Rahmet ve mağfiret günlerini içinde barındıran Ramazan ayının habercisi olan Berat Gecesi ibadetlerle vuku bulacak. Berat Kandili’nde yapılması gereken ibadetler ile af ve isteklerini dileyecek olan vatandaşlar, Diyanet İşleri Başkanlığı’nın bu güne özel yapılması gereken ibadetler listesini araştırmaya başladı. Cenab-ı Hakk’ın rahmet, lütuf ve mağfiretiyle tecelli ederek, kullarına bağışlanma kapılarını gerisine kadar araladığı Berat Kandili’nde neler yapılmalı ve yapılması gereken ibadetler neler olmalı? İşte, o husus hakkında kimi bilgiler
DİYANET’E NAZARAN BERAT KANDİLİNDE NASIL İBADET EDİLİR?
Diyanet İşleri Başkanlığı’nın verdiği bilgilere nazaran Berat Kandili’nde ibadet şu halde olmalıdır;
Hz. Peygamber (s.a.s.), birtakım mübarek gün ve gecelerin değerlendirilmesini tavsiye etmiştir (Tirmizî, Savm, 39). Lakin bu gün ve gecelere ilişkin özel bir namaz yahut ibadet biçiminden bahsetmemiştir. Bu bağlamda mübarek gün ve geceleri, bağışlanma ve hayatımıza çekidüzen vermek için fırsat anı olarak görmemiz gerekmektedir. Münasebetiyle müminler kandil gecelerinde, hayatlarının gidişatını gözden geçirmeli; yanılgı ve günahları için tövbe etmeli, dua ederek, Kur’an-ı Kerim okuyup anlamaya çalışarak, kaza yahut beyhude namaz kılarak bu fırsatları değerlendirmelidirler.
Kandil gecelerinin gündüzlerinde yani geceyi takip eden sonraki günde oruç tutmak müstehaptır. Çünkü Hz. Peygamber (s.a.s.), “Şaban’ın ortasında (yani berat gecesinde) ibadet ediniz, gündüz oruç tutunuz. Allah o gece güneşin batmasıyla dünya semasında tecelli eder ve fecir doğana kadar, ‘Yok mu benden af isteyen onu affedeyim, yok mu benden rızık isteyen ona rızık vereyim, yok mu bir musibete uğrayan ona afiyet vereyim, yok mu isteyen…’ der.” (İbn Mâce, İkâmetü’s-Salat, 191) buyurmuştur.
BERAT GECESİ DUASI
Ey Bizleri varlığa erdiren,
Var olmadaki sonsuz zevki gönüllerimize duyuran,
Güzeller Hoşu Rabbimiz!
Sana sonsuz hamd ü senalar olsun.
Kainatın İftihar Tablosu peygamber efendimize Sonsuz salat ü selam olsun.
Gufranla ufkumuzda tüllenen şu mübarek berat ve gufran gecesinde bir sefer daha dergah-ı ilahînin önünde el açıp yalvarıyoruz:
Bize verdiğin isteme duygusu ve istenenleri vereceğin inancıyla rahmetinin vüs’ati genişliğindeki kapına dayanıyor, şu mübarek berat gecesinde bir sefer daha halimizi arz etmek istiyoruz. Halimiz Sana ayan, söyleyeceklerimiz bildiklerinin bir kısmını beyan. Beklediğimiz asırlardan beri bizi kıvrım kıvrım kıvrandıran kederlerimize derman.. icabet buyur ey Rahîm ü Rahman!
Senin dualara icabet etme mecburiyetin yoktur; lakin bizim ona gereksinimimiz hissettiklerimizden de çoktur. Bütün dileklerimizi kabul buyur ve bunları kabulünü vicdanlarımıza duyur; aç ve yalnızlıkla tir tir titreyen kalblerimizi iman ve itminanla doyur.
