GIDADAN hazır giysiye tüm perakende eserlerinde artan fiyatlar vatandaşı daha hesaplı seçenek arayışına itince ‘marka sadakati’ erozyona uğradı. Perakendecilerin anlattığına nazaran, tüketiciler gelir kümesine nazaran ya temel muhtaçlık eserlerine yöneldi ya devamlı müşterisi olduğu bir hazır giysi markasından koparak bir alt markaya yöneldi ya da müdavimi olduğu restorana daha az gitti.
Gıda Perakendecileri Derneği (GPD) Lideri Alp Lider Özpamukçu, “Tüketicilerin değerli bir kısmı ekonomik sakinlik yaşandığını düşünüyor ve harcamalarını ona nazaran şekillendiriyor. Marka sadakati düşüyor” derken; TOBB Hazır Giysi ve Konfeksiyon Dal Meclis Lideri Erdem Fayat ise, bu yıl bir evvelki yıla kıyasla en az yüzde 20 oranında bir alt markaya kayışın yaşandığı kestiriminde bulundu.
Şeref Fayat
HER GELİR KÜMESİNDE VAR
Fayat, bu durumu “Her tüketicinin vazgeçtiği bir sayı vardır. Alacağınız eser o sayının üzerine çıktığı anda o parayı vermek istemezsiniz. Bu ruhsal bir şey. ‘Bir gömleğe, bir pantolona bu para verilmez’ noktasına gelirsiniz” kelamlarıyla söz etti.
Bu durumun, fiyat artış suratının yüksek olduğu devirlerde her gelir kümesinde yaşandığını söyleyen Fayat, “Enflasyonist periyotlarda daima bu türlü olur, bir alt segmente kayış yaşanır. Hazır giysi de bundan farklı değil. Hasebiyle marka sadakatinin erozyona uğradığı, tüketicinin ‘bir alt markalarda neler varmış, bakayım’ dediği yahut alışverişi ötelediği bir durum kelam konusu. Bu bütün toplumda, her gelir kümesinde var” dedi.
‘2024’TE DERİNLEŞİR’
Bu yıl ciroların enflasyon tesiriyle yüzde 100’ün üzerine çıktığı, satış adetlerinin ise bir evvelki yıla kıyasla yüzde 5 küçüldüğü bilgisini veren Fayat, 2024’ün birinci çeyreğinden sonra iç piyasadaki daralmanın daha süratli olacağı öngörüsünde bulundu. Fayat bu yüzden, marka sadakatindeki erozyonun gelecek sene derinleşerek süreceğine işaret etti: “Bu yıl ciroda eksilme yok lakin adet bazlı satışlarda düşüş var. Yani daha az eseri daha değerliye almışız. Yeni yılın birinci aylarında fiyat artışları refah artışı hissi verip harcamayı tetikleyecektir lakin sıkı para siyaseti devam edeceği için birinci çeyrekten sonra iç piyasadaki daralmayı çok sert hissedeceğimizi düşünüyorum.”
EN SÜRATLİ KOPUŞ TEMİZLİKTE
Türkiye Perakendeciler Federasyonu (TPF) Lideri Ömer Düzgün ise vatandaşın, fiyatları artsa da temel besinde kalite aramaya devam ettiği; markalı eserdeki en fazla kopuşun paklık eserlerinde hissedildiği bilgisini verdi. Düzgün’ün aktardığına nazaran zincir marketlerden alışveriş yapan tüketicinin marka tercihi azalmadı lakin markalı eserler içinde daha az kaliteli bir markaya kayış oldu. Markalı eserleri terk ettiği kategori ise deterjan, çeşitli toz ve sıvı temizleyiciler üzere paklık eserleri formundaydı.
Ömer Düzgün
‘BEĞENİRSE ESKİSİNE DÖNMÜYOR’
İstanbul Besin ve Gereksinim Unsurları Perakendeciler Derneği (İstanbul PERDER) İdare Konseyi Lideri Faruk Güzeldere, daha alt marka eserlere talih veren tüketicinin, aldığı bu eserden mutlu kaldıktan sonra eski alışkanlığı olan markaya dönmediğini, hasebiyle markadan kopuşun kalıcı hale geldiğini söyledi. Emsal durumun market markalı eserlerde de görüldüğünü; markalı eserle market markalı eserin fiyatı ortasındaki makas genişleyince, talebin market markasına kaydığını kaydeden Güzeldere, “Örneğin bir bulaşık deterjanı 50 lira, birebir eserin market markalısı 25 lira. Ortadaki fark ne kadar büyükse markadan kopuş da o kadar süratli oluyor. Hasebiyle market markalı eserlerin toplam ciro içindeki hissesi da artıyor” sözlerine yer verdi.
Faruk Güzeldere
‘MÜDAVİMLER DAHA AZ GELİR OLDU’
Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi İşletmeleri Derneği (TURYİD) Lideri Kaya Demirer, marka kopuşlarının restoranlar için de geçerli olduğuna dikkat çekti. Artan girdi maliyetleri kadar fiyat artışı yapamadıkları bir periyot yaşandığını söyleyen Demirer, “İnsanlar toplumsal gereksinimlerini karşılamak için tekrar dışarı çıkıyor lakin daima gittiği yerden fiyat nedeniyle fedakârlık yapıyor. Bir alt segmente gidiyor. Münasebetiyle restoranların müdavimleri seyrekleşiyor. Gelenler de eskisinden daha az tüketim yapıyor” dedi.
