ABD, İran dayanaklı güçler tarafından 28 Ocak günü Ürdün’deki Amerikan üssüne yönelik atağa misillemesini dün sabaha karşı Irak ve Suriye’deki maksatları vurarak gerçekleştirdi. ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM) tarafından yapılan açıklamaya nazaran Amerikan savaş uçakları, İran İslam Muhafızları Ordusu Kudüs Gücü ve ilişkili milis kümeleri gaye alırken, 7 yerde 85’ten fazla gayenin vurulduğu ve 125’ten fazla hassas güdümlü mühimmatın kullanıldığı belirtildi. Suriye’ye ataklarda İran yanlısı 23 milisin öldüğü bildirildi. Irak ise ortalarında sivillerin de bulunduğu en az 16 kişinin hayatını kaybettiğini duyurdu.
SALDIRILAR SÜRECEK
Saldırılar sonrası açıklama yayımlayan ABD Lideri Joe Biden, Washington’ın karşılığının yeni başladığını lakin seçeceği vakit ve yerde devam edeceğini söyledi. Biden, “ABD Ortadoğu’da ya da dünyanın diğer rastgele bir yerinde çatışma peşinde değil. Lakin bize ziyan vermek isteyenler şunu bilsinler: Bir Amerikalıya ziyan verirseniz, karşılık veririz” dedi. ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin de atağa ait yaptığı açıklamada “Bu, bizim cevabımızın başlangıcıdır. Lider, İhtilal Muhafızları ve ona bağlı milislerin ABD ve Koalisyon Güçlerine yönelik ataklarından sorumlu tutulması için ek hareketler talimatını verdi” tabirini kullandı.
30 DAKİKA SÜRDÜ
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Kurulu Sözcüsü John Kirby, yapılan operasyonun başarılı olduğunu düşündüklerini söyledi. Kirby, operasyonun toplamda 30 dakika kadar sürdüğünü belirtirken bilgilendirme toplantısında bulunan ABD Genelkurmay Başkanlığı Yöneticisi Tuğgeneral Douglas Sims ise toplam yedi hücum noktasından üçünün Irak’ta, dördünün Suriye’de olduğunu söyledi. Sims ayrıyeten “ilk belirtiler, mühimmat ve lojistik pozisyonlarıyla bağlı bir dizi ikincil patlamayla tam olarak vurmak istediğimiz şeyi vurduğumuz yönünde” dedi. Kirby ise atakların önümüzdeki günlerde devam edeceğini ekledi.
AĞIR BOMBARDIMAN
Amerikalı tuğgeneralin verdiği bir diğer bilgiye nazaran hava hücumlarına iki adet B-1 Lancer ağır bombardıman uçağı da katıldı. Onlarca ton bomba taşıma kapasitesine sahip B-1’lerin ABD’den direkt olarak tek seferde Ortadoğu’ya uçtuğu ve yolda yakıt ikmali yaptığı bildirildi. ABD, geçen aylarda Suriye ve Irak’ta hava atakları düzenlediğinde F-16 ve F-15 savaş uçaklarını tercih ederken bu sefer ağır bombardıman uçaklarının kullanılması dikkat çekti. Yetkililer B-1B’lerin nereden kalktığını açıklamasa da toplumsal medyada uçakların Teksas’tan havalandığı, İngiltere’de konuşlu B-1B’lerin de havalandığına dair paylaşımlar dikkat çekti. Ayrıyeten bölgede bulunan uçakgemisi filosunun da devrede olduğu, İHA’ların yanı sıra seyir füzelerinin kullanıldığı yorumları da yapıldı.
KONGRE İKİYE BÖLÜNDÜ
ABD Lideri Joe Biden’ın talimatıyla gerçekleştirilen misilleme taarruzlarından sonra Kongre’den gelen reaksiyonlar ikiye bölünmüş durumda. Temsilciler Meclisi Lideri Mike Johnson, akınların zamanlamasını eleştirdi: “Ne yazık ki idare bir hafta bekledi ve İran dahil tüm dünyaya yansımızın niteliğini telgrafla bildirdi.”
Senato Silahlı Hizmetler Komitesi Kıdemli Üyesi Roger Wicker ise askeri hücumları memnuniyetle karşıladığını söyledi, lakin gecikmiş olduklarının altını çizdi: “Saldırılar, ölen üç gözü pek Amerikalı ve yaklaşık 50 yaralı için çok geç geldi. İran ve vekilleri, 165 sefer Amerikan askerlerini öldürmeye ve gemilerimizi batırmaya çalışırken Biden idaresi bu hücumları yaptığı için kendisini tebrik ediyor.” (Yunus PAKSOY/WASHINGTON)
BIDEN İDARESİNE REAKSİYON YAĞDI
ABD akınlarına maruz kalan bölge ülkeleri ve aktörlerinden Washington idaresine büyük reaksiyon geldi.