Ciddi bir yol almış sayılmasak da yıllar var daima yollardayız. Ufkumuz gam ve sıkıntıyla tülleniyor. Önümüzdeki engebeler beşer takatini aşkın görünüyor. Ümmet-i Muhammed (aleyhissalatü ve’t-teslîmat) perişan, derbeder ve ızdırap içinde, müslümanlık gelenek ve göreneklerin darlığına mahkum, ibadet ü taat kültür televvünlü, hisler, niyetler fantezilere emanet, gayretlerin aslı da çıkarlar, menfaatler, ırkî mülahazalara dayalı. Sen bizlere çıkar yol lutfeyle ya rabbi!
Önümüzdeki şu upuzun hayat seyahatinde, bizi kendi idrak ve ihsaslarımızın darlığıyla başbaşa bırakma; akıllarımızı inhiraf ve sürçmelerden, nefislerimizi cismanîliğin baskılarından, gönüllerimizi de heva ve heveslerin öldürücü oklarından sıyanet eyle. Kapının kullarını; ilimde kibir u gururdan, ibadette riya ve gafletten ve hislerine renk attıran ülfetten koru. Senin yolunda yürüyor üzere görünüp Senden uzaklaşmak, gurbet atmosferinde içiçe firkat yaşamak, daima istekten kelam edip gazap gerisinden koşmak ne acıdır! Sen bizi kar yolu sanılan bu çeşit haybet vadilerinde ömür tüketmekten koruma buyur ya Rabbi.
Şu mübarek gece hürmetine Bizleri bağışla, o denli bir dünyada hayata gözlerimizi açtık ve o denli bir alemde yaşıyoruz ki, önümüzde tuzak, gerimizde tuzak; uğrayıp geçtiğimiz her yerde nefis, şeytan ve birebir kadrodan binlerce ifrit ağını germiş av bekliyor; yol uzunluğu yüzlerce fitne ocağı ve isi-dumanı gelip sinelerimize oturuyor. İnayetine gereksinimimiz açık, çaresizliğimiz her halimizden muhakkak; bizleri yara-bere almadan amaca lakin Sen ulaştırabilir ve bu güne kadar elli sefer çatlamış, kırılmış ruh dünyamızı da fakat Sen tamir edebilirsin. İçimizi Sana döküyor, kusurlarımızı Sana açıyor ve bize tekrar insan olma yollarını göstermeni diliyoruz ya Rabbi!
Bir müddet farklı düştükten sonra dönüp Sana gelenleri kovmayacağını vadediyorsun. Sana yönelenlere daima “Gelin, gelin” diyorsun. Ey Rab! Bu türlü emekleye emekleye sürünmeyi de gelme kabul edeceksen, müsaade buyur “Biz de geldik” diyelim. Geldik ve Sana, yolların amansızlığını, nefis, şeytan ve hevanın imansızlığını, bizim de dermansızlığımızı şikayet ediyoruz. Özellikle, her vakit yanılgılara açık duran, masiyetlere meyyal bulunan ve ululuğuna karşı daima saygısız davranan, serkeş nefsimizi Sana şikayet ediyoruz. Sen bizleri nefsin ve şeytanın şerrinden koruma buyur ya rabbi!
Bizleri büyük-küçük kusurlardan, günahlardan ve buyruklarına karşı isyan kokan hal ve davranışlardan arındır.. ya Rabbi lisanlarımızı palavradan, gıybetten, Senin sevmediğin, hoşnut olmadığın bütün kirli kelamlardan temizle. Kalblerimizi gösterişten ve iki yüzlülükten koruma buyur ya Rabbi!
Her hal ve tutumumuzu rızan istikametinde eyle. Niyetlerimizi ihlaslı kıl ve bize lütfettiğin bütün şeylerde de rahmet ihsan eyle ya Rabbi!
