Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) bilgilerine nazaran gayri safi yurtiçi hasıla yılın ikinci çeyreğinde bir evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran yüzde 3.8 arttı. Beklentiler yüzde 3.5 düzeyindeydi. Mevsim ve takvim tesirlerinden arındırılmış iktisat, ikinci çeyrekte yılın birinci çeyreğine nazaran yüzde 3.5 büyüdü. Takvim tesirinden arındırılmış ekonomik büyüme ise yüzde 5.0 olarak hesaplandı. Türkiye iktisadının büyüklüğü ikinci çeyrekte cari fiyatlarla bir evvelki yılın birebir çeyreğine nazaran yüzde 60.7 artarak, 5 trilyon 502 milyar 192 milyon liraya yükseldi. İktisadın cinsi büyüklüğü ise ikinci çeyrekte cari fiyatlarla 271 milyar 468 milyon oldu.
SANAYİDE YÜZDE 2.6’LIK DARALMA
TÜİK bilgilerine nazaran sanayi bölümü geçen yılın birebir çeyreğine nazaran yüzde 2.6 daralırken, ekonomik büyümeyi 0.55 puan aşağıya çekti. İmalat sanayi yüzde 1.9 küçülürken, ekonomik büyümeyi 0.33 puan olumsuz etkiledi. Tarım bölümü yüzde 1.2 büyümeyle iktisada 0.05’lik katkı verdi. İnşaat bölümü bu yılın ikinci çeyreğinde yüzde 6.2 büyüme sağladı. Böylelikle inşaat bölümü Türkiye iktisadına 0.32 puanlık olumlu katkı yaptı. Gayrimenkul bölümünde yüzde 3.2’lik büyüme yaşanırken, 0.28 puan büyümeyi üste çekti. Kamu idaresi faaliyetleri yüzde 5.1 arttı.
HİZMETLERDEN 1.7 PUANLIK KATKI
İkinci çeyrekte hizmetler kesimi yüzde 6.4’lük büyüme ile 1.67 puanlık katkı sağladı. Bilgi-iletişim bölümündeki büyümeyüzde 1. 3 büyüme olurken, finans ve sigorta dalları ise ikinci çeyrekte yüzde 4.9’luk büyüme ile ekonomik büyümeye 0.28 puan katkı verdi. İdari dayanak hizmet faaliyetleri yüzde 1.2 daralırken, ekonomik büyümeyi 0.5 puan aşağı çekti. Başka hizmet faaliyetleri kesimi yüzde 6.6 büyüdü.
VATANDAŞ HARCADI
TÜİK’in harcamalar prosedürüyle yaptığı gayri safi yurtiçi hasıla hesabına nazaran hane halkı tüketim harcamaları yılın ikinci çeyreğinde yüzde 15.6 artış gösterdi. Vatandaşın yüzde 15.6 artan tüketiminin ekonomik büyümeye katkısı 10.67 puan oldu. Devletin tüketimi ise yüzde 5.3 büyüme sağlarken, 0.67 puanlık katkı verdi. Toplam yatırımlar yüzde 5.1 yükseliş gösterirken, ekonomik büyümeye katkısı da 1.3 puan düzeyinde oldu.
İHRACAT YÜZDE 9 AZALDI
İkinci çeyrekte ihracat yüzde 9 küçülürken, bu yılın ikinci çeyreğinde ekonomik büyümeyi 2.36 puan aşağı çekti. Son üç çeyrektir ihracat küçülerek, ekonomik büyümeyi negatif etkiliyor. İthalat ise ikinci çeyrekte yüzde 20.3 büyüme sağladı. İthalattaki bu süratli artış ekonomik büyümeyi 3.92 puan aşağı çekti. Dış ticaretin ekonomik büyümeye negatif katkısı ise 6.3 puan azaltıcı istikamette oldu. İkinci çeyrekte stoklar ise büyümeyi 2.55 puan aşağıya çekti. 2022 yılında yüzde 25 düzeylerinde olan işgücü ödemelerinin katma bedel içindeki hissesi birinci çeyrekte yüzde 37.8, ikinci çeyrekte ise yüzde 34.2 oldu.
ŞİMŞEK İSTİKRAR VURGUSU YAPTI
Hazine ve Maliye Bakan Mehmet Şimşek, iç ve dış talep istikrarının yine tesisi için önlemler almaya ve uygulamaya devam ettiklerini kaydetti. Şimşek, toplumsal medya hesabından büyüme datalarını değerlendirirken, “Sıkı global finansal şartlar ve geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 1.8 daralan global ticarete karşın sarsıntı felaketinin ekonomik tesirlerini telafi etmeye çalıştığımız yılın ikinci çeyreğinde ekonomimiz güçlü büyüme performansına devam etmiştir” dedi. Şimşek global aktivitedeki zayıflamayla gerçek ihracatta düşüş devam ederken, güçlü iç talebe bağlı olarak ithalatın artışını sürdürdüğüne işaret ederek, şunları söyledi:
DENGELİ OLMALI
“Böylece net dış talep büyümeyi sonlandırmıştır. Öte yandan iktisadın üretken kapasitesinin artırılması açısından değer arz eden yatırım harcamaları yüzde 5.1 artmıştır. Gayemiz büyümenin güçlü olmasının yanı sıra, birebir vakitte istikrarlı, sürdürülebilir ve kapsayıcı olmasıdır. İç ve dış talep istikrarının yine tesisi için önlemler almaya ve uygulamaya devam ediyoruz. Kaynakların tüketimden çok yatırım, istihdam, üretim ve ihracata aktarılmasını önceliklendiriyoruz. Bu önlemler sonucunda ekonomimizin dış şoklara karşı kırılganlığını azaltmayı hedefliyoruz. Şeffaf, dengeli ve memleketler arası normlara uygun siyasetler sayesinde inancın temin edilmesi ile öngörülebilirlik artırılacaktır. Öngörülebilirlik, sürdürülebilir büyümenin sağlanması için gereken yatırım ve istihdam artışında kritik kıymet taşımaktadır. Uyguladığımız siyasetlerin makro finansal istikrar üzerindeki olumlu tesirlerini görmeye başladık. Bu tesirlerin kalıcı olması ve istikrarın sağlanması için gereken adımları atmaya devam edeceğiz. İstikrarlı ve sürdürülebilir büyüme ile sağlanacak refah artışının toplumun tüm bölümleri tarafından adil paylaşılması önceliğimizdir.”
