Depremin kalbi Kahramanmaraş’ta, çadır kentten konteyner kente yanlışsız geçişin heyecanını yaşayan şaşkın bir çocuk. Merakla konteyner kentin içinde kurulan fakat kaldıkları ‘eve’ de benzemeyen bir yapının bahçesine giriyor. Sarıya boyalı konteynerlerin birine yaklaşıp penceresinden içeriyi görmeye çalışıyor. İçerden çıkan ağabeye soran gözlerle, “Ben burada bir hazine kokusu aldım, ona geldim” diyor. O cümle, ortadan bir yıl geçmiş olsa bile Türkiye Eğitim Gönüllüleri Vakfı’nın (TEGV) sarsıntı bölgesindeki konteynerkentlerde çocuklar için kurduğu tahsil üniteleri için klavuzluk yapıyor.
TEGV’in sarsıntı bölgesindeki çalışmalarının değerli destekçilerinden biri de Shell Türkiye. Shell’den zelzeleden sonraki birinci günlerde bölgedeki akut çalışmalarda muhtaçlık duyulan gücün sağlanması sırasında sıklıkla bahsetmiştik. Şirket enkaz çalışmaları ve birinci haftalardaki ömür dayanaklarının sağlanmasından sonra bölgede oluşacak uzun soluklu muhtaçlıklar için birçok proje yürüttü. Dikkat çeken ise bu çalışmaların tamamının sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte hayata geçirilmesiydi.
Minik hazine avcısının burnuna gelen kokunun kaynağı da bu projelerden biriydi. TEGV’in Kahramanmaraş Havalimanı Konteyner Kent’te hayata geçirdiği Shell Tahsil Birimleri’nden zelzele bölgesinde tam 12 adet var. Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatyadaki konteynerkentlerde heyeti ve hepsinde istekli TEGV gençleri çocuklara dokunuyor.
SANAT DA VAR MATEMATİK DE
TEGV İş Geliştirme Müdürü İpek Uralcan ile merkezi geziyoruz. Tam da çocukların eğitim saatindeyiz. Bir sınıfa girdik çocuklar yerlerde boyama yapıyor, diğer bir sınıfta kitap okuyorlar. Hangi sınıfa girerseniz girin gözlerde yeni birini görmenin sevincini fark ediyorsunuz. “Bizi bırakmayın” diyor biri. İlginin uzun soluklu olmamasından korkuyorlar. İpek Uralcan’dan öğreniyorum ki burada 6-14 yaş kümesi çocuklara matematik, fen, okuma, bilişim ve kodlama, İngilizce, sanat aktiflikleri üzere alanlarda dersler veriliyor. İmtihan periyodunda olan gençlere çalışma fırsatı sunuluyor. Bu ünitelerde TEGV ile birlikte 13 STK daha çalışıyor.
HER AKTİFLİKTE İKİ GÖNÜLLÜ
Kahramanmaraş Havalimanı Konteyner Kent Shell Tahsil Birimi’nin sorumlusu Fatmanur Özşahin, beş yıldır TEGV gönüllüsüymüş. Mesleği de ruhsal danışmanlık. Özşahin, istekli gençlerle bu merkezde neler deneyimlediklerini anlatırken orta ara kelamlarını gözyaşları kesiyor. Sonra yeniden toparlanıp bilgiler vermeye devam ederken, “Hepimiz için bir travma bu” diyor. Özşahin’in verdiği bilgilere nazaran tahsil ünitesinde birçok sivil toplum kuruluşu faal. Bu onların istediği bir şey. “Herkes gelsin, burada yarar yaratsın” görüşünde. Öğrendik ki burada 7 bin 800 kişi yaşıyor ve bunların yüzde 30’u çocuk. Özşahin, “Buradaki çocukların birçoğu bilgisayarı birinci kere gördü. Sarıya boyadık konteynerleri. Çocuklar çok ilgi gösterdi. Haydi açın artık dediler. İnanın bizi onlar çalışmaya itiyor. Her aktiflikte iki istekli misyon alıyor. 16 çocuk alıyoruz içeri. Buraya bir günde 128 çocuk geliyor. Birinci geldiklerinde kapıların kapatılmasını istemiyorlardı. İnançtayız değil mi diye sık sık soruyorlardı. Burada içlerindekileri yaptıkları her şeyde dışa vuruyorlar” diye anlattı.
