MERKEZ Bankası uzmanları kur muhafazalı mevduat (KKM) sahibi firmaların alıcısı olma ihtimalinin besbelli oranda düştüğünü kaydettiler. ’nın tahlilinde, “Atılan adımlar sonrasında ek döviz talebi oluşturulmadan TL mevduata geçişin desteklendiğini gösteriyor” değerlendirmesi yapıldı.
BİR YIL SONRA GÜNCELLENDİ
Merkez Bankası’nın ‘Merkezin Güncesi’ ismindeki blog sayfası yaklaşık bir yılık ortanın akabinde güncellendi. Merkez Bankası ekonomistleri Ünal Seven ve Yusuf Emre Akgündüz’ün imzasını taşıyan, “Kur Muhafazalı Mevduat (KKM) Sahibi Firmaların Döviz Alım Davranışları” başlıklı yazıda, Merkez Bankası’nın uyguladığı sıkılaşma sürecinin bir maksadının de Türk Lirası’na olan talebi artırmak olduğu belirtildi. TL mevduatın toplam mevduattaki hissesini artırarak para siyaseti transfer düzeneğinin güçlendirilmesinin hedeflendiğine değinilen çalışmada, “Bu doğrultuda 20 Ağustos tarihinde yapılan düzenleme, bankalara vadesi gelen kur muhafazalı mevduat (KKM) ve dövizden dönüşümlü kur muhafazalı mevduat (DDM) hesaplarını TL mevduata dönüştürme gayeleri getirdi” denildi.
Çalışmada, 1 Mayıs 2023 tarihinden sonra dönüşüm vadesi gelen firmaların vadenin dolduğu hafta içerisinde spot piyasada gerçekleştirdikleri döviz alım ve satım süreçlerinin incelendiği anlatılarak, 1 Mayıs – 21 Kasım 2023 devrinde rastgele bir haftada DDM vadesi dolan 28 bin 472 firma için vadesi dolan hesaplara ilişkin mevduat fiyatları ve döviz alım-satım süreçleri birleştirilerek haftalık bir bilgi seti oluşturulduğu kaydedildi.
DÖVİZ ALIM İHTİMALİNDE DÜŞÜŞ
Çalışmada, firmaların yaklaşık yüzde 30’unun dönüşüm vadesinde nette döviz alıcısı iken, bu oranın 20 Ağustos 2023 tarihli düzenleme sonrası besbelli biçimde düşüş gösterdiği belirtildi. Çalışmada, “Düzenlemenin döviz talebi üzerindeki olumlu tesiri eylül sonrası devirde de devam ediyor ve daha az oranda firmanın vade sonunda nette döviz alıcısı olduğu görülüyor. Tıpkı örneklemdeki firmaların yaklaşık yüzde 8’inin ise vade sonu gelen DDM hesabının olmadığı haftalarda nette döviz alıcısı olduğu görülüyor” denildi. Çalışmada, DDM vadesi dolan firmaların nette döviz alıcısı olma ihtimalinin örneklemdeki öbür firmalara nazaran ortalamada yüzde 23.4 daha yüksek olduğu, bu oranın 28 Ağustos sonrasında yüzde 15.4 düzeyine düştüğü kaydedildi. DDM vadesi dolan firmaların döviz alıcısı olma ihtimalinin de örneklemdeki öbür firmalara nazaran ortalamada yüzde 27.8 daha yüksek olduğu ve bu oranın 28 Ağustos sonrasında yüzde 16.3 düzeyine gerilediği belirtildi.
EK DÖVİZ TALEBİ OLUŞTURULMADAN TL’YE GEÇİŞ
Yeni siyaset çerçevesinde yapılan düzenlemede tanımlanan maksatlar ve faiz oranlarındaki artışın bir sonucu olarak TL mevduat hissesinin artışı hedeflenirken atılan adımların sonuçlarının da yakından izlendiği vurgulayarak, şöyle devam edildi: “DDM ile ilgili başlatılan TL’ye geçiş süreci ek bir döviz talebi yaratmadığı üzere, vadesi dolan firmaların nette döviz alıcısı olma ihtimali yapılan düzenlemeler sonrasında bariz oranda düşüyor. Tahlil bulguları, düzenlemenin bu boyutta başarılı olduğunu ve atılan adımlar sonrasında ek döviz talebi oluşturulmadan TL mevduata geçişin desteklendiğini gösteriyor.”
‘DEZENFLASYONU NEDEN İSTİYORUZ’ VİDEOSU
Merkez Bankası, bir öbür adımla da “Herkes İçin Ekonomi” sayfasında bir görüntü yayımladı ve dezenflasyonun ne demek olduğunu anlattı. Görüntüde enflasyonun, fiyatların genelindeki daima artış manasına geldiği, tıpkı hayat standardını korumak için vakit içerisinde daha fazla para ödenmesine neden olduğu belirtildi. Dezenflasyonun ise fiyat artış suratının azalması manasına geldiği lisana getirildi. Enflasyonun ana eğilimindeki düşüşün sağlanmasıyla, 2024 yılının ikinci yarısında dezenflasyon sürecinin başlayacağı kaydedildi. Görüntüde, “Dezenflasyon devrini istikrar devri takip edecek. Enflasyon düşüşünü sürdürerek tek haneli sayılara ulaşacak” denildi.
