Öncü sarsıntılar, fay sınırındaki tansiyonların yavaş yavaş biriktiği ve bir noktada hür bırakıldığı bir sürecin bir kesimi olarak ortaya çıkar. Bu tansiyon birikimi, fay çizgisindeki blokların yer değiştirmesi ve tansiyonların artmasıyla sonuçlanır. Fay sınırındaki tansiyonlar muhakkak bir düzeye ulaştığında, öncü zelzele olarak isimlendirilen küçük bir zelzele meydana gelir.
Öncü sarsıntılar, ana zelzele öncesinde gerçekleştiği için, ana zelzele olmadan evvel bir ihtar işareti olarak kabul edilebilir. Bu zelzeleler, bölgedeki sarsıntı riskini artırdığını ve ana sarsıntının yaklaşmakta olduğunu gösterebilir. Bilhassa büyük ve karmaşık sarsıntı süreçlerinde, öncü sarsıntılar, zelzele aktivitesinin arttığını ve ana zelzelenin yaklaşmakta olduğunu gösteren bir gösterge olabilir.
Ancak, her öncü zelzele ana bir zelzelesi tetiklemez ve bazen öncü sarsıntılardan sonra büyük bir sarsıntı meydana gelmeyebilir. Zelzele biliminde, öncü sarsıntıların ana zelzelesi iddia etmek için kesin bir gösterge olmadığı, lakin zelzele araştırmaları ve izleme sistemleriyle birlikte kullanıldığında sarsıntı riskinin daha düzgün anlaşılmasına yardımcı olabileceği belirtilmektedir.
ÖNCÜ SARSINTI NE KADAR EVVEL OLUR?
Öncü sarsıntının ana sarsıntıdan ne kadar evvel meydana geldiği, zelzele bölgesine ve fay çizgisinin özelliklerine bağlı olarak değişebilir. Bu müddet, birkaç saat yahut günle ölçülebileceği üzere, bazen haftalar yahut aylar öncesine kadar uzayabilir. Fakat, belirtmek değerlidir ki öncü sarsıntı, ana zelzeleyle kesin bir bağ içinde olmayabilir ve her öncü zelzele ana bir sarsıntısı takip etmeyebilir.
Öncü zelzelelerin ne kadar evvel meydana geldiği konusunda kesin bir vakit öngörüsü yapmak zordur. Sarsıntı bilimciler, fay çizgileri üzerindeki tansiyon birikimini ve sarsıntı potansiyelini izlemek için çeşitli sistemler kullanır. Bu usuller ortasında sismik ağlar, GPS izleme ve jeodezik ölçümler üzere teknolojiler bulunur. Bu izleme sistemleri, zelzele öncesi gerçekleşen küçük sarsıntıları ve fay çizgisindeki deformasyonları takip ederek sarsıntı riski hakkında bilgi sağlayabilir.
Ancak, şu anda mevcut olan teknolojiler ve bilimsel teknikler, öncü zelzelelerin tam olarak ne vakit ve nerede meydana geleceğini iddia etmek için kâfi katılıkta değildir. Zelzele kestirimi konusu hala etkin bir araştırma alanıdır ve bilim insanları, zelzele iddiasının doğruluğunu artırmak için çalışmalarını sürdürmektedir.