ABD Lideri Joe Biden, Ürdün’deki üsse yönelik hücumda ölen üç Amerikalı askerin cenazesini karşılama merasimine katıldı.
– İRAN: İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani, hücumları “ABD hükümetinin bölgedeki gerginliği arttırmaktan öteki bir sonucu olmayacak bir diğer stratejik hatası” diye niteledi. ABD’nin müttefiki İsrail’i kastederek “ABD’nin Irak, Suriye ve Yemen’e yönelik atakları yalnızca Siyonist rejimin gayelerine hizmet ediyor” dedi. Kenani, taarruzların Irak ve Suriye’nin milletlerarası hukukun ihlali olduğunu söyledi.
– IRAK: Irak, protesto notası vermek üzere ABD’nin Bağdat Maslahatgüzarı David Burger’ın Dışişleri Bakanlığı’na çağrılacağını açıkladı. Irak Başbakanlık Askeri Sözcüsü General Yahya Resul, yaptığı yazılı açıklamada, Irak’ın batısındaki Enbar’a bağlı Kaim ve hudut bölgelerinin ABD uçakları tarafından taarruza maruz kaldığını belirterek, “Bu, Irak’ın egemenliğinin ihlali ve Irak hükümetinin gayretlerinin baltalanması manasına geliyor” dedi. Ataklar, Irak idaresinin ABD’nin bölgedeki askeri varlığını sona erdirmesini istediği periyoda denk geldi. ABD’nin Irak’ta 2500, Suriye’de ise 900 askeri bulunduğu sanılıyor. Gazze savaşının başlamasından bu yana ABD amaçlarına en az 165 atak düzenlendiği belirtiliyor.
– SURİYE: ABD’nin Suriye’nin doğusunda düzenlediği hücumların akabinde Şam rejimi, Washington’dan ülkedeki askerlerini geri çekmesini istedi. Suriye ordusundan yapılan açıklamada, “Suriye topraklarının bir kısmının ABD güçleri tarafından işgali devam edemez” denildi. Amerikalı askerler, Suriye’de terör örgütü PKK/YPG’nin ana öge olduğu SDG’nin denetim ettiği bölgede ve Ürdün hududunda faaliyet gösteriyor.
– HAMAS: Gazze’de İsrail’e karşı savaş veren Hamas, ABD’nin ataklarını kınayarak Washington’ın Ortadoğu’daki “yangına körükle gittiğini” belirtti. Küme yaptığı açıklamada “Ateşe akaryakıt dökenler, sizi temin ederiz ki Siyonist (İsrail) saldırganlığı, soykırım hataları ve Filistin halkına yönelik etnik paklık sona erene kadar bölge ne istikrar ne de barış bulacaktır” dedi.
– RUSYA: Rusya, ABD ataklarıyla ilgili görüşmek için BM Güvenlik Konseyi’ne toplanma davetinde bulundu. Konsey’de yarın acil toplantı yapılacak.
OPERASYONUN ŞİFRELERİ
-ABD’nin evvelki gece yarısı Suriye ve Irak’a yönelik saldırısı bir pazu gösterme niteliği taşıyor.
-Saldırılara ABD’den gelen B-1B bombardıman uçaklarının katılması da sembolik bir gövde gösterisi.
-Operasyon, tesir yaratacak, lakin İran’ın çok reaksiyon vermesini gerektirmeyecek yoğunlukta yapıldı.
-Sivil ölümlerin önüne geçmek için beş gün evvelden misillemenin ve mümkün maksatların işareti verildi. Bu da İran’a üst seviye kumandanları çekmek için müddet vermiş oldu.
-Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby, Irak ve Suriye’deki ABD amaçlarına yönelik taarruzları durdurmanın amaçlandığını belirterek “İran ile bir savaş arayışında değiliz” dedi.
-Ürdün’deki Tower 22 üssüne düzenlenen taarruzdan beş gün sonra gelen misillemede İran’ın Irak ve Suriye’deki silah depoları ve mühimmatlarının amaç alındığı bildirildi. Böylelikle Tahran’ın bölgedeki askeri kapasitesine darbe vurulmak istendi.
-ABD’li yetkililer ayrıyeten İran toprağına hücum planlamadıkları, fakat bölgedeki askeri hücumun başlangıç olduğu ve devam edeceği bildirisi verdiler.
Bilgi Notu: ABD’nin B-1B uzun menzilli ağır bombardıman uçakları büyük ölçüde Teksak’taki Dyess hava üssünde konuşlu bulunuyor. Uçaklar, havada yakıt ikmali yaparak 40 saate kadar orta vermeden uçma kapasitesine sahip.
