Merkez Bankası’nın siyaset faizini yükseltmesiyle birlikte bankalar da mevduat ve kredi faizlerini yükseltmeye başladı. Merkez Bankası siyaset faizini son aldığı kararla yüzde 40’a çıkarmıştı. Önümüzdeki Perşembe günü de TCMB yeni faiz kararını açıklayacak ve piyasalarda faize yönelik hareketlilik yaşanması bekleniyor.
Bu gelişmeler ışığında bankalar yüzde 2,69 ile yüzde 5’e varan oranlarda gereksinim kredisi vermeye devam ediyor. Paraya acil gereksinimi olanlar yüksek faizlere karşın kredi kullanmayı sürdürüyor.
Bazı bankalar da 6 aya kadar vadeli 10-15-20 bin lira faizsiz kredi imkanları sunabiliyor.
100 BİN LİRAYA 22 BİN KREDİ FAİZİ, 55 BİN MEVDUAT GETİRİSİ
100 bin liralık gereksinim kredisi 12 ay vadede yüzde 2,39 faiz/kar hissesi oranıyla kullanıldığında aylık ödemesi 10 bin 110 lira, toplam geri ödemesi ise 122 bin lira civarında gerçekleşiyor.
100 bin lira yıllık yüzde 45 faizle mevduata bağlandığında aylık 3750 lira, yıllık da kümülatif olarak 55 bin 545 lira getiri sağlıyor.
YÜZDE 3.19 FAİZLE KREDİDE TOPLAM FAİZ 30 BİN LİRA
100 bin lira 12 ay vadeli kredi kullanılırsa yüzde 3,19 oranında faizle aylık ödemesi 10 bin 750 lira, toplam geri ödeme ise 130 bin lira civarında çıkıyor, öbür bir deyişle 30 bin lira 1 yılda faiz ödenmiş oluyor. Buna karşılık olarak çekilen kredi mevduata yatırılırsa yıllık getirisi 55 bin lira faiz oluyor. Yani 25 bin lira kâr elde edilmiş oluyor.
YÜZDE 4 FAİZLE KREDİDE TOPLAM FAİZ 38 BİN LİRA
100 bin lira, yüzde 4 oranında faizle kredi olarak alınırsa 12 ayda toplam geri ödeme 135 bin lira, aylık taksit 11 bin 300 lira düzeyinde gerçekleşiyor. Yüzde 45 faizle 1 yıllık kümülatif faiz getirisi 55 bin lira olduğuna nazaran 1 yılda 20 bin lira krediyi mevduata çevirerek faiz getirisi sağlanabiliyor.
KREDİ ÇEKİLİP TASARRUF YAPILMAZ
Yukarıdaki örneklerde kredi çekilip, mevduata yatırılıp faiz getirisi sağlanacağı teoride kabul görse de pratikte bu türlü gerçekleşmiyor. Kredi çekilerek tasarruf yapılması mantığı büsbütün yanlış. Kredi faizinin mevduat getirisinin altında kaldığı görülse de çekilen kredinin parasından aylık olarak geri ödeme yapılacağı için ana para daima eriyecek ve alınacak faiz de küçülerek yok olacak. Ayrıyeten bankalar kredi verip mevduatı olanlara krediden kazandıkları faizi getiri olarak sağlıyor. (En kolay örneği budur, bankalar çok farklı alanlardan gelir elde edip bunu yatırıma çevirebiliyor.) Öbür bir deyişle düşük faizle kredi verip yüksek faizle mevduata getiri sağlarsa bankanın bu süreçten karı değil ziyanı olur.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu da gereksinim kredilerinin gayesi dışında kullanılmasını istemiyor. Gereksinim kredisi isminde olduğu üzere bir gereksinimin giderilmesi için kullanılmalıdır. Paradan para kazanmak uğruna kredi çekilmemesi gerekiyor.
