Kira tespit, tahliye, uyarlama, kontrat kaynaklı problemler, taşınmaz paylaşımı, kat mülkiyetinden kaynaklı uyuşmazlıklar üzere davalar için 1 Eylül prestijiyle arabuluculuk periyodu başlıyor. Mesken sahibi ya da kiracılar arabulucuya gitmeden dava açamayacak. Davayı açmak isteyen tarafın başlatacağı arabuluculuk süreciyle ilgili ayrıntıları avukat Iyaz Çimen anlattı. Kiracı ve konut sahibi davaları nedeniyle mahkemelerde ortaya çıkan yoğunluğun arabuluculuk metoduyla azalacağına dikkat çeken Çimen, “Uzlaşıldığı vakit da tarafların uzlaşma durumuna nazaran bu arabuluculuk tutanağı tıpkı bir mahkeme kararı kararında oluyor” tabirlerini kullandı.
“ARABULUCULUKTA UZLAŞMA OLMAZSA DAVA YOLUNA GİDİLECEK”
Avukat Iyaz Çimen, “Arabuluculuk alternatif tahlil yollarından bir tanesi. 2013 yılından beri ülkemizde uygulanan bir yol ve birtakım davalarda davayı açmadan evvel tarafların öncelikle arabuluculuk kanunu yoluna müracaat yapması gerekiyor. Burada kiracıyla ilgili olan uyuşmazlıklarda geçen sene kanunlaştığı üzere 1 Eylül’den itibaren şayet bir tahliye ya da kiranın belirlenmesiyle ilgili bir uyuşmazlık sözkonusuysa bununla ilgili taraflar arabuluculuk kanunu yoluna müracaat yapacaklar. Ardından arabuluculukta uzlaşma gerçekleşmezse dava yoluna fakat o biçimde gidebilecekler. Mecburî olduğu için şayet ki arabuluculuk yolunda uzlaşma olmazsa daha sonra dava basamağında kaybeden kısım kimse o taraf arabuluculuk masrafını ödemekle yükümleniyor. Şayet ki bir uzlaşma kelam konusu olursa da arabuluculuk fiyatı taraflar ortasındaki muahedeye nazaran bir tarafın ya da karşılıklı ödeme metoduyla ödenebiliyor” dedi.
“MAHKEMENİN DAVA YÜKÜ SAYISI AZALMIŞ OLACAK”
Çimen, “Arabuluculuk başvurusu yapıldığından sonraki 3 haftalık süreçte, arabuluculuk müracaatının bir sonuca bağlanması istikametinde süreci tamamlaması gerekiyor. Mecburî hallerde 1 haftalık ek müddet, uzatma olabiliyor. Arabuluculuğa müracaat yaptığımızdaki temel mantığımız şu. Tarafların yargılama sürecine bilfiil dahil olmasıyla birlikte hem onların içindeki adalet inancının artması hem de mahkemelerin iş yükünün azalması amaçlanmakta. Münasebetiyle arabuluculuk kanunu yoluyla yapılan müracaatlarda bir nebze olsun bir muahede sürecine gidildiğinde mahkemeye gidilmemiş olacak ve mahkemenin dava yükünün sayısı azalmış olacak” diye konuştu.
“TARAF OLDUĞUMUZ EVRAKLARDA YÜZDE 10 İLA 20 ORTASINDA UZLAŞMA SÖZKONUSU OLABİLİYOR”
Çimen, “Artık günümüzde çabucak hemen herkes, ya kiracı ya mülk sahibi olduğu için bahsettiğimiz uyuşmazlığın bir tarafı haline geldi. Bu da sulh hukuk mahkemelerinde yoğunluğun çok fazla artmasını, duruşmaların 1 yıl hatta 1.5 yıl kadar sonraya verilmesine sebep oluyor. Bundan kaynaklı da hem yargılama uzamış oluyor, adaletin tesisi gecikmiş oluyor. Münasebetiyle da taraflar haklarına ulaşmada sorun yaşıyorlar. Arabuluculuk basamağında da tarafların uzlaşabildiği oranda yargılama etabındaki bu yoğunluk azalacaktır. Daire Başkanlığı bu yüzdenin yüksek olduğunu söylemekle birlikte bizim taraf olduğumuz belgelerde yüzde 10 ila 20 ortasında bir uzlaşma sözkonusu olabiliyor. Uzlaşıldığı vakit da tarafların uzlaşma durumuna nazaran bu arabuluculuk tutanağı birebir bir mahkeme kararı kararında oluyor ve taraflar uzlaşma kurallarına uymazlarsa bu karar direkt icra edilebilir nitelikte oluyor” tabirlerini kullandı.
KİRACI VE MESKEN SAHİPLERİNİN KİMİLERİ UZLAŞMAKTAN YANA
Kiracı Erol Karaca, “Ben mahkemeye gitmek isterim. Kanunun kestiği parmak acımaz onun için ben orada halletmek isterim” dedi. Mesken sahibi Behiye Üstün de, “Ben uzlaşmayı tercih ederim. Günümüz koşullarında kiralar kıymetli olduğu için herkes isyanlarda. Oturduğum yerde mal sahipleri kirayı daima 15-20 milyara çıkarıyor. Kiracılar da mağdur oluyor” tabirlerini kullandı.
Ev sahibi birebir vakitte da kiracı olduğunu söyleyen Koray Bozat, “Bu bahisten toplumda herkes muzdarip. Herkes uzlaşmaya gitmek ister. Mahkeme yolu değil de pratikten halledilmesini ister. Arabuluculuk sistemi bence mantıklı ancak kâfi ki hem mal sahibi tarafı hem kiracı tarafı biraz fedakarlık yapmak zorunda. Ketum davranan burada kaybeder. Uzlaşmak âlâ bir şey” formunda konuştu. Bir öbür kiracı Bülent Emsal de, konut sahibiyle uzlaşmaya gitmek isteyeceğini söyledi.
Kiracı Şevval Koç da, “Ben uzlaşmayı tercih ederim. Kiracı açısından bence düzgün lakin öteki türlü kiraya vereni zorlayabilir. Biz de konuttan çıkacağız bizim de işimiz sıkıntı. Yeniden de mahkeme daha gergin, zati iki tarafı da çok gerdiği için ben uzlaşmak daha mantıklı. İki taraf da güzelce anlaşıp birbirini desteklerse bence çok daha uygun olur. Mahkemeye hiç gerek yok” diye konuştu.