Şu anda hislerimiz derbeder, davranışlarımız ahenksiz, ruhlarımız kirli, ayaklarımız titrek, ellerimiz mefluç, çoğumuz prestijiyle ümitlerimiz sarsık, havalar boz-bulanık, mağripler hicranla tül tül, maşrıklar lütfuna kalmış… İşte bu türlü bir dağınıklık içinde Sana geldik. Bu türlü gelenlerin birincisi değiliz, sonuncusu da olmayacağız. Rahmetin, bu garip pişmanların ümit kapısı, bizler de bu kapının önündeki liyakatsiz dilenciler. Şimdiye kadar gelip Senin kapında muhtaçlık izhar edenlerden boş dönen hiç olmamış; hiçbir kaçkın ve pişman da o kapıdan kovulmamıştır. O kapı Senin kapın, onun diğerlerinden farkı da her gelene affındır. Bizi hilm ü silminle güçlendir. Zalimlere de varlığını duyur.
Şu mübarek berat gecesinde binler, yüz binler Senin karşında divan durarak ellerimizi Sana açıyor ve külliyet kesbetmiş niyaz edalı soluklarımızla, kullarına her vakit açık bulunan, hiç olmazsa aralık duran rahmet desenli kapının tokmağına inleyerek dokunuyor ve “Biz geldik” diyoruz. Herkesi ve her şeyi görüp gözettiğine, her sese ve herkese merhamet ettiğine gönülden inanarak kaçkınlığımızı muvakkat dahi olsa görmüyor, günahlarımızı af çağlayanların içinde tasavvur ediyor, karıştırdığımız haltlara değil, Senin afv u safhına bakıyor ve ümitlerimizi ona bağlıyoruz; Enîsimiz Sen isen, etrafın vahşetinden bize ne! Her yanda şeytan ve avenesi içten içe homurdanıp duruyorlarmış, Sen bizimle olduktan sonra ne söz eder ki! Sen her şeyin biricik hakimisin ve kararını engelleyecek bir güç de yoktur. Sen saltanat dairen içinde en küçük şeyleri görür, en cılız sesleri işitir, hiçbir şeyi ve hiçbir kimseyi yanıtsız bırakmazsın.
Sen biliyorsun, biz de bunun farkındayız; ömrümüzün hasenat kefesi bomboş, pek çoğumuz prestijiyle bir ihlas bezginliği içindeyiz. Çoğumuz gafil, bedbin, dünsüz-yarınsız sefil birer halzede üzere aktüalite ile iç içeyiz. Her halimizde alayiş, gösteriş, köpük köpük heva ve heves; daima zevk u sefaya, makama, mansıba, şöhrete, şana ve dünyevî hülyalara oynuyoruz. Yığınların düş ve hülyaları iktisat ve refah; taptıkları da dolar, dinar ve euro. Ruhlar meflûç, kalbler kötürüm, basîret ancak, fikirler kirli, davranışlar da tam buna nazaran… Gece ve gündüz üzere iki yüzlü yaşıyoruz, ak görünüyor kapkara davranıyoruz; yönetim ve siyaset deyip hem ışık türküleri söylüyor hem de karanlık ağıtları mırıldanıyoruz. Bölümlere, devirlere nazaran renkten renge giriyor, bukalemunları şaşırtacak hünerler (!) sergiliyor ve aldatmayı maharet kabul ediyoruz.
Ellerimiz-ağızlarımız, gözlerimiz-kulaklarımız, dillerimiz-dudaklarımız yaratılış gayelerinden fersah fersah uzak ve adeta nankörlüğe kilitli; eller memnû meyvelerde, ağızlar harama açık duruyor; gözler oburlarının kusur müfettişi.. palavra revaçta, hıyanet adiyattan bir şey, hakkın ismi var yalnızca; adalet “sayyad-ı bîinsaf”ların hazırladığı kapanların önüne saçılmış birkaç dane üzere bir şey; vefa Kafdağı’nın gerisinde, ahde hürmet unutulup da bir köşede kalmış; buna karşılık haksızlık firavunları utandıracak dorukta. Makam sevgisi, şöhret hissi, rahat etme fikri, tenperverlik duygusu boyunlarımızda adeta çelikten bir kement; her biri birer gayya olan bu hislerden bir türlü kurtulamıyor ve mahiyet-i nefsü’l-emriyemize nazaran kendimiz olamıyoruz. Dünya ve ukba karı ismine ne önemli bir hesap ne de dengeli bir plana sahibiz. Karlar neslinde daima kaybediyoruz; kaybederken de mümkün daha berbat durumlarla teselli olmaya çalışıyoruz. Vakti suçlama, koşullara lanetler yağdırma da farklı bir avunma yolu.