YATIRIM KARARLARINIZI HAKİKAT VERİN
Yatırım kararı alırken hakikat davranışlarda bulunmaya dikkat edin. Ülkenin ve global iktisadın içinde olduğu durum, değerli ekonomik datalar, uzman tavsiyeleri, iktisat siyasetlerine ait öngörüleri âlâ tahlil ederek yatırım yapmaya çalışın. Aksi halde tasarruflarınızı kaybedebilirsiniz.
KREDİYİ 12 AY SONRA ÖDEMİYORLAR
Eral Karayazıcı – Inveo Portföy Fon İdare Müdürü
Kredi kullanarak gelir elde edilemeyeceğine yönelik olarak Inveo Portföy Fon İdare Müdürü Eral Karayazıcı değerli açıklamalarda bulundu.
Karayazıcı, kredinin 12 ay sonra ödenemeyeceği için mevduat getirisi de olmayacağını açıkladı.
Karayazıcı şunları söyledi:
Bu bahiste tasarruf sahiplerini yanılgıya iten vade uyuşmazlığı. Şayet krediyi alıp 12 ay sonra ödemesini yapsalar 12 ay boyunca Türk Lirası mevduat getirisi ile kar elde ederler.
Ancak geri ödemeyi ortalama 6,5 ay sonra gerçekleştiriyorlar. Üçüncü ayın sonunda ödünç aldıkları kaynağın dörtte birini, altıncı ay da yarısını ödemiş oluyorlar. Kredi olarak aldıkları kaynağı 12 ay kullanamıyorlar.
“YILLIK MALİYETİ YÜZDE 68”
Bir nevi 6,5 ay için yüzde 37 maliyete katlanıyorlar. Bunun yıllık kimi iki katına yakın olur yani yaklaşık yüzde 68.
Mevduat faizi yıl uzunluğu yüzde 43 olsa 12 aylık vadede elde edilecek toplam gelir orta devirde tahsil edilecek faizin faizi dahil yüzde 52 olur ve kredi maliyeti olan yüzde 68’in altında kalır.
“KREDİ ÇEKİLEREK KAR ELDE ETMEK MÜMKÜN DEĞİL”
Güncel piyasa kaidelerinde kredi alıp mevduata yatırarak kar elde edilmesi mümkün değil.
Artık mevduat değerli bir alternatif haline geldi. 2024 yılında enflasyonun 10-12 puan üzerinde getiri sağlamak mümkün.
“DÖVİZDE GETİRİ SAĞLAMAK SIKINTI GÖRÜNÜYOR”
cephesinde var olan piyasa koşulları dahilinde enflasyon üzeri getiri sağlanması sıkıntı görünüyor. Borsa sabırlı olabilecek yatırımcılar ismine varlıklar içinde makul bir tartısı hak ediyor. Kıymetli metaller için de bu geçerli”
BDDK UYARISI DA VAR
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun 2021 yılında yaptığı duyuruda, Türk Lirası kredilerin maksadına karşıt kullanılmaması için bankaları uyarmıştı.
BDDK’nın açıklaması şöyle:
Bireysel yahut hukukî müşterilere Türk Lirası cinsinden kullandırılan kredilerin maksadına karşıt süreçlere mevzu edilmemesine yönelik gerekli denetimlerin azami düzeyde oluşturulması konusunda Kurumumuz, nezaret ve kontrolü altındaki kuruluşları talimatlandırmıştır. Kelam konusu talimatlarımız kapsamında gerekli inceleme ve değerlendirmelerimiz devam etmekte olup, tespit edilen terslikler hakkında gerekli idari süreçler tesis edilmektedir.
BANKALAR TAAHHÜTNAME İMZALATIYOR
BDDK’nın kararına istinaden bankalar da gereksinim kredisi kullandırttığında müşterilerinden taahhütname alıyorlar. Taahhütnamede kullanılan krediyle “Döviz ve alım süreçleri, vadeli mevduat, repo, senedi üzere finansal getiri sağlamaya dönük yatırımlar, vadesi gelmemiş öbür kredi risklerinin kapatılması, yurt dışına transfer yapılması ve kripto varlıklara yahut sermaye piyasası dışına aktarılması” üzere süreçlerin yapılmaması gerektiği belirtiliyor.
