Baharın habercisi olarak kabul edilen Nevruz ne vakit, havaların ısınmasıyla birlikte merak konusu oldu. Nevruz, baharın birinci günüdür ve bu gün kuzey yarım kürede bahar ekinoksunun (gün tün eşitliği) oluştuğu gündür. Güneş ekvatora dik açı ile gelir, gece ve gündüz birbirine eşitlenir. Ayrıyeten hem kuzey hem de güney kutbu tıpkı anda gündoğumu sınırındadır ve gün ışığı her iki yarımküre ortasında eşit olarak paylaşılmaktadır. Pekala, Nevruz ne vakit 2024, hangi ayda kutlanır? Nevruz nedir, neden kutlanır?
NEVRUZ NEDİR?
Uzun ve sert kış aylarından sonra tabiatın baharla yine canlanmasını sembolize eden nevruz, Orta Asya’dan Anadolu’ya birçok coğrafyada toplumsal birliği, dayanışmayı, yardımlaşmayı sağlayan içeriğiyle yaşatılıyor.
Çin kaynaklarında, milattan evvel 3. yüzyılda Hunların bahar aylarında şenlik düzenlediğinin yer alması hasebiyle geçmişi o yıllara kadar dayandırılan nevruz, Türklerin Ergenekon’dan çıkış günü olarak da kabul ediliyor.
Kelime olarak “yeni gün” manasına gelen bu özel günde, tabiatın canlanmasıyla yeni bir yılın başladığına ve ne kadar bolluk, rahmet, yardımlaşma ve dayanışmayla geçirilirse tüm yılın o halde geçeceğine inanılıyor.
NEVRUZ NE VAKİT 2024?
Nevruz 2024 yılında 21 Mart Perşembe gününe denk geliyor. Nevruz’un her yıl bu tarihte kutlanmasının ise bir nedeni var. Güneş 21 Mart’a kadar güney yarımküreye daha çok ısı ve ışık verirken, bu istikrar 21 Mart’ta eşitlenip, daha sonra kuzey yarımküre lehine bozuluyor.
NEVRUZ GELENEKLERİ
Bugün Orta Asya, Anadolu, İran coğrafyasında ağır kutlanan Nevruz Bayramı’nın ritüelleri, jenerasyondan nesile aktarılıyor.
Eski yılın bittiği, yeni yılın başladığı o güne günahlarından arınmış girmek isteyenler ateşten atlıyor. Yıkanmak ve sudan atlamak da arınmak için yapılan adetler ortasında bulunuyor. Ateş ve sudan atlamak tüm nevruz kutlamalarındaki ortak ögelerden biri olarak dikkati çekiyor. Eşya ve hayvanların da ruhlarının arınması için eşyalar tütsüleniyor, hayvanlar ateş ortasından geçiriliyor.
Bugüne özel “nevruz sofrası” kuruluyor. Toplu halde oturulan sofrada, 7 çeşit yemek bulunuyor. Tüm yılın bolluk ve rahmetle geçmesi için kurulan varlıklı sofrada, herkes her yemekten yiyerek, yılın o rahatlıkta geçmesini diliyor.
“Semeni” geleneği de uzun yıllardır yaşatılıyor. Bu gelenekte, tarımda bereketli bir yıl dileğiyle, nevruzdan evvel kaplarda arpa, buğday çimlendiriliyor ve bunlar sofralara konuluyor.
