Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek Hürriyet’in klâsik kahvaltı sohbetine katıldı. Hürriyet Ankara takımının sorularını yanıtlayan Şimşek uygulanan öngörülebilir ve kurala dayalı siyasetlerin, global ekonomik dalgalanmalara karşı Türkiye’nin direncini artırdığını, birebir vakitte Türkiye’ye başka ülkeler ortasında olumlu bir halde ayrışma imkânı tanıdığını vurguladı. Fiyat istikrarı, mali disiplin ve yapısal dönüşümün ana amaçlar olarak öne çıktığını kaydeden Şimşek, “Bu programın uygulanması milletlerarası alanda da inanç uyandırdı, somut sonuçları görmeye başladık. Risk primimizdeki düşüş, memleketler arası sermaye girişlerindeki ivme kazanma, rezervlerimizdeki artış ve oynaklığının azalması bu muvaffakiyetin göstergeleridir. Ülkemizin risk primini gösteren CDS Mayıs’ta 700 baz puanın üzerindeydi, 13 Aralık prestijiyle 319 baz puana düştü. Türkiye dahil gelişmekte olan 22 ülkenin CDS risk primi mayısa kıyasla ortalama 74 baz puan azalırken, ülkemiz risk priminde bunun çok üzerinde 370 baz puandan fazla bir azalış oldu” diye konuştu.
KUR OYNAKLIĞI AZALDI
Kur oynaklığının azaldığını lisana getiren Şimşek, not görünümünün de düzgünleştiğini söyledi. Büyümede tekrar dengelenmenin başladığını, daha istikrarlı bir kompozisyona hakikat yol alındığını söz eden Şimşek, “Cari açık azalıyor. Yıllıklandırılmış cari açık ekim ayında mayısa nazaran 9.6 milyar dolarlık bir güzelleşme gösterdi ve 50.7 milyar olarak gerçekleşti” dedi. Bankalar ve şirketlerin de son devirde milletlerarası finans piyasalarında faal olduğuna dikkat çeken Şimşek, “Bankaların milletlerarası piyasalarda yaptığı ihraçlara ağır talep var. Ocak-mayıs devrinde tahvil dahil, dış borç çevirme oranı yüzde 96 iken, haziran-ekim periyodunda bu oran yüzde 141’ye yükseldi. Bankacılık dışı özel kesime baktığımızda da benzeri bir tablo var. Ocak-mayıs devrinde tahvil dahil dış borç çevirme oranı yüzde 74 iken, haziran-ekimde yüzde 109’a çıktı” değerlendirmesini yaptı.
KKM 654 MİLYAR LİRA AZALDI
Kur muhafazalı mevduat (KKM) hesaplarından çıkış olduğunu kaydeden Şimşek, şöyle devam etti: “Para siyasetindeki olağanlaşma ile birlikte Türk Lirası getiriler artmaya başladı. KKM stoku 25 Ağustos’ta 3.3 trilyon liraydı. 1 Aralık prestijiyle bu meblağ 2.7 trilyon liraya geriledi. 654 milyar lira azaldı. Brüt rezervler arttı. Mayıs sonundan bu yana 41.7 milyar dolar artarak, 140.1 milyar dolar ile tüm vakitlerin en yüksek düzeyine çıktı.”
KRİPTO ÇALIŞMASI SON AŞAMADA
Şimşek, kripto varlıklara ait yasa çalışmasında son etaba gelindiğini de belirterek, öncelikle tarif yapılacağını kaydetti. Şimşek, SPK yasasında da değişikliğe gidileceğini lisana getirdi ve “Kripto varlıklar ‘değer yahut hak söz edebilen gayri maddi varlıklar’ formunda tanımlanıyor. Kripto varlık hizmet sağlayıcısı, kripto varlık saklama hizmeti tarifleri yapılıyor. Platformların işleyişine yönelik düzenlemeler öngörülüyor” diye konuştu.
İNDİRİMLERİ GÖZDEN GEÇİRİYORUZ
Mehmet Şimşek ile sohbetin bir öteki mevzu başlığı da vergiler oldu. Temel vergi maddelerini gözden geçirdiklerini ve gerekli ıslahatları yapacaklarını lisana getiren Şimşek, “Çalışmalarımızı vergi tabanının genişletilmesi ve dolaysız vergilerin hissesinin artırılması, vergilendirmede kolaylık sağlanması, faal olmayan istisnaların kaldırılması, kayıt dışılıkla gayret ve vergi ahenginin artırılması, vergi güvenliğinin artırılması, döviz kazandırıcı faaliyetlerin teşviki başlıklarında yürütüyoruz. OVP’de yer verdiğimiz üzere vergi mevzuatımızda yer alan tüm istisna ve indirimleri gözden geçiriyoruz” dedi.
