Ketamin, anestezi ve ağrı idaresi emeliyle kullanılan bir ilaçtır. Kimyasal olarak bir arilsi-ketondur ve çoklukla beyaz kristal toz yahut sıvı formunda bulunur. Ketamin, NMDA reseptör antagonistidir ve merkezi hudut sisteminde tesir ederek anestezi sağlar. Başlangıçta veteriner tıbbında kullanılmış olsa da, insanlarda da anestezi emeliyle kullanılan bir ilaç haline gelmiştir. İntravenöz yolla uygulanır ve süratli bir halde tesir gösterir. Ketamin, çoklukla cerrahi süreçler sırasında şuur kaybı ve ağrı denetimi sağlamak için kullanılır. İşte, ketamin hakkında ayrıntılı bilgiler
KETAMİN NEDİR, NE İŞE FAYDA?
Ketaminin beden üzerinde birçok farklı tesiri vardır. Anestezik misyonu görür ve birebir vakitte süreksiz hafıza kaybına neden olur. Ek olarak, ketamin dozları ayrıştırıcı tesirler ve algıların değişmesine neden olabilir, bu yüzden cümbüş emelli olarak berbata kullanılmışlığı da vardır.
Ketamin birinci olarak 1962’de bir laboratuvarda sentezlendiğinde keşfedildi. Araştırmacılar, hayvanlar üzerinde iki yıl süren başarılı testleri tamamladıktan sonra, 1964’te ilacı beşerler üzerinde test etmeye başladı. FDA, ketamini birinci defa 1970 yılında anestezik olarak kullanmak için onayladı ve tabipler, bu ilacı Vietnam Savaşı sırasında yaralanan askerler üzerinde kullanmaya başladı.
Halüsinojenik ve çözülme özelliklerinden ötürü ketamin süratle cümbüş hedefli bir ilaç haline geldi. Bu maksatla kullanımı, FDA tarafından onaylandıktan sonra yıllar içinde artmaya devam etti ve 1990’ların sonunda birçok ülkede denetimli bir husus haline geldi.
Ketaminin antidepresan tesirlerini ürettiği düzeneğin, NMDA Reseptörünün bloke edilmesi, AMPA Reseptörü ile etkileşime girmesi, hücrede mTor molekülünü aktive etmesi, sırayla hudut hücresine ek dendritik dikenler yetiştirmesi talimatını veren G proteinlerini salgılayan ve üretilen glutamat ölçüsünü arttırır. Ketamin ayrıyeten nitrik oksit üretimini azaltır ve ağrı hissini azaltan opioid reseptörleri ile etkileşime girer. Ketaminin beden üzerindeki başka tesirlerinden kimileri;
Akciğerlere hava akışını artıran bronkodilasyon,
Doza bağlı üzere görünen orta sıra bulantı ve nadiren kusma,
Artan kalp atış suratı ve kan basıncını içerebilen kardiyovasküler değişikliklerdir.
KETAMİN NE İÇİN KULLANILIR?
Ketamin, bedene çabucak hemen her yolla uygulanabilir. Bu ilaç hap, burun spreyi, kas içi enjeksiyon yahut damar içi infüzyon biçiminde uygulanabilir. Hastanede anestezi yahut ağrı denetimi maksadıyla kullanıldığında, ketamin ekseriyetle intravenöz yolla verilir. Ketamin infüzyonları ve nazal spreyler, ekseriyetle ilacın “etiket dışı (FDA Yaptırımına tabi olmayan)” bir kullanımı olarak, ayakta hasta ortamında öbür durumları tedavi etmek için de kullanılır.
Ketamin, anestezi ve ağrı denetiminden daha fazlası için kullanılabilir. 1962’deki keşfinden bu yana, anestezi altı dozlarda ketaminin depresyon, TSSB ve OKB üzere duygudurum bozukluklarının yanı sıra merkezi hassaslaşma sendromu, fibromiyalji ve refleks simpleks distrofisi dahil olmak üzere anksiyete ve kronik ağrı sendromlarının başarılı bir tedavisi olabileceği keşfedilmiştir.
Semptomlardan en uzun müddetli remisyon bahtını sağlamak için, iki ila üç haftalık bir mühlet içinde bir dizi infüzyon planlanır. Birtakım çalışmalar, ketaminin migren baş ağrılarını hafifletmek için kullanılabileceğini de göstermiştir. 2019’da depresyon tedavisi için bir tıp ketamin onaylandı.
Araştırmacılar, ketaminin tesirlerini daha düşük dozlarda nasıl ürettiğinden tam olarak emin değiller. Bununla birlikte, birden fazla çalışma, ketamin, ağrı yahut duygudurum bozukluklarını içeren farklı durumları tedavi etmek için kullanıldığında umut verici sonuçlar göstermiştir. Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran, 27 Mayıs 2016’da, yeni potansiyel tıbbi uygulamaların belirlendiği ketamin güncellemeleri sunuldu.
Potansiyel yeni terapötik kullanımlar, depresyon ve refrakter status epileptikus tedavisini içerir. Depresyon tedavisinde ketamin kullanımı, Faz III klinik çalışmalarda bedellendirilmektedir. Ek olarak, raporda belirtildiği üzere, dünya çapında birçok ülkede ketamin berbata kullanım düzeyleri düşüyor üzere görünüyordu. Sonuç olarak, bu şartların tedavisi için FDA onayı gelecekte daha az dirençle karşılaşabilir.
Ketaminin aktifliğine ait araştırmalar bugün devam etmektedir. Daha fazla data üretildikçe, ketaminin hastalar için daha yaygın hale gelmesi mümkündür.
