1- LOKASYON SEÇİMİ ÖNEMLİ
Öğrenciler kiraların yüksekliği nedeniyle kentin merkezine uzak ilçeleri seçmek zorunda kalabiliyor. Lakin bu tercih ulaşım masraflarının da artması manasına geliyor. O nedenle kira avantajının yanında, yol sarfiyatları, harcanacak vakit ve toplumsal hayata olan uzaklık durumları da güzel değerlendirilmeli. Kelam gelimi kirası 2 bin lira ucuz diye kiraladığınız meskende 1000 lira fazla yol sarfiyatı ödeyebilir ve beklediğiniz avantajı sağlamadığınız üzere, günün büyük kısmını trafikte geçirebilirsiniz.
2- TEKİL BİNA MI, SİTE Mİ
Sitelerde güvenliğin olması öğrenciler ve aileleri için kıymetli bir avantaj. Bunun yanında spor salonu üzere toplumsal imkânlar bulunması da konforu arttırıyor. Lakin sitelerde tekil apartmanlardan farklı olarak yüklü bir aidat ödemesi de çıkıyor. Bu nedenle mesken seçim basamağında site aidatları evvelden öğrenilmeli. Üstelik aidatlara yapılacak artırımlar da dikkate alınmalı. (Son periyotta yılda iki kere artırım yapılıyor.)
3- ESKİ KONUTTA RİSKLER
Eski bir binada konut kiralamak birçok açıdan riskli olabiliyor. Ülkemizde zelzele tehlikesi olduğu için can güvenliği riski birinci sırada. Bunun yanında binanın kentsel dönüşüme girme ihtimali ani bir tahliye münasebeti olabilir. Ayrıyeten mesken içinde çıkacak arızalar, ısıtma-soğutma zorluğu da öğrencileri ve bütçelerini zorlayabilir.
4- MUKAVELE DETAYLARI
Ev bulundu ve sıra kiralamaya geldi. Bu basamakta dikkat edilecek konular şunları:
Öncelikle kelamlı mutabakatlara prestij edilmemeli ve kesinlikle yazılı kira mukavelesi yapılmalı.
Öğrenciler ekonomik sebeplerle çoğunlukla tek başına konut kiralamıyor, 2-3 kişi konut arkadaşı oluyor. İşte bu tip durumlarda tek kişi yaşayacakmış üzere bir mukavele imzalaması riskli. Mukaveleyi tek kişi yapıp, konutta 3 kişi yaşanırsa konut sahibi bu durumu kullanıp tahliye isteyebilir. ‘Sözleşmeye karşıt davranıldı’ diyerek evvel ihtar çeker ve 30 gün mühlet verir. Sonra durum değişmezse tahliye davası açar. Bu nedenle öğrenciler şöyle bir yol izlemeli; 3 kişi konutta kalacaksa birlikte kontrat yapıp imzalamalı. Şayet farklı vilayetlerde olan arkadaşları varsa bir kişi mukavele yapmalı ancak başka arkadaşlarının da o konutta yaşayacağını isimleri ile mukaveleye eklemeli.
İlk etapta tek kişi kiralayıp, sonra konut arkadaşı alınacaksa da mesken sahibinden alt kirama hakkı istenmeli. Aksi takdirde sonradan odaların diğerine kiralaması mukaveleye terslik manasına gelir.
Ayrıca bu etapta depozitonun en çok 3 kira bedeli kadar, emlakçı komitesinin da KDV hariç bir kira bedeli kadar olacağı unutulmamalı.
5- TAHLİYE OYUNUNA DİKKAT EDİN
Kiracıları tahliye etmenin ne kadar sıkıntı olduğunu gören mesken sahipleri son aylarda tahliye taahhüdü almadan mukavele yapmıyor. Öğrenciler bu hususta da dikkatli olmalı. Zira tam da imtihan vaktine gelen bir tahliye talebi hayatlarını zorlaştırabilir. Burada en büyük risk şu; Kontrat ile tıpkı gün imzalanan tahliye taahhütleri geçersiz. Bu nedenle imza tarihi ve tahliye tarihi boş bırakılarak imza atmaları isteniyor. Konut bulmakta zorlanan ve öteki seçeneği olmayan kiracı da imzalıyor. Bu durumda mesken sahipleri istedikleri tarihleri sonradan ekleyerek tahliye isteyebiliyor. Kiracı bu türlü bir taahhütname vermiş ise tarihinin sonra doldurulmuş olmasının hukuken belgeyi geçersiz kılma durumu yok. Yani mülk sahibi tahliye isteyebilir. Elinde tarzına uygun tahliye taahhüdü olan bir mesken sahibi icra yoluyla tahliye sağlayabilir. Bu nedenle öğrenciler tahliye taahhüdü imzalamak zorundaysa, tarihi eğitim hayatını olumsuz etkilemeyecek halde seçmeli ve asla boş tarihli bir evrak imzalamamalı.
Endeksa tarafından yapılan araştırmaya nazaran yılın ikinci çeyreği prestijiyle ülke genelinde yıllık kira artışı yüzde 138 oldu. İstanbul’da ortalama kira 15 bin 603 TL’ye, İzmir’de 14 bin 986 TL’ye, Ankara’da ise 12 bin 398 TL’ye çıktı.
