Kampanyadan kimler faydalanacak?
Yarısı Bizden kampanyası İstanbul özelinde uygulanacak. Kentsel dönüşüm yasası kapsamında rezerv alanda, riskli alanda yer alan ve riskli yapı kararı olan yapılar dayanak alabilecek. Takviye için vatandaşın kendi ortasında muahedesi kural. Bu da iki yolla olacak; Ya vatandaş kendi ortasında yüzde 100 uzlaşma sağlayacak, ya da yasa gereği yüzde 50+1 muahede ile inşaat ruhsatını alacak, karara katılmayanın hissesi satılarak kat irtifakı kurulup dayanak başvurusu yapılacak. Vatandaşın dönüşümü yapacak müteahhit firmayı da kendi bulması gerekecek.
Yapım için yardıma ait hibe taahhütnamesi ve kredi mukavelesi 31 Aralık 2026 tarihine kadar yapılabilecek.
YARISI HİBE YARISI KREDİ
Konut ve işyeri için ne kadar hibe ve kredi verilecek?
Hak sahibine bir konut için 700 bin liraya kadar hibe, 700 bin liraya kadar kredi, bir işyeri için 350 bin liraya kadar hibe, 350 bin liraya kadar kredi, öbür her bir konut için 1 milyon 400 bin liraya ve öbür her bir işyeri için 700 bin liraya kadar kredi verilebilecek. Birden fazla konut için verilecek kredide rastgele bir sınırlama bulunmuyor.
Ayrıca hak sahibi, satış yahut 6306 sayılı Kanun kapsamında yapılacak hisse satışı süreciyle edineceği taşınmaz için hissesi satılan hak sahibinin kullanacağı hibe ve krediyi kullanabilecek.
Kredi için gelir kuralı aranacak mı?
Kampanya kapsamında riskli meskende yaşayan hak sahiplerine kredi verilirken, gelir ve kredi puanı durumlarına bakılmayacak.
KİRACILARA TARİHİ DESTEK
Kiracılara takviye var mı?
Kampanya kapsamında taşınmazı kullanan şahsa bir keze mahsus 100 bin lira taşınma takviyesi verilecek. Dönüşüme girecek konutta ev sahibi yaşıyorsa o, kiracı varsa kiracı bu takviyesi alacak. Böylelikle dönüşüm sürecinde birinci kere kiracılara bu kadar bir ödeme gerçekleşmiş olacak.
Bakanlık ödemeyi ne vakit, nasıl yapacak?
Vatandaş ortasında uzlaştı, bina yıkıldı. Sıra geldi takviyeleri almaya… Hibe ve kredi takviyesi, Yapı Kontrolü Hakkında Kanun’a tabi olan yapılarda Yapı Kontrol Sistemi’ndeki inşaat ilerleme düzeyi, öteki yapılarda ise ilgili yönetim tarafından yerinde yapılacak inceleme temel alınarak ödenecek. Ödemeler, subasman düzeyinde, taşıyıcı sistemin bitiminde ve inşaat bitiminde olmak üzere Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’nca ‘üç eşit taksitle’, yapıdaki hak sahipleri ismine ‘hak sahiplerinin anlaştığı yüklenicinin’ bankada açılan vadesiz hesabına yapılacak. Yani direk vatandaşa ödeme olmayacak, işlerin vaktinde tamamlanması için de inşaatın ilerleme düzeyi dikkate alınacak.
TAKSİTLER NASIL HESAPLANACAK?
Vatandaşın ödemeleri ne vakit başlayacak?
Evi dönüşüme giren vatandaş süreksiz olarak öbür bir konutta kiracı oluyor. Bu süreçte hem kira hem kredi taksiti ödemek birçok haneye sıkıntı geliyor. İşte bu nedenle de kampanyada, ‘geri ödemesiz dönem’ formülü devreye girecek. Kampanya kapsamında ruhsat tarihinden itibaren 24 ay geri ödemesiz devir uygulanacak. Yani vatandaş riskli konutu yenilendikten ve yeni meskenine geçtikten sonra ödemelere başlayacak. İnşaat 24 ay değil de 12 ayda biterse, vatandaş 12 ay daha geri ödemesiz devrin avantajını kullanacak.
Kredi geri ödemeleri nasıl hesaplanacak?
Verilen kredinin geri ödemeleri, ödemesiz periyottan sonraki birinci aydan itibaren başlayacak ve ‘ilk 12 taksit faizsiz’ olmak üzere en fazla 120 ayda tamamlanacak.