Bütün bunlara karşın ya Rab! , bizi bize bırakmaman en büyük dileğimiz. Kendimiz edip kendimiz bulsak da, rahmetin, istihkaklarımıza lütuf televvünlü haklar bahşedecek vüs’atte. Sen bizlere lütfunla muamelede bulun ya Rabbi!
Dua edenlere karşılık veren Sen, ızdırapları dindirip muhtaçlıkları gideren Sen, devrilenleri kaldırıp doğrultan Sen, çatlayıp kırılanları sarıp-sarmalayıp tedavi eden de Sensin! Senden farklı kalışımız ruhumuza renk attırdı; nefsanîlik ve gaflet, ibadetlerimizin mana ve özünü alıp götürdü; samimiyetsizlik dualarımızın kolunu-kanadını kırdı. Sinelerimiz bomboş, kanılarımız tutarsız, kalbî ve ruhî hastalıklarımız bizi yere sermek üzere.. Var eden Sensin, yok eden de Sen; uzak tutan Sensin, yaklaştıran da Sen; Sen bizi biz etmeseydin biz bu duyduklarımızı duyamaz ve bize imanın sevincini tattırmasaydın şu söylediklerimizi mırıldanamazdık. Verdiklerin vereceklerinin referansı; diliyor ve dileniyoruz, bize yakınlığını duyur ve benliğimizde Sana karşı yaklaşma heyecanları uyar.
Elimizden tut, dostlarının yüzüne baktığın üzere bize de rahmetinle teveccühte bulun.. iç dünyamızı varlığının ziyasıyla nurlandır ve bizi Sensizliğin zulmetlerinden, zindanlarından halas eyle; halas eyle ve eşiğine baş koymuş kapının şu sadık kullarını yalnız bırakma. Senden kalblerimize ışık, iradelerimize güç, kanılarımıza istikamet, niyetlerimize de hulûs istiyoruz. Bizleri iç dünyamızla tekrar inşa ederek ruhlarımıza ahsen-i takvîm sırrını duyur.
Kelb kabilesinin koyunlarının tüyleri sayısınca günahkarın affedileceği bu kutsal berat gecesinde bizleri de bağışla, o denli bir dünyada hayata gözlerimizi açtık ve o denli bir alemde yaşıyoruz ki, önümüzde tuzak, ardımızda tuzak; uğrayıp geçtiğimiz her yerde nefis, şeytan ve birebir ekipten binlerce ifrit ağını germiş av bekliyor; yol uzunluğu yüzlerce fitne ocağı ve isi-dumanı gelip sinelerimize oturuyor. İnayetine gereksinimimiz açık, çaresizliğimiz her halimizden aşikâr; bizleri yara-bere almadan amaca lakin Sen ulaştırabilir ve bugüne kadar elli kere çatlamış, kırılmış ruh dünyamızı da fakat Sen tamir edebilirsin. İçimizi Sana döküyor, kusurlarımızı Sana açıyor ve bize tekrar insan olma yollarını göstermeni diliyoruz.
Ey büyükler yücesi!
Efendimiz Hazreti Muhammed’e, Mualla aile efradına ve bütün ashab-ı güzînine salat u selam ederek bunları Senden dileniyoruz; dualarımızı kabul buyur ya rabbi!..
