Ülke genelinde mesken sahipliği oranı giderek geriliyor. Artan fiyatlar, krediye erişim sorunu ve yüksek faiz oranları mesken sahibi olmayı engelliyor. O denli ki artık yalnızca dar gelirliler değil, orta ve orta üstü gelirliler de konut hayali kuramıyor. Son yıllarda alıcı kitlesinde yaşanan bu daralma konut üreticilerini yeni modeller geliştirmeye itiyor. Dalın önde gelen markaları son aylarda ‘kademeli satışa’ başladıklarını açıklıyor.
İşte o modellerden kimileri…
AŞAMALI KONUT SİSTEMİNİ KURDU
-Gayrimenkul bölümünün bilinen markalarından Fuzul, ‘aşamalı konut sahibi olma sistemi’ni kurdu. Bu modelde evvel konutun arsa hissesi alınıyor, sonra inşaat maliyeti de ödenerek iki etapta mesken sahibi olunuyor. Birinci örnek proje Başakşehir, sonra da Ispartakule’de yer aldı. Geçtiğimiz aylarda Ispartakule’de arsa hisseleri 890 bin TL’den başlayan fiyatlarla satıldı. Proje ilgi görünce birebir model Pendik’e de taşındı. Pendik projesinde 2+1 dairenin arsa hissesi 1 milyon 550 bin TL’den başlayan fiyatla satışa çıktı. Şirket bünyesinde 36 aya varan vade yapılırken, inşaatın kontrat tarihinden itibaren 12 ay sonra başlayacağı açıklandı. Meskenin yerine sahip olan şahısların, inşaat başlangıcında inşaat maliyetini peşin yahut taksitler halinde ödeyeceği belirtildi. Dairelerin tesliminin ise 36 ay içerisinde yapılması planlanıyor.
HEDEF FİYATLARI %30-40 DÜŞÜRMEK
-Kademeli konut satışına hazırlanan firmalardan biri de Babacan Yapı. Yeni yıla argümanlı giriş yapan şirket, iki yılda 10 projede 20 milyar liralık yatırım yapacağını açıkladı. Şirketin gündemindeki projelerden biri de erişilebilir fiyatlı konut üretmek. Bu gayeyle konut bedelinin evvel ‘arsa’, sonra ‘inşaat maliyeti’ formunda iki etapta alınması planlanıyor. Yeni modelde Babacan Yapı’nın en büyük avantajı emlakı olacak. Bilindiği üzere konut fiyat artışında en büyük etken arsa maliyeti. Lakin Babacan Yapı bugünün maliyetleri ile bir arsa alıp bu modele girmeyecek. Şirket, portföyünde bulunan geçmiş yıllarda alınan yerleri kullanacak. Burada sağlanan avantajla fiyatların yüzde 30-40 daha düşük olması planlanıyor. Şirketin yeni sistemi mart ayında duyurması, birinci projeye de İstanbul Anadolu yakasında başlaması bekleniyor.
ÖNCE EMLAKI SATTI ARTIK MESKENLERİ YAPACAK
-Konuta erişim zorlaşınca arsa satışları arttı. Kimi tüketici yatırım, kimi de mesken sahibi olmak için alıma geçti. Pandemi ve sarsıntılar de müstakil konut isteğini tetikleyince bu alana talep patladı. Son periyotta arsa satışı odaklı birçok şirket kurulurken, markalı konut bölümünde birinci adımı atan Nef oldu. Şirket üç yıl evvel, altyapısı hazır arsa satışına başladı, 17 arsa projesi geliştirdi. Bunlardan 10’unda satışlar bitti ve 4 binin üzerinde tapu teslimi yapıldı. Şirket artık de bu yerler üzerinde konut geliştirmeye başlıyor. Müstakil mesken ya da modüler yapılarla kurulan meskenler bu emlakta yerini alacak. Böylelikle kelam gelimi 4-5 milyon liralık konut alamayan bir tüketici evvel 1-1.5 milyon liraya arsa alacak, sonra bütçesi uygun olunca meskenini yaptırabilecek. Altyapı, ruhsat, tapu süreçleriyle şirketin ilgilendiği, bu sayede tüketiciye ferdî olarak arsa alıp mesken yaptırmaktan daha avantajlı bir seçenek sunulduğu belirtiliyor.
KONUT ALAMAYAN ORTAK OLACAK
-BU yıl gayrimenkulde yeni enstrümanların devreye girmesiyle küçük yatırımcılar için yeni modellerin ortaya çıkması bekleniyor. Kesim temsilcilerinin verdiği bilgiye nazaran; Sermaye Piyasası Konseyi, (SPK) ‘Proje Gayrimenkul Yatırım Fonları’ için hazırlıklarını tamamladı. Gayrimenkul Yatırım Fonları’ndan sonra proje fonlarının da ilgi göreceği öngörülüyor. Bu modelle şirketler fon üzerinden sağladığı finansmanla yatırım yapacak. Kelam gelimi 10 milyon liraya konut alamayan tüketici küçük birikimleriyle milyarlık projelere ortak olacak.
ORTALAMA FİYATLA AYLIK TAKSİT 149 BİN TL
-Fiyat artış suratı yavaşlasa da sayıların geldiği nokta konuta erişimin ne kadar güç olduğunu gösteriyor. Gayrimenkul değerleme platformu Endeksa’nın son raporuna nazaran Türkiye’de konut fiyatları bir yılda yüzde 84 kıymet kazandı. Türkiye’de ortalama konut fiyatı 3 milyon 92 bin 700 TL ve metrekare satış fiyatı ise 23 bin 790 TL olarak gerçekleşti. İstanbul’da yıllık kıymet artışı yüzde 73 olurken, ortalama metrekare fiyatı 36 bin 262 TL, ortalama konut fiyatı ise
4 milyon 170 bin 130 TL olarak tespit edildi.
Gelin ortalama fiyat üzerinden bir ödeme planı çıkaralım. İstanbul’da 4.2 milyon liralık konut alan birinin, konutun pahasının yüzde 90’ı kadar kredi çektiğini düşünelim. 3 milyon 780 bin liralık kredi için olumlu dönüş alınsa dahi kamu bankasının yüzde 3.89 faizi ile 10 yıl vade yapılması halinde aylık taksit meblağı yaklaşık 148 bin 600 TL. Bu sayı dar gelirlilerden sonra artık de beyaz yakalıların neden konut sahibi olamadığını gösteriyor.
