇLI BÖLGELER
Ignatius’a nazaran ateşkesin akabinde İsrail ordusu geri çekilebilir ve Hamas’ı bitirme planına nokta operasyonlarla devam edebilir. Başka yandan ABD’li müellife nazaran Gazze’nin kuzeyinden güneye kaçan yüz binlerce Filistinli sivilin kuralları dayanılmaz bir noktaya ulaştı. Salgın hastalık tehdidinin de arttığını kaydeden Ignatius, İsrail ordusunun Gazze’nin kuzeyinde inançlı bölgeler oluşturarak, Filistinlilerin bu bölgelere geri dönmesine müsaade vereceğini argüman etti.
Ignatius, WP’da kaleme aldığı yazısında ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından, savaş sonrası evreye ait yaklaşık 20 sayfalık bir rapor hazırlandığını da aktardı. Raporda, Gazze’deki güvenliğin Hamas’la kontağı olmayan ve İsrail birlikleriyle işbirliği yapmaya istekli Filistinliler tarafından sağlanabileceği belirtti.
BLINKEN: DÜŞÜK YOĞUNLUĞA GEÇİLMELİ
Öte yandan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, 2023 yılında Amerikan dış siyasetinin ana başlıklarını ele aldığı basın toplantısında İsrail’e olan askeri ve siyasi dayanaklarının Amerikan dış siyasetinin ana ayaklarından biri olduğunu vurgulayarak Gazze’deki çatışmaların giderek daha düşük yoğunluklu bir düzeye evrileceğini ve evrilmesi gerektiğini belirtti.
HERZOG: GAZZE’Yİ İŞGAL EDİP TARİHİ DEĞİŞTİRECEĞİZ
ABD’nin önde gelen niyet kuruluşlarından Atlantic Council’in konferansına katılan İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog, Gazze Şeridi’nin tamamını işgal ederek tarihin akışını değiştirmeyi hedeflediklerini söyledi. Devam eden savaşın ‘uygarlık kıymetlerinin çatışması’ olduğunu tez eden Herzog, Gazze’de İran’ın uzantısı, şeytani bir güce asla müsaade vermeyeceklerini lisana getirdi. İsrail tarihinin en sağcı hükümetine Cumhurbaşkanlığı yapan lakin Başbakan Binyamin Netanyahu ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir’e kıyasla ‘daha ılımlı’ olarak gösterilen Herzog’un sert kelamları tartışma yarattı.
HAMAS VE EL FETİH GÖRÜŞÜYOR
Amerikan Wall Street Journal’ın (WSJ) haberine nazaran Hamas’ın siyasi takımı, savaşın sona ermesinin akabinde Gazze ve Batı Şeria’nın nasıl yönetileceği ile ilgili El Fetih ile görüşme halinde olduğunu sav etti. Filistinli kaynaklara dayandırılan haberde, Hamas’ın siyasi takımından Hüsam Badran’ın “Savaşmak isteğimiz için savaşmıyoruz. Savaşın bitmesini istiyoruz” kelamlarına yer verildi. Filistinli siyasetçi, Gazze, Batı Şeria ve Kudüs’te bir Filistin devleti kurmak istediklerini tabir etti.
Bilgi notu: Kasım ayında Katar, Mısır ve ABD’nin arabuluculuğunda İsrail ve Hamas bir hafta insani ateşkes ilan etmiş ve bu mühlet içinde Hamas 105 rehineyi, İsrail ise cezaevlerindeki birçok çocuk ve bayan 240 tutukluyu hür bırakmıştı. Hamas’ın elinde hala 129 İsrailli rehine bulunuyor.
SAVAŞ GÜNLÜĞÜ
İSRAİLLİ BAKAN KIBRIS RUM İDARESİNİ TEHDİT ETTİ
Gazze’ye denizden insani yardım koridoru açılması konusunda temaslarda bulunmak üzere Kıbrıs Rum idaresini ziyaret eden İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen, AB’nin önerdiği Kıbrıs Rum idaresinin limanlarından Gazze’ye insani yardım koridoru oluşturulması planı çerçevesinde Larnaka’da hazırlanan merkezi gezdi. Burada yaptığı açıklamada, Lübnan’daki Hizbullah ve Yemen’deki Husilere tehditler savurarak “İsrail’in güvenliğini tehdit etmeye devam ederseniz, sonunuz Hamas üzere olur” diyen Cohen, “Müttefiklerimizde Gazze’ye insani yardımların süratli ve inançlı bir formda ulaştırılması için çalışıyoruz” tabirlerini kullandı. Rum Dışişleri Bakanı Konstantinos Kombos’un “Biz hazırız, İsrail’den onay bekliyoruz” kelamlarına karşılık ise “Detaylar birkaç gün içinde muhakkak olur” dedi. Cohen, Hamas yok edilene kadar kalıcı ateşkesin kelam konusu olmadığını kaydetti. (Ömer BİLGE/LEFKOŞA)
SAVAŞIN YENİ GAYESİ: NETANYAHU’YU TEKRAR SEÇTİRMEK
İsrail’in Gazze’deki savaşının ana amaçları, Hamas’ı yok etmek ve rehineleri meskene getirmekti. Lakin CNN’de yer alan bir tahlile nazaran bu değişti. Kelam konusu iki amaca “Başbakan Netanyahu’yu yine seçtirmek” gayesi de eklendi. Netanyahu’nun mukadderatı, yakın vakitte belirlenebilir. Zira yeni bir ankete nazaran, İsraillilerin yüzde 70’i savaş biter bitmez ülkede yeni seçimlerin yapılmasını istiyor. Netanyahu için daha da tasa verici olan ise, partisi Likud’un seçmenlerinin yüzde 31’i, bir sonraki seçımde farklı bir partiye, onların da yüzde 16’sı büsbütün farklı bir siyasi bloğa oy vereceklerini söylüyor.
MALEZYA LİMANLARINI İSRAİL’E KAPATTI
Malezya hükümeti İsrail’e ilişkin ve İsrail bayraklı tüm gemilerin yanı sıra İsrail’e giden gemilerin de limanlarına yanaşmasını yasakladığını duyurdu. Başbakan Enver İbrahim’in ofisinden yapılan açıklamada, yasağın derhal yürürlüğe gireceği ve İsrail’in Hamas ile çatışmasındaki tavrına bir karşılık olduğu belirtildi. Açıklamada, “Bu yaptırım, İsrail’in Filistin halkına karşı süren katliam ve zulüm yoluyla temel insani unsurları hiçe sayan ve milletlerarası hukuku ihlâl eden aksiyonlarına bir yanıttır” sözü kullanıldı.
