Petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki artış, gübre fiyatlarında yılbaşından bu yana yakalanan en yüksek seviyeyi getirdi. Eylül ayının başından bu yana artış gösteren gübre fiyatları, son olarak ton başına 430 düzeyinde seyrederken uzmanlar, fiyatlardaki üst tarafın devam edebileceğini belirtiyor. Ağustos ayı ile birlikte gübre satış döneminin tekrar başlamasının arz talep istikrarı açısından yurtiçi piyasalarda fiyatları üst istikametli hareket ettirdiğini belirten Cet Yatırım Araştırma Yöneticisi Umut Öztürk, “Uluslararası piyasalarda bilhassa sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) tarafındaki grev nedeniyle azot bazlı eserler özelinde artışlar olduğu görülüyor. Ülkemizin gübre kesiminde hammadde ve açısından yurtdışı bağlılığını fiyatlar özelinde de göz arkası etmemek gerekiyor” dedi.
İÇ TÜKETİM GEÇEN YILI GEÇEBİLİR
Önümüzdeki devirde firmaların döneme hazırlık kapsamında alımlarını evvelden yapmaya başladığı için maliyetlerin netleşeceğini ve bu durumun fiyatların yatay bir seyir izlemesine yol açacağını kaydeden Öztürk, “Fakat mümkün yeni yurtdışı alımlarla birlikte fiyatlarda hafif de olsa üst taraflı trend oluşabilir. Bütün bu gelişmelerin gübre tüketimine direkt olumsuz tesiri olması beklenmiyor. İklim şartlarının olağan seyrinde devam etmesi halinde yurtiçi gübre tüketiminin geçen yılın de üzerine çıkarak 6 milyon tonu geçmesi öngörülebilir” diye konuştu.
SAVAŞIN YANSIMALARI
Emtia Piyasaları Uzmanı Zafer Ergezen ise şu bilgileri verdi: “Son günlerde hem petrol hem de doğalgaz fiyatlarında artış görüyoruz. Bu da bilhassa gübre üreticileri için maliyetlerin artışı demek. Güç fiyatlarının artışının yanında Rusya’ya uygulanan yaptırımlar, gübre fiyatlarının artmasına, gübre arzının da azalmasına yol açıyor. Maliyetler yükselirken, Rusya ve Belarus üzere kıymetli gübre üreticilerinin üretimindeki olumsuz tesirler fiyatlara da yansıyor. Gübre dünya ticaretinde tıpkı vakitte kıymetli bir yere de sahip. Gübrenin ana hammaddeleri üzere eserler bir ölçü daha kısıtlamalara tabi, bu da arzın azalmasına neden olan ögelerden bir tanesi.”
TARIMSAL ÜRETİME TESİRİ NE OLUR
FAO’dan yapılan açıklamada gübre fiyatlarındaki üst tarafın tarım üretim maliyetlerini artırabileceği belirtilerek, “Gübre kullanımını azaltmak ise randıman kaybına yol açabileceğinden, bu da yeniden arzın azalmasına ve fiyatların artmasına neden olabilir. Bir ülkenin lokal para ünitesi zayıflarsa, gübre ithalatı daha kıymetli hale gelebilir. Düşüş trendindeki global besin fiyatlarında artış yaşanıp yaşanmaması, gübre fiyatlarının yanı sıra birçok faktöre bağlı. Gübre fiyatlarındaki artış, ziraî emtia fiyatları üzerinde tesirli olabilir, lakin bu tesir öbür faktörlerle birlikte değerlendirilmeli” yorumu yapıldı.
RUSYA’DAN HİNDİSTAN HAMLESİ
Geçtiğimiz hafta global arzın sıkılaşması nedeniyle Rusya’dan Hindistan’a yapılan ihracatta indirimli satışın durdurulduğu belirtilmişti. Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü FAO’dan Hürriyet’e mevzuyla ilgili yapılan değerlendirmede, Rusya üzere büyük üreticilerin kararlarının, piyasada dalgalanmalara neden olabileceği kaydedildi. Lakin süratli fiyat yükselişlerinin beklenmediği tabir edilerek, “Rusya’nın atılımı Hindistan’daki maliyetleri artırabilir” denildi. Global fiyatlardaki yükselişle birlikte kıymetli ihracatçılardan Çin’in de ihracatı kısıtlamaya yönelik atılımı, gübre fiyatlarında belirleyici oldu.
