Bilim insanları, bir kişinin nasıl yaşayacağını ve ne vakit öleceğini kestirim etmek için hayat öyküsünü kullanan bir algoritma geliştirdi.
YÜZDE 78 ORANINDA YANLIŞSIZ TAHMİN
‘Life2vec’ ismi verilen algoritma yüzde 78 oranında yanlışsız kestirimde bulunuyor ve öteki algoritmalardan farklı olarak bir ‘sohbet robotu’ üzere çalışıyor. Sonucu belirlemek için karşısındaki insanın hayatından verdiği ayrıntıları kullanıyor.
ERKEN ÖLME MÜMKÜNLÜĞÜ YA DA HAYAT BOYUNCA ELDE EDEBİLECEĞİ GELİRİ KESTİRİM EDİYOR
Danimarkalı ve ABD’li bilim insanları algoritmanın geliştirilmesi evresinde Danimarka’ya ilişkin devasa bir data havuzundan faydalandı.
Altı milyondan fazla gerçek beşere ilişkin gelir, meslek, ikamet yeri, sıhhat geçmişi üzere kıymetli bilgiler sisteme yüklendi. Sonuç bir kişinin erken ölme mümkünlüğü ya da ömür müddeti boyunca elde edebileceği gelir hakkında iddialar üretebilen bir model oldu.
2020 YILINA KADAR KİMLERİN ÖLECEĞİNİ 4’TE 3 ORANINDA YANLIŞSIZ KESTİRİM ETTİ
Nature Computational Science mecmuasında yayımlanan araştırmaya nazaran, 2008-2016 yılları ortasındaki datalarla denenen algoritma, nüfus datalarına dayanarak, 2020 yılına kadar kimlerin öleceğini dörtte üç oranında hakikat iddia etti.
Araştırmanın baş müellifi, Danimarka Teknik Üniversitesi’nden Sune Lehmann, İngiliz Dailymail gazetesine yaptığı açıklamada sistemi eğitmek için kullanılan ferdî bilgilerin şirketlerin ya da halkın kullanımına açık olmadığını vurguladı.
Lehmann sonuçların şahısların kapalılığını garanti edebilecek yayınlanması için çalışmalarının devam ettiğini belirtirken, algoritma kamuya açık hale gelse bile Danimarka maddelerine nazaran kullanımı ‘yasadışı’ kalıyor.
ERKEKLER DAHA ERKEN ÖLÜYOR, YÜKSEK GELİR ÖMRÜ UZATIYOR
Karşısındaki beşere tıpkı yapay zeka ChatGPT üzere sorular soran ‘life2vec’ elde ettiği her bilgiye bir bayrak atıyor ve bu bilgileri kullanarak haritalama yapıyor.
İnsanların verdiği her bir bilginin sistemde farklı bir kodu var. Örneğin ön kol kırığı S52 olarak temsil ediliyor, bir tütün dükkanında çalışmak IND4726 olarak kodlanıyor.
İnsanların hayatını oluşturan kıymetli faktörlerle büyük bir harita çıkaran algoritma, bu sonuçları elindeki bilgilerle eşleştiriyor.
Örneğin erken mevte yol açabilecek faktörlerden kimileri ortasında erkek olmak, zihinsel hastalık teşhisine sahip olmak yahut vücut işi yapmak yer alıyor.Daha uzun hayatla temaslı şeyler ortasında daha yüksek gelir ve başkan olarak çalışmak yer alıyor.
KİŞİLİK HAKKINDA DA İDDİADA BULUNUYOR
Algoritma bununla da kalmıyor insanların kişilikleri hakkında da varsayımlarda bulunabiliyor.
Katılımcılardan ‘Yeni bir yerde birinci yaptığım şey arkadaş edinmektir’ yahut ‘Toplantılarda fikirlerimi nadiren tabir ederim’ üzere cümlelere puan vermesini isteyen model, elde ettiği sonuçlarla kişilik tahlili hazırlıyor.
İNSANLAR NE VAKİT ÖLECEĞİNİ BİLMEK İSTEMİYOR
Baş araştırmacı Lehmann teknolojinin bizi getirdiği noktaya dikkat çekse de birden fazla kullanıcının ne vakit öleceğini bilmek istemediğini vurguladı.
