Kiralık mesken arayanların tek sorunu istenen bedeller olmaktan çıktı. Kiracı olabilmek için evvel konut sahiplerinin kriterlerine uymanız koşul… Geçen yıl başlayan bu süreç son aylarda daha da yaygınlaştı. Zira kira bedelleri süratle artınca, sistemli ödeme yapamayanlar da çoğaldı. Bu riski gören mülk sahipleri kira gelirini garanti altına almak için o denli kriterler belirledi ki, mesken arayanlar için süreç daha da çıkmaza girdi. Memur ya da kurumsal çalışan kuralı yüzünden özel bölüm çalışanlarının seçenekleri azaldı. Kefil istenmesi, kredi notu ve maaş bordrosu ibrazı, yıllık peşin ödemeler en yaygın kurallar oldu.
Son periyotta ilanlara eklenen notlardan kimileri şöyle:
İŞTE O KRİTERLER
-Memur koşuluyla kiralık.
-Mal sahibi memur kefil istiyor.
-Mutlaka kurumsal çalışan ve kefil isteniyor.
-Kefil getiremeyecek kişi lütfen bizi aramasın.
-Kalabalık olmayan, kredi notu düzgün, bordro ve kefil ibraz edebilecek biri devlet memuru & bankacı vs ailelere kiralanacak.
-Yabancı uyrukluya verilmez. Türk memur kefil isteniyor. Aile binası, aile kurallarına uyacak.
-Yıllık kira peşin olarak ödenecek.
-Sadece sabit gelirli kamu çalışanlarına ve karı koca emeklilere verilecek. Kurallar uygun değilse ısrarcı olmayın.
-Kira mukavelesi tahliye taahhütnamesi ile noterden yapılacak. İki kefil, iki kira, iki depozito istiyoruz. Memur, öğretmen, polis, kamu görevlisine verilecek. Yabancıya bir yıllık peşin kuralıyla olarak kiralanacak.
-Memur ve öğretmen dışında kimse aramasın.
-Kiracılardan ‘başvuru belgesinin’ yanı sıra kredi notu raporu, maaş bordrosu ve tahliye tahhütnamesi istenecektir.
BANKA HESAP ÖZETİ VE SABIKA KAYDI İSTEYEN DE VAR
-“Ev sahibinin güçlü olduğu bir kira piyasası var. Bu nedenle talepler her geçen gün artıyor” diyen Tüm Teşebbüsçü Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Lideri Hakan Akdoğan, “Mülk sahipleri kiraların gelirlere kıyasla ne kadar yüksek olduğunu ve tahliye sürecinin zorluğunu biliyor. Bu nedenle riski en aza düşürmek istiyor. En yaygın istekler kefil, findeks raporu ve tahliye taahhüdü. Bunun yanında ileri gidenler de var. Senet, sabıka kaydı ve hatta banka hesap özeti talep eden dahi oluyor” diye konuştu. Ankara Tüm Emlakçılar Meslek Odası Lideri Hakan Akçam, kefilsiz kiralık konut bulmanın zorlaştığını lisana getirirken şunları söyledi: “Geçtiğimiz günlerde kamuda üst seviye bir çalışana kiralık konut bulduk. Konut sahibi memurdan dahi memur kefil istedi. Telaffuz de yetmiyor memur kimlik evrakını görmek istiyorlar. Maaş bordrosunu isteyenleri sıkça görüyoruz. Bir de kira kontratı yapılırken, e-Devlet’e giriliyor ve hem kiracının hem de kefilin davaları, mahkemelik durumları var mı denetim ediliyor.”
HANGİ İSTEKLER YASAYA UYGUN?
-Gayrimenkul Hukuku Derneği Lideri Avukat Ali Güvenç Kiraz, son devirde artan kiralama kriterlerinin türel boyutunu şöyle kıymetlendirdi: “Kira mukaveleleri özel hukuk sözleşmeleridir. Konut sahipleri Kiracı adayından kredibilitesini gösteren evrak, maaş bordrosu, isimli sicil kaydı talep edebilir. Mesela, geçmişte mal sahibi ile bir dava süreci yaşamış mı bilmek isteyebilir. Yalnızca evrakların içeriğini isteyemez. Şayet kiracı tüm bu dokümanları göstermiyorum derse, mal sahibi konutunu kiraya vermek zorunda değil. Kiracı adayı da ‘benden maaş bordrosu, kredi notu belgesi’ istendi diye şikâyet edemez. Lakin bir ayrımcılık var ise durum değişir. Örneğin; ‘Bekara mesken vermem’, ‘Türklere kiralık değil’ denilirse bu noktada isimli para cezası uygulanır. Lakin bunda dahi mülk sahibi meskenini kiraya vermeye zorlanamaz. Ayrımcılık ispatlanırsa ceza ödemek durumunda kalır.”
-Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Lideri Avukat Dr. Ali Yüksel, kira kontratı öncesinde kişinin uygar durumu, cinsiyeti, yaşı ya da milliyeti üzere durumlar için kriterler konulamayacağını belirtirken şu bilgileri paylaştı: “‘Bekara konut vermem’, ‘Yabancıya kiralamam’ denilemez. Bu üzere durumlarda ayrımcılık hatası işlenir ve Konut sahibi ile aracı kuruma idari para cezaları uygulanır. Lakin kiralama öncesi mesken sahibinin kredi notu ya da kefil istemesinde hukuksal bir mahzur yok. Senet konusu ise farklı. Depozito olarak senet alınabilir lakin depozitoya ek senet istenemez.”