Geri ödemesiz ve faizsiz periyot sonunda birinci taksit ödemesinden evvel başlangıç güncellemesi yapılacak. Bu güncelleme ocak ayında gerçekleşecek ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan yıllık TÜFE artışının yarısı dikkate alınacak.
Güncellenmiş kredi borcu belirlenirken, kredi borcundan yapılan geri ödemeler düşülecek, kalan kredi borcu güncelleme oranının uygulanması suretiyle artırılarak yeni borç meblağı bulunacak. Güncellenen borç kalan taksit sayısına bölünerek, aylık ödenmesi gereken taksit fiyatı belirlenecek. Bu süreç kredi borcu bitene kadar devam edecek.
YOĞUN İNŞAAT KAPSAM DIŞI
Hangi durumda kampanya uygulanmayacak?
Riskli yapının bulunduğu parsellerde üretilecek projedeki bağımsız kısım sayısı yahut inşaat alanının, mevcut bağımsız kısım sayısı yahut inşaat alanının bir buçuk katını geçmesi halinde hibe ve takviye verilmeyecek. Zira bu kadar ağır bir inşaatta müteahhitle yapılacak kat karşılığı mutabakatta vatandaş avantajlı pozisyonda olacak. Müteahhit fazla konutları satarak işi finanse edebilecek. Ayrıyeten riskli yapının bulunduğu parsellerde 1 Nisan 2023 tarihinden evvel, yeni yapıya ilişkin yapı ruhsatı düzenlenmiş olması hallerinde üretim için yardımdan faydalanılamayacak.
Zemin ve plan yüzünden tıpkı yerde bina yapılamazsa ne olacak?
Zemin ve plan durumunun yine inşaat imaline uygun olmaması durumunda üretim için yardım, yapıda bulunan bağımsız kısım hak sahiplerinin ‘tamamının muvafakatiyle’ yeniden hak sahiplerine ilişkin yapılaşmaya uygun vilayet hudutları içinde yahut dışında öbür bir parselde kullanılabilecek. Yani vatandaş taban manisi varsa İstanbul’da ya da İstabul dışında da mesken yaptırıp dayanaklardan faydalanacak.
KREDİ TAKSİTLERİ ÖDENMEZSE NE OLACAK?
Kredi geri ödemeleri Kentsel Dönüşüm Başkanlığı’nca takip edilecek. Kredi borcunun vaktinde ödenmemesi halinde, Başkanlık tarafından borçlu bireye ihtarda bulunularak mühlet tanınacak. Verilen mühlet içerisinde kredi borcunun ödenmemesi, kredinin durdurulması yahut iptal edilmesi durumunda, kullandırılmış kredilerin ödenmeyen kısımları genel kararlara nazaran takip ve tahsil edilecek.
‘DÖNÜŞÜM HIZLANACAK’
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda “İstanbul’un kentsel dönüşümü için başlattığımız ‘Yarısı Bizden’ kampanyası kapsamında vereceğimiz dayanak paketi yürürlüğe girdi. Bu kapsamda; 700 bin TL hibe, 700 bin TL kredi, 100 bin TL tahliye takviyesi olmak üzere toplam 1.5 milyon TL takviye ile İstanbul’un dönüşümünü hızlandıracağız” dedi.
Mehmet Özhaseki
BAŞVURUYU KAÇIRANLARA YENİ FIRSAT
Yarısı Bizden kampanyası için müracaatlar geçen yıl nisan-mayıs devrinde yapılmış ve 1.2 milyonu aşkın müracaat olmuştu. Kampanyanın avantajlı koşulları açıklanınca başvuruyu kaçıranlar pişman oldu. Bu kısımdan gelen talebi pahalandıran Bakanlık, yeni bir fırsat sunulmasına karar verildi. Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan Yardımcısı Vedad Gürgen, “Bugün vatandaşımız ‘bu koşulları bilmiyordum, o yüzden fırsatı kaçırdım’ diyebiliyor. Bu nedenle müracaat yapmamış olsalar dahi, kendi ortalarında uzlaşı sağlarlarsa onları da kapsama alacağız. Önceliğimiz müracaat sahipleri olacak, sonra öbür taleplere de yanıt vereceğiz. Bu süreci de ilçe belediyeleri ile birlikte yöneteceğiz” dedi.
Vedad Gürgen
700 BİN TL KREDİDE ÖDEME PLANI
*Ödeme planında amaç enflasyon oranı dikkate alınmıştır. 4. yıl prestijiyle yıllık TÜFE artışının yarısı yüzde 5 olarak öngörülmüş ve yüzde 5 artışla hesaplama yapılmıştır.