KAYITDIŞIYLA MÜCADELEDE
Şimşek, verginin tabana yayılması konusuna da değindi. “Vergiyi tabana yaymak derken kast ettiğim, vergi tabanının genişletilmesi. Vergi vermeyen, kayıt dışında olanları, kayıt içine, sistem içine almak” dedi. Kayıtdışılıkla çabada somut adımlar attıklarını vurgulayan Şimşek, şöyle devam etti:
Mehmet Şimşek, Hürriyet Ankara (soldan sağa) İstihbarat Şefi Turan Yılmaz, Haber Müdürü Hacer Boyacıoğlu, Ankara Temsilcisi Hande Fırat, İktisat Muhabiri Sevinç Karanfil, Temsilci Yardımcısı Gonca Şenay ile kahvaltıda bir ortaya geldi.
“Bilgi teknolojilerinden daha fazla yararlanıyoruz, RADAR sistemimiz var. Riskli mükellefleri süratli bir halde tespit edip, gerekli yaptırımları uyguluyoruz. Çeşitli dallarda riskli mükelleflere yönelik risk tahlili ve kıymetlendirme çalışmalarını titizlikle yürütüyoruz. Risk tahlili çalışmalarında yapay zekâ teknolojisine uygun yeni kuşak risk senaryosu ve data modelleri üzerinde çalışıyoruz. Elektronik kontrol sistemlerini faal ve verimli bir halde kullanıyoruz. Elektronik defter ve evrak kullanımını yaygınlaştırıp, mükelleflere dijital kontrol modeli uyguluyoruz. Vergi incelemelerinde uygulamaya koyduğumuz sektörel ve işlevsel uzmanlaşma modeli çerçevesinde alanında uzmanlaşmış takımlarla daha nitelikli, mükellef haklarını önceleyen çağdaş bir kontrol anlayışını benimsiyoruz. Husus ve bölüm bazlı saha kontrolleri yapıyor, uyumsuz mükellefleri tespit ediyor, gerekli müeyyideleri uyguluyoruz.”
YENİDEN DEĞERLEME ÇALIŞMASI YAPIYORUZ
Şimşek, gelecek yılın ikinci yarısından itibaren güçlü bir dezenflasyon olacağının altını çizdi. Nedenini ise şöyle açıkladı: “Çünkü, bu sene temmuzda zelzelenin yaralarını sarmak için birtakım vergilerde artışa gittik. Bu artışlar seneye olmayacak. Sarsıntıya ait eforlar konut imalinde kullanılan eserlerin fiyatlarını artırdı, seneye bu tesirin olmamasını bekliyoruz. Para siyasetinin gecikmeli tesiri devreye girecek. Mali duruş güzele gidecek, para siyasetiyle eşgüdümlü olacak. Gelirler siyaseti da eşgüdümlü olacak.”
Şimşek, yönetilen-yönlendirilen fiyatlar hakkında da bir çalışma yaptıklarını söyledi. Tekrar değerleme oranının yüzde 58 civarında olduğunu hatırlatan Şimşek, kimi konularda maksat enflasyonun alınıp alınmayacağına yönelik bir çalışma yürüttüklerini de anlattı. Prensipte maksat enflasyonun temel olduğunu fakat gelir tesiri üzere mevzuların da dikkate alınacağını vurgulayan Şimşek, enflasyon tesiri düşük kalemlerde yine pahalanmanın temel alınması, yüksek kalemlerde ise Merkez Bankası’nın amaç enflasyonunun dikkate alınmasına yönelik çalışma yürütüldüğünü kaydetti.
YAT VE KOTRA’LARDAN HARÇ ALINACAK
Şimşek, kamuoyundan gelen KDV oranları artırılırken yatlardan vergi alınmamasına yönelik tenkitlerin hatırlatılması üzerine, “Eleştirileri dikkate alıyoruz” karşılığı verdi. Meclis gündemindeki torba yasa teklifinde bu bahiste adımlar atıldığını söyleyen Şimşek, “Özel hedefle kullanılan yat, kotra ve her türlü motorlu özel tekneler bağlama kütüğüne kayıtlı taşıtlar için, bunların ruhsatnamelerinden araçların uzunluklarına nazaran tıpkı Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) üzere her yıl harç alacağız. Esasen, özel emelle kullanılan yat, kotra ve her türlü motorlu özel tekneler beygir gücü ve yaş durumuna nazaran MTV’ye tabiydi. 2009’da MTV yerine ruhsat ve vize harcı alınması tarafında düzenlemeler yapıldı. 2017’de vize harcı da kaldırılarak ruhsat harcı alınmaya devam edildi. Bu kez yaptığımız düzenleme ile vize harcının her yıl alınması ve öbür harçların da fiyatlarının güncellenmesi sağlanıyor” diye konuştu. Bakan Şimşek, münhasıran deniz nakliyatı ve balıkçılık faaliyetlerinde kullanılanlardan harç alınmadığını da kaydetti.
