Türkiye’de çalışan yaklaşık 15 milyon kişinin kıdem tazminatı çalıştığı müddetler dahilinde birikiyor. Kimi çalışan 1 yıllık, kimisi 5 yıllık kimisi de 20 yıllık tazminatı alabilecek durumda.
Her yıl Ocak ve Temmuz ayında memur maaşlarına yapılan artırım meblağında kıdem tazminatı tavanı da artırılıyor. Buna nazaran yeni yapılacak artırımlarla kıdem tazminatı tavanı da yükseltilmiş olacak.
Güncel olarak kıdem tazminatı tavanı çalışanlara yıllık olarak 23 bin 489 lira 83 kuruş olarak ödeniyor. Bu meblağın üzerine memur maaşlarına yapılacak artırım oranı da eklendiğinde ortaya çıkan fark da eklenip yeni kıdem tazminatı tavanı bulunacak.
KIDEM TAZMİNATI TAVANI NE İŞE YARIYOR?
Kıdem tazminatı tavanı bir personelin alabileceği en yüksek yıllık kıdem tazminatı meblağını belirliyor. Diğer bir deyişle, brüt maaşı 20 bin lira olan bir personel her yıl için azamî 20 bin liralık kıdem tazminatı alabilir. 5 yıl çalışmışsa ve işten çıkarılmışsa kıdem tazminatı olarak 100 bin lira ödeniyor. Lakin brüt maaşı 25 bin lira olan bir emekçi kıdem tazminatını tavandan hak eder ve her yıl için 25 bin lira değil 23 bin 489 lira 83 kuruş ödeme alabilir. 5 yıl çalıştıysa 117 bin 449 lira 15 kuruş kıdem tazminatı alır.
KIDEM TAZMİNATI TAVANI NE OLACAK?
Memur maaşlarına yapılacak artırıma yönelik kesin bir bilgi oluşmasa da genel kanı olarak yüzde 50 civarında artırım yapılacağı öne sürülüyor.
Yüzde 50 artırım olduğu varsayılırsa Ocak-Temmuz devri için kıdem tazminatı tavanı yıllık 35 bin 243 lira 75 kuruş olacak. Böylelikle 5 yıl çalışan personel işten çıkarılırsa yalnızca kıdem tazminatı olarak 176 bin 218 lira alabilecek. Yeni durumda ise bu fiyat 117 bin 449 liraydı ve ortada 58 bin 769 liralık fark oluşuyor. Tabi ki bu meblağı almak için de üstte belirtilen üzere brüt maaşının kıdem tazminatı tavanı kadar ya da üstünde olması gerekiyor. Şayet brüt maaşı kıdem tazminatı tavanının altındaysa brüt maaş x çalışılan yıl sayısı formülüyle kıdem tazminatı hesaplanabilir.
Not: Kıdem tazminatı tavanları iddiasıdır, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı sayılar geçerli olacaktır.
KIDEM TAZMİNATINDAN YALNIZCA DAMGA VERGİSİ KESİLİYOR
Kıdem tazminatından kesinti olarak yalnızca damga vergisi alınıyor. Damga vergisinin de çarpanı 0,00759 oluyor. Öteki bir deyişle kıdem tazminatından kesinti minimize ediliyor.
İHBAR TAZMİNATI EKSTRA HESAPLANIYOR
Kıdem tazminatının yanında ihbar tazminatı da bulunuyor. 4857 sayılı İş Kanunu’nun 17’nci unsuru gereği iş mukavelesini feshetmek isteyen taraf; feshi yazılı olarak ve çalışma müddetinin gerektirdiği bildirim mühletine bağlı kalarak öbür tarafa iletmekle yükümlü.
İş sözleşmeleri
– İşi altı aydan az sürmüş emekçi için, bildirimin başka tarafa yapılmasından başlayarak iki hafta sonra,
– İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş olan personel için, bildirimin öteki tarafa yapılmasından başlayarak dört hafta sonra,
– İşi bir buçuk yıldan üç yıla kadar sürmüş olan emekçi için, bildirimin başka tarafa yapılmasından başlayarak altı hafta sonra,
– İşi üç yıldan fazla sürmüş personel için, bildirim yapılmasından başlayarak sekiz hafta sonra feshedilmiş sayılır.
İş kontratını belirlenen bildirim müddetlerine uymaksızın fesheden taraf, kelam konusu müddetin fiyatını ihbar tazminatı olarak başka tarafa ödemek durumunda kalıyor. Bildirim mühletleri bölünemez, kısmen uygulanamıyor. Böylesi bir uygulama halinde, tüm bildirim mühleti temel alınarak ihbar tazminatı ödenmesi gerekiyor.
İhbar tazminatı ödemesinde gelir vergisi ve damga vergisi uygulandığı için alınacak fiyat bir ölçü düşük olabiliyor.
Not: Kıdem tazminatı tavanları varsayımıdır, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın açıkladığı sayılar geçerli olacaktır.
8 HAFTAYSA 2 BRÜT MAAŞ İHBAR TAZMİNATI VERİLİYOR
İhbar tazminatı hesaplanırken yüzde 15 gelir vergisi ve 0,00759 olan damga vergisi çarpanı düşüldükten sonra net ihbar tazminatı ortaya çıkıyor. Brüt maaş (güncel olarak 23 bin 489 lira 83 kuruşu aşmayacak) üzerinden ödenen ihbar tazminatı vergisel hesaplamaların akabinde çalışanın hesabına yatırılıyor.