TOG ERGENLERE ODAKLANDI
Şimdi Pazarcık’tayız. Burada da TOG Shell Dayanak Merkezi’ni ziyaret ettik. Bu merkezin yöneticisi Mehmet Yavuz Gür tam bir toplumsal yarar gönüllüsü. Dört çocuğu ve eşiyle birlikte buradaki konteyner kentte yaşıyor. Sosyoloji mezunu olan Gür, uzun yıllar Kızılay’da vazife yapmış. Mülteciler hakkında çalışmış, alanda tecrübeli biri. “Dört ay depremzedelerle çalıştım lakin psikolojim kaldırmadı. Bıraktım. Sonra tekrar duramadım. Burada gelen çocuk ve bayanların yüzlerindeki gülümseme her şeye değer” diyor.
TOG Genel Müdürü Ayşe Kırımlı ile merkezi gezerken, “Biz aslında 18 yaşından büyük gençlere odaklı çalışıyoruz. Ancak burada gördük ki ergenler için bir şey yapılmıyor. Bu merkez konteynerkentlerdeki gençlerin kantini olsun istedik. Herkese açtık. Sanat aktiflikleri, atölyeler var. Bağlama kursu da var, imtihan gerilimiyle başa çıkma atölyeleri de. Burada gençler teğe bir ruhsal dayanak de alıyorlar. Günde ortalama 120 kişi geliyor. Bu formda iki merkezimiz var. Yıllık 20 bin bireye ulaşmayı hedefliyorduk lakin şimdiden 15 bini geçti” diye anlatıyor burada yapılanları.
KADINLARA İNANÇLI ALANLAR
Kahramanmaraş’taki konteynerkentleri, Shell’in takviyesiyle hayata geçirilen merkezleri gezerken yanımızda bölgede bayanlar için kıymetli projelere imza atan Türkiye Bayan Dernekleri Federasyonu Lideri Canan Göllü de var. “Biz de Shell ile birlikte bölgede Mor Yerleşke’ler kurduk” diyor. TKDF’nin bölgede kurduğu 30 Mor Yerleşke’den altısı Shell’in dayanağı ile hayata geçirilmiş. Güllü, bunların beşinin Hatay, birinin de Malatya’da olduğunu söylüyor.
Önceki sarsıntılardan tecrübeli oldukları için 6 Şubat’ta da çabucak bayan depremzedelere dayanak vermek üzere harekete geçtiklerini söyleyen Güllü, şöyle devam ediyor: “Shell ile birlikte haziran ayında konteynerlerle hizmet vermeye başladık. Toplam 18 çalışanla bölgedeydik. Bizde istekli yok zira uzmanlık gerektiriyor. Amacımız bir yıl çalışmak, Dünya Sıhhat Örgütü 18 ay öngörüyor. Ancak bu yetmeyecek üzere de duruyor. Sonrasında ne olacağına bakacağız. Konteynerkentlerde emzirme odaları, şiddetten arındırılmış inançlı alanlar oluşturuyoruz. Bölgede gebe bayan çoktu. O nedenle bir konteynerde ebeleri görevlendirdik. Psikologlar ve öbür uzmanlar var. Zelzelenin daha beşinci gününde çadırkentten tecavüz haberi geldi. Burada inançlı alan yaratmak kıymetli. Gayemiz bir yılda 1 milyon bayana ulaşmak.”
Mor Yerleşkelerin bir emeli da bayanlara yetkinlikler kazandırarak işgücüne dahil etmek. Güllü, “Eşi sakat kalmış ya da vefat etmiş bayanların hayatlarına devam etmeleri gerek. Biz bugüne kadar 30 bayana ili dışında iş bulduk. Hukuk eğitimi veriyoruz. Haklarını öğrenmeleri kıymetli. Ayda 500 bayana kira dayanağı veriyoruz” diyor.
